Περισσότερη Ευρώπη

Περισσότερη Ευρώπη

Το τέλος του Ψυχρού Πολέμου έφερε τη μεγάλη διεύρυνση προς Ανατολάς. Η ΕΕ έγινε πόλος έλξης και εγγύηση σταθερότητας για τις χώρες της ανατολικής Ευρώπης. Η αισιοδοξία, όμως, που γέννησαν αυτές οι εξελίξεις υποχώρησε γρήγορα. Στο πεδίο της ασφάλειας η ΕΕ απέτυχε στις εξετάσεις της μεγάλης κρίσης που ξέσπασε στο χώρο της πρώην Γιουγκοσλαβίας. Αλλά και η στροφή στη λεγόμενη εμβάθυνση, αμέσως μετά, ανέδειξε θεσμικές και πολιτικές δυσκολίες στο ενοποιητικό εγχείρημα. Έτσι ζήσαμε το ναυάγιο του Ευρωσυντάγματος. Της προσπάθειας να μετεξελιχθούν οι Ευρωπαϊκές συνθήκες σε ένα κοινωνικό και πολιτικό συμβόλαιο που θα επέτρεπε στην ΕΕ να ενισχύσει την πολιτική της συνοχή και την ανταγωνιστικότητά της.

Ακόμα και πριν φτάσουμε στη σημερινή οικονομική κρίση, η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση τελούσε υπό αμφισβήτηση. Και αυτό, γιατί οι πυλώνες πάνω στους οποίους οικοδομήθηκε η Ευρώπη δεν αρκούν για να νομιμοποιήσουν το ευρωπαϊκό εγχείρημα σήμερα. Η ειρήνη θεωρείται πια δεδομένη στην ήπειρο ενώ η απειλή των εθνικών συγκρούσεων έχει πια εκλείψει. Η Ευρώπη σήμερα καλείται να δώσει απαντήσεις σε νέα πιεστικά προβλήματα όπως η μετανάστευση, η απασχόληση, η οικονομική ανασφάλεια, η κοινωνική συνοχή, το περιβάλλον.

Η οικονομική κρίση και η απειλή του Grexit επιβάρυναν το κλίμα. Γιατί στην ημερήσια διάταξη δεν βρίσκεται πλέον η κατανομή της ευημερίας, αλλά η κατανομή σημαντικών βαρών. Και αυτό είναι μια επώδυνη διαδικασία για τη συνοχή της Ευρώπης. Πολλά θα εξαρτηθούν από την αντιμετώπιση της σημερινής κρίσης. Η ΕΕ καλείται να δημιουργήσει το θεσμικό πλαίσιο που θα απαντά σε τέτοιες κρίσεις. «Αληθινά ευρωπαϊκές λύσεις για ευρωπαϊκά προβλήματα», όπως είπε ο Γιούνκερ. Καλείται επίσης να χρησιμοποιήσει την κρίση για να ξαναβάλει σε τροχιά τις διαδικασίες εμβάθυνσης της πολιτικής και οικονομικής ενοποίησης.

Η οικονομική ανάπτυξη αποτελεί αναγκαία όχι, όμως, και ικανή συνθήκη για να εξέλθει η Ευρώπη από την ύφεση στην οποία έχει περιέλθει. Η ενωμένη Ευρώπη πρέπει να φύγει από το στενά λειτουργικό, υλιστικό και ωφελιμιστικό πλαίσιο στο οποίο έχει συρρικνωθεί. Να επανανοηματοδοτήσει την αναγκαιότητα της ύπαρξής της ως ένα μεγάλο ηθικό ζήτημα και έναν πολιτικό στόχο. Να επαναπροτάξει τις κοινές αξίες που αποτέλεσαν το νομιμοποιητικό υπόβαθρό της. Πρέπει, ακόμα, οι Βρυξέλλες να πείσουν τους πολίτες των ευρωπαϊκών χωρών ότι η εκχώρηση εθνικής κυριαρχίας, είναι προς όφελός τους. Ότι η ΕΕ μπορεί να διαχειριστεί καλύτερα από τα κράτη-έθνη τις προκλήσεις της παγκοσμιοποίησης σε θέματα οικονομικής ανάπτυξης, εργασίας, κοινωνικής συνοχής, μετανάστευσης και ασφάλειας. Σε κάθε περίπτωση, περισσότερη Ευρώπη είναι η μόνη επιλογή. Αδράνεια ή οπισθοδρόμηση θα αποβούν μοιραία για τη Γηραιά Ήπειρο.

ΑΝΤΙΛΟΓΟΣ στα “ΝΕΑ”

Η κορύφωση του δράματος

Η κορύφωση του δράματος

Τους τελευταίους πέντε μήνες ο Πρωθυπουργός ακολουθεί μια παρελκυστική τακτική και μια τακτική όξυνσης των σχέσεων με τους εταίρους. Προσπαθεί να συσπειρώσει την κοινή γνώμη πάνω σε ένα άλλο μοτίβο από αυτό των προεκλογικών του υποσχέσεων. Αυτό της υπερήφανης Ελλάδας που αντιστέκεται. Δεν έχω να σας δώσω τον άρτο που σας υποσχέθηκα, θα σας δώσω «περηφάνια». Κάνει και κάτι άλλο. Ναρκοθετώντας την διαπραγμάτευση στο τεχνικό επίπεδο και ροκανίζοντας το χρόνο, τη μεταφέρει στο ανώτατο πολιτικό επίπεδο. Στη Σύνοδο Κορυφής της Δευτέρας. Για να μειώσει τις αντιδράσεις στο εσωτερικό της χώρας και του κόμματός του, παίζει ένα παιχνίδι υψηλού ρίσκου για τη χώρα.

Το πιο πιθανόν είναι ότι στο τέλος θα υπάρξει συμφωνία. Γιατί αυτό είναι προς το συμφέρον όλων. Παρότι οι κίνδυνοι από την πτώχευση μιας μικρής οικονομίας της ευρωζώνης και ενός Grexit είναι σχετικά περιορισμένοι, δεν μπορούν με απόλυτη βεβαιότητα να προσμετρηθούν. Είναι μια αβεβαιότητα που αν οι εταίροι μας μπορούν να την αποφύγουν, θα την αποφύγουν. Επίσης, η Μέρκελ δεν θέλει να είναι η Καγκελάριος που στη βάρδια της άρχισε το ξήλωμα της ευρωζώνης. Ακόμη, στο νέο Ψυχρό Πόλεμο που βρίσκεται στα σκαριά ανάμεσα στη Δύση και τη Ρωσία, η Ευρώπη είναι ο πιο σημαντικός σύμμαχος των ΗΠΑ. Η Ουάσινγκτον δεν θα ήθελε να χάσει ένα κομμάτι της, ακόμα κι αν αυτό είναι η μικρή Ελλάδα. Τέλος, ο Πρωθυπουργός δεν θα θελήσει να γίνει ο μοιραίος άνθρωπος για τον τόπο.

Μάλλον, λοιπόν, θα υπάρξει λύση. Μια λύση και μια συμφωνία που δεν θα αποκλίνει του μνημονιακού πλαισίου. Ενδεχομένως με μια-δυο υποχωρήσεις. Και την επανάληψη της δέσμευσης για τη διευθέτηση του χρέους, που πετύχαμε εμείς με τις αποφάσεις του Eurogroup το 2012 και το 2014. Επιμένω, όμως, ότι αυτό είναι κάτι που θα μπορούσε ο Πρωθυπουργός να έχει πετύχει τις 30 πρώτες ημέρες. Χωρίς να παίξει τη χώρα στα ζάρια, χωρίς να διαλύσει την οικονομία, χωρίς να διχάσει την κοινωνία. Και το κυριότερο, χωρίς να έχει δημιουργήσει μακροπρόθεσμη βλάβη στην αξιοπιστία της χώρας. Ο Πρωθυπουργός, τελικά, θα κάνει τον συμβιβασμό στο υψηλότερο δυνατό επίπεδο και θα επιστρέψει θριαμβευτής σε μια κοινωνία, που εξουθενωμένη θα τον χειροκροτήσει. Μέχρι την εφαρμογή της συμφωνίας. Και τότε θα αρχίσει το τέλος. Γιατί και το θέαμα θα έχει τελειώσει και άρτος δεν θα υπάρχει. Εκτός έαν παρακολουθούμε ένα σχέδιο υφαρπαγής μιας εντολής που δεν έλαβαν. Δηλαδή ρήξη και ηρωική έξοδο. Και τότε τα πράγματα παίρνουν άλλη τροπή. 

ΑΝΤΙΛΟΓΟΣ στα “ΝΕΑ”

Ο εφιάλτης του διχασμού

Ο εφιάλτης του διχασμού

Εξαπάτησαν τον ελληνικό λαό τάζοντάς του παροχές 11 δις και εκβίασαν εκλογές. Αντί να περιμένουν να πατήσει η χώρα στα πόδια της, βιάστηκαν να καταλάβουν την εξουσία. Τους τύφλωσε το «πρώτη φορά αριστερά». Χωρίς να έχουν συναίσθηση της ευθύνης που αναλαμβάνουν. Όπως ακριβώς ο Γ. Παπανδρέου εξεβίασε εκλογές το 2009. Αντί να συναινέσει ή τουλάχιστον να δείξει ανοχή στα μέτρα που είχε προτείνει τότε ο Καραμανλής. Για να αποφύγουμε τα χειρότερα. Τα οποία δεν αποφύγαμε. Όπως και σήμερα. Που έχουμε φτάσει στο σημείο μηδέν.

Η κυβέρνηση ήθελε να κλείσει μια συμφωνία με τους όρους της. Υποτιμώντας την πραγματική κατάσταση της χώρας και τη διαπραγματευτική της θέση απέναντι στους δανειστές. Αγνοώντας τους ευρωπαϊκούς συσχετισμούς και τον τρόπο λειτουργίας των αγορών. Έχασε χρόνο και επιλογές. Επιδείνωσε τη διαπραγματευτική της θέση και στο τέλος, αυτοεγκλωβίστηκε. Η αβεβαιότητα ερήμωσε την οικονομία και διέλυσε την κοινωνία. Η χώρα έχασε φίλους, έκανε εχθρούς και απομονώθηκε. Η στάση των έξω σκλήρυνε.

Τώρα η κυβέρνηση έχει να επιλέξει ανάμεσα στη συνθηκολόγηση ή στην πτώχευση. Στο τέλος του μήνα λήγει η παράταση του υφιστάμενου προγράμματος. Η Σύνοδος του Eurogroup της Πέμπτης είναι η τελευταία που μπορεί να εγκρίνει μια συμφωνία για να γίνει εκταμίευση. Μας έκαναν ήδη Ζάμπια. Τώρα απειλούν να μην πληρώσουν τις δόσεις του ΔΝΤ, και να μας οδηγήσουν σε πτώχευση. Θεωρούν έτσι ότι μπορούν να εκβιάσουν τους δανειστές. Μπορούν όμως; Και με τι κόστος για τη χώρα; Το κάνουν, λένε, για να πληρώνουν μισθούς και συντάξεις. Για πόσο ακόμα; Άντε να πληρώσουν μισθούς και συντάξεις τον Ιούλιο. Μετά, αποθεματικά γιοκ.

Εν τω μεταξύ, αν δεν υπάρξει συμφωνία η ΕΚΤ δεν πρόκειται να διευρύνει τη γραμμή έκτακτης ανάγκης (ELA). Αυτό θα περιορίσει τη ρευστότητα των τραπεζών. Υπάρχει, δηλαδή, άμεσος κίνδυνος επιβολής περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων.

Είμαστε, λοιπόν, πραγματικά στο σημείο μηδέν. Εδώ που τα έφτασαν τα πράγματα, είτε από ανικανότητα, είτε από σχέδιο, η συνθηκολόγηση είναι δύσκολη. Μπορεί, λοιπόν, να ετοιμάζονται για ρήξη. Προκαλώντας ανυπολόγιστες ζημιές στη χώρα. Σε αυτή τη δεύτερη περίπτωση οι πολιτικές εξελίξεις θα είναι ραγδαίες. Γιατί ένα είναι σίγουρο. Η κυβέρνηση αυτή δεν έχει λάβει εντολή ούτε για ρήξη ούτε για πτώχευση. Αντίθετα, έχει εντολή για λύση πάση θυσία εντός του ευρώ. Εάν, παρά ταύτα, προχωρήσει στη ρήξη ο εθνικός διχασμός που επέφερε στη χώρα με τη διαιρετική τομή μνημόνιο-αντιμνημόνιο θα μετατραπεί σε εμφυλιακή διαμάχη. Προάγγελος εθνικής συμφοράς με τις γεωπολιτικές απειλές που αντιμετωπίζουμε στη γειτονιά μας.

ΑΝΤΙΛΟΓΟΣ στα “ΝΕΑ”

G8-1

G8-1

Στην τελευταία σύνοδο των ανεπτυγμένων χωρών το μενού αφορούσε κυρίως τη Ρωσία. Η οποία, και πάλι, δεν είχε κληθεί. Η κλιμάκωση της αντιπαράθεσης της Δύσης με τη Ρωσία συνεχίζεται, με την Ουκρανία να αποτελεί το νέο «μήλον της έριδος».

Η αμερικανική στόχευση είναι ένα αρραγές μέτωπο της Δύσης κατά της Ρωσικής επιθετικότητας στην Ουκρανία. Στο τέλος του μήνα η ΕΕ αποφασίζει για την ανανέωση των οικονομικών κυρώσεων στη Ρωσία για τα γεγονότα στην Ουκρανία. Οι ΗΠΑ επιδιώκουν όχι μόνο τη διατήρηση των οικονομικών κυρώσεων αλλά και τη δέσμευση ότι περαιτέρω κλιμάκωση από τη Ρωσία στην Ουκρανία θα σημάνει και περαιτέρω σκλήρυνση της στάσης της Δύσης.

Η σύνοδος είχε πολλούς συμβολισμούς. Κυρίως σε ευρωατλαντικό επίπεδο. Πρώτον, την αποκατάσταση των σχέσεων Αμερικής-Γερμανίας μετά το περιβόητο ζήτημα των υποκλοπών και τα γενικότερα θέματα εθνικής ασφάλειας που έχουν προκύψει ανάμεσα στις δυο χώρες. Δεύτερον, την επαναβεβαίωση της ευρωατλαντικής ενότητας και την πλήρη ευθυγράμμιση της Γερμανίας και της Ευρώπης στη σκληρή στάση απέναντι στη Ρωσία. Και αυτό γιατί, η αυτόματη στοίχιση του Βερολίνου πίσω από τη γραμμή της Ουάσινγκτον δεν είναι πια δεδομένη. Η νέα, ενωμένη, και γεμάτη αυτοπεποίθηση Γερμανία είναι μια αναδυόμενη ηγεμονική δύναμη. Πόσω μάλλον που ιστορικά υπάρχει μια ειδική σχέση Βερολίνου-Μόσχας, όσο και αν διαρρηγνύει η Μέρκελ τα ιμάτια της ότι με τον Πούτιν έχει διαβεί τον Ρουβίκωνα. Μια σχέση γεωπολιτικής, οικονομικής και ενεργειακής αλληλεξάρτησης. Δεν είναι τυχαίο ότι πρώην καγκελάριοι, όπως ο Σρέντερ, που δουλεύει πια για την Gazprom, αλλά και ο Σμιτ διαφώνησαν δημόσια για την πολιτική που ακολουθείται έναντι της Ρωσίας. Είναι επίσης γεγονός ότι γερμανικές αλλά και ευρωπαϊκές εταιρίες καταγράφουν απώλειες δις ευρώ λόγω των οικονομικών κυρώσεων.

Για όλους αυτούς τους λόγους, στην Ουάσιγκτον ανησυχούν για την ενότητα του ευρωατλαντικού χώρου. Και κατηγορούν τη Ρωσία ότι μετέρχεται κάθε μεθόδου για να διασπάσει την ενότητα της Δύσης. Ότι χρησιμοποιεί τη δύναμη του χρήματος, της ιδεολογίας και της προπαγάνδας προς αυτήν την κατεύθυνση. Σε μια ασυνήθιστη επίθεση, που θύμιζε τα χρόνια του Ψυχρού Πολέμου, ο Αντιπρόεδρος των ΗΠΑ κατηγόρησε ευθέως το Κρεμλίνο ότι χρηματοδοτεί ακροδεξιά και ακροαριστερά κόμματα στην Ευρώπη. Τα οποία χρησιμοποιεί για να προωθήσει τους σκοπούς του και να δημιουργήσει ρήγματα στην ευρωπαϊκή κοινή γνώμη.

Σε αυτό το κλίμα δεν είναι τυχαίο ότι η ευρωατλαντική ενότητα αποτελεί και πάλι προτεραιότητα για την Αμερική. Ούτε φυσικά είναι τυχαία και η σκλήρυνση της στάσης της απέναντι στο ελληνικό πρόβλημα, μετά το ειδύλλιο της νέας ελληνικής Κυβέρνησης με τη Μόσχα.

ΑΝΤΙΛΟΓΟΣ στα “ΝΕΑ”

Το χρονικό μιας κακής διαπραγμάτευσης

Το χρονικό μιας κακής διαπραγμάτευσης

Η κυβέρνηση χάνει κατά κράτος μια διαπραγμάτευση από την οποία θα μπορούσε να έχει αποκομίσει κάποια οφέλη. Υπό προϋποθέσεις: Ότι θα είχε προσέλθει στη διαπραγμάτευση με μία σοβαρή διαπραγματευτική ομάδα. Ότι θα είχε σαφή ιεράρχηση των προτεραιοτήτων της. Ότι θα είχε απόλυτη συναίσθηση των εσωτερικών συσχετισμών της πλευράς με την οποία διαπραγματεύεται. Θα είχε απόλυτη συναίσθηση της διαφοράς ισχύος ανάμεσα στα διαπραγματευόμενα μέρη. Με ό,τι αυτό συνεπάγεται για μία διαπραγμάτευση. Και θα είχε απόλυτη κατανόηση για το ποιόν ευνοεί και ποιόν επιβαρύνει η χρονική παράταση μίας διαπραγμάτευσης.

Αντ’ αυτών η κυβέρνηση προσήλθε στη διαπραγμάτευση με μία ομάδα η οποία γρήγορα αποδείχθηκε κατώτερη των περιστάσεων και αντικαταστάθηκε. Έδειξε ότι δεν έχει συναίσθηση των ευρωπαϊκών διαδικασιών. Η ανεδαφική φιλοδοξία για αλλαγή των συσχετισμών στην Ευρώπη γρήγορα εγκαταλείφθηκε. Όσο γρήγορα εγκατέλειψαν την κυβέρνηση οι “σύντροφοι” του Νότου. Έδειξε τέλος έλλειψη σχεδίου, προετοιμασίας, και ρεαλισμού. Με άλλα λόγια, ούτε ήξερε ούτε κατάλαβε τι μπορούσε και τι δεν μπορούσε να πετύχει σε αυτή την διαπραγμάτευση.

Η κυβέρνηση πόνταρε πολλά στην αβεβαιότητα που δημιουργεί το σενάριο της ρήξης. Και οδήγησε τη διαπραγμάτευση στα άκρα. Πράγματι, το σενάριο της ρήξης μπορεί να έχει αρνητικές συνέπειες για την Ευρώπη. Αυτή η αβεβαιότητα οδήγησε τους Ευρωπαίους στην εξάντληση κάθε περιθωρίου για να αποφευχθεί το Grexit. Και σε μία προσπάθεια, τουλάχιστον στην αρχή, για ανεύρεση πεδίου συμβιβασμού. Σε καμμία περίπτωση όμως σε ευρωπαϊκή συνθηκολόγηση στις απαιτήσεις του ΣΥΡΙΖΑ. Οι Ευρωπαίοι έχουν φτάσει πλέον στο συμπέρασμα, καλώς ή κακώς, ότι το κόστος μίας τέτοιας υποχώρησης είναι μεγαλύτερο από το κόστος ενός Grexit. Για το οποίο μάλιστα είχαν χρόνο να προετοιμαστούν προς τη μεριά του περιορισμού της ζημιάς.

Πόσο μάλλον όταν η ρήξη σημαίνει την απόλυτη καταστροφή για την άλλη πλευρά. Δηλαδή για την Ελλάδα. Γι’ αυτό και οι συνεχείς κραυγές των στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ για επιστροφή στη δραχμή δεν είχαν καμμία χρησιμότητα. Ούτε καν σε ρόλο του κακού στη διαπραγμάτευση. Όταν βάζεις το πιστόλι στον κρόταφο και απειλείς ότι θα αυτοκτονήσεις, αυτό δεν συνιστά απειλή. Τουλάχιστον όταν ο Παπανδρέου έλεγε το περίφημο «βυθίσατε το Χόρα» προσέφερε υπηρεσία. Μιλούσε για κόστος στον αντίπαλο.

Η περήφανη διαπραγμάτευση της κυβέρνησης οδήγησε τη χώρα σε στρατηγικό εγκλωβισμό. Με την πλάτη στον τοίχο και χωρίς επιλογές. Θα πρέπει τώρα να κατανοήσει ότι στο Κούγκι της ρήξης θα είμαστε μόνοι μας. Ας σβήσει λοιπόν τον δαυλό και ας κάνει τον συμβιβασμό. Όσο μένει ακόμα χρόνος.

ΑΝΤΙΛΟΓΟΣ στα “ΝΕΑ”

Ζάμπια

Ζάμπια

Τελικά τα κατάφεραν. Μας έκαναν Ζάμπια. Δεν θα πληρώσουν τη δόση στο ΔΝΤ και κατέθεσαν αίτημα ομαδοποίησης των πληρωμών για το τέλος του μήνα. Ότι είχε κάνει η Ζάμπια πριν από τρεις δεκαετίες. Το στίγμα της αναξιοπιστίας θα κηλιδώνει τη χώρα για πολλά χρόνια. Την ίδια ώρα που η Ιρλανδία και η Πορτογαλία αποπληρώνουν πρόωρα τα δάνειά τους προς το ΔΝΤ. Εξοικονομώντας εκατομμύρια ευρώ από τους τόκους. Και η Κύπρος είναι σε τροχιά εξόδου από το μνημόνιο νωρίτερα από το προβλεπόμενο χρονοδιάγραμμα του 2016. Θα μου πείτε, δεν πιάσαμε πάτο ακόμη. Δεν γίναμε Ζιμπάμπουε. Θα πληρώσουμε, έστω και με καθυστέρηση. Στα σοβαρά όμως, αυτή η απόφαση είναι η απαρχή της εισόδου σε αχαρτογράφητα νερά. Με απρόβλεπτες οικονομικές και πολιτικές συνέπειες.

Είναι να απορεί κανείς. Τι είχαν κατά νου οι ερασιτέχνες του ΣΥΡΙΖΑ; Ότι θα άλλαζε πολιτική η Ευρώπη υπό την πίεση του λαϊκισμού; Κάτι τέτοιο θα άνοιγε το κουτί της Πανδώρας στα ευρωπαϊκά πολιτικά πράγματα. Όχι ότι στην Ευρώπη ή στο Βερολίνο είναι τόσο άκαμπτοι ή πολιτικά μύωπες όσο θέλουμε να νομίζουμε. Ήταν αρχικά διατεθειμένοι να επιδείξουν πνεύμα συμβιβασμού. Αλλά είπαμε, αρχικά. Και απέναντι σε κάποια συγκεκριμένα και ορθολογικά αιτήματα. Αιτήματα που όμως δεν διατυπώθηκαν ποτέ. Μόνο κάτι γενικόλογες θεωρίες και μεσιανικές αντιλήψεις για αλλαγή συσχετισμών στην Ευρώπη με εβρυουλκό την αριστερή κυβέρνηση της Ελλάδος. Εν τω μεταξύ οι μήνες περνάγανε. Τα ταμεία στεγνώσανε, η οικονομία πισωγύρισε στην ύφεση, και η διαπραγματευτική μας θέση χειροτέρεψε.

Είχε πει κάποτε ο Keynes ότι όταν τα στοιχεία αλλάζουν τότε αλλάζω άποψη. Αυτό επιβάλει ο πραγματισμός. Ο Έλληνας πρωθυπουργός θα μπορούσε να προσγειωθεί γρήγορα στην πραγματικότητα. Να την αντιμετωπίσει κατάματα και να αλλάξει πολιτική. Δεν το έπραξε. Παγιδεύτηκε στις προεκλογικές του δεσμεύσεις. Ξόδεψε χρόνο διαπραγματευόμενος με το εσωτερικό του κόμματός του. Και καθυστέρησε να πάρει αποφάσεις. Όταν διαπίστωσε το αδιέξοδο και έδωσε εντολή για να γίνει σοβαρή διαπραγμάτευση ήταν πια πολύ αργά. Είχαμε χάσει τη διαπραγματευτική μας αξιοπιστία. Οι εταίροι μας απηυδισμένοι από την πολυγλωσσία του ΣΥΡΙΖΑ και την ασυναρτησία του οικονομικού του επιτελείου ενώθηκαν πίσω από ένα σκληρό κείμενο. Το οποίο επιδόθηκε στην ελληνική πλευρά εν είδει τελεσιγράφου.

Τώρα έφτασε η ώρα της αλήθειας. Και το ποτήρι είναι πικρό. Πολύ πιο πικρό από το e-mail Χαρδούβελη, όπως παραδέχονται και οι στενοί συνεργάτες του Πρωθυπουργού. Και θα αναγκαστεί να το πιεί μέχρι το τέλος. Αλλιώς θα γίνει ο Πρωθυπουργός της δραχμής και θα τερματίσει άδοξα την πολιτική του σταδιοδρομία. Τρίτος δρόμος δεν υπάρχει.

ΑΝΤΙΛΟΓΟΑ στα “ΝΕΑ”

Ο αξιακός κώδικας της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ

Ο αξιακός κώδικας της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ

Εξεβίασαν εκλογές για να πάρουν την εξουσία. Απροετοίμαστοι για το τι θα ακολουθήσει. Ανυποψίαστοι για το βάθος της κρίσης και το μέγεθος των προβλημάτων που θα καλούνταν να διαχειριστούν. Χωρίς σχέδιο, χωρίς εμπειρία, χωρίς πυξίδα. Χωρίς αντίληψη των διεθνών συσχετισμών. Με μοναδικό εφόδιο τις ιδεοληψίες τους.

Χτίσανε επί δεκαετίες την δήθεν ηθική ανωτερότητα της αριστεράς πάνω σε έναν καταγγελτικό λόγο. Μια ηθικοπλαστική ρητορεία εναντίον της εξουσίας και κάθε λογής εκπροσώπων της. Επί δεκαετίες στηλίτευαν, κατηγορούσαν, εμέμφοντο, έδειχναν με το δάχτυλο. Αντιπολιτεύονταν εκ του ασφαλούς.

Έφτασαν τέσσερις μήνες για να δείξουν όχι μόνο την άνεση αλλά και την ευχαρίστηση που αντλούν από τη νομή της εξουσίας. Να δείξουν το πιο απωθητικό πρόσωπό της. Ούτε σεμνά, ούτε ταπεινά. Με ύφος χιλίων καρδιναλίων. Πάντοτε πεπεισμένοι, ποτέ διερωτώμενοι. Χωρίς να δείχνουν ότι αντιλαμβάνονται το βάρος της ευθύνης που φέρει η διακυβέρνηση μίας κοινωνίας. Θεωρώντας ότι η άσκηση της εξουσίας είναι ένα διασκεδαστικό παιχνίδι. Το πεδίο μίας σκαμπρόζικης εφαρμογής της θεωρίας των παιγνίων. Άσχετα εάν από τα καπρίτσια τους μπορεί να καταστραφεί μία κοινωνία ολόκληρη.

Συγκυβερνάνε με ένα κόμμα που τους χωρίζει ιδεολογική άβυσσος. Μια συνεργασία, όμως, που επιτεύχθηκε εύκολα και ανώδυνα. Σαν να ήταν έτοιμη από καιρό. Ο συγκολλητικός ιστός της εξουσίας βλέπετε. Μία συγκυβέρνηση που συνεχίζεται χωρίς ωδίνες. Παρά τις κεφαλαιώδεις διαφορές σε ζητήματα ιδεολογίας και κυβερνητικής πολιτικής. Γιατί η νομή της εξουσίας συνεχίζει να ενώνει.

Κανοναρχούν τον Τύπο για το πως θα πρέπει να ασκεί το λειτούργημά του. Πλήρης αντιστροφή ρόλων δηλαδή. Οι ελεγχόμενοι γίνονται ελέγχοντες. Ενίοτε, με τον ζήλο ιεροεξεταστών του μεσαίωνα. Μία πρακτική που θυμίζει καθεστώτα απολυταρχικού τύπου.

Κατέλυσαν κάθε έννοια αξιοκρατίας και αριστείας. Όχι μόνο στην Παιδεία. Αλλά και στη στελέχωση του Δημοσίου. Ένας εσμός διορισμών κομματικών στελεχών, που τοποθετούνται με μοναδικό κριτήριο την κομματική ή συνδικαλιστική τους προϋπηρεσία. Ή ακόμη χειρότερα το βαθμό συγγένειας.

Πρέπει αυτή η κυβέρνηση να έχει τα θλιβερά πρωτεία στο νεποτισμό. Εδώ δεν μιλάμε για κουμπάρους που κατηγόρησαν την επάρατο Δεξιά. Εδώ μιλάμε για όλη την γκάμα του συγγενικού δέντρου. Συγγενείς εξ αίματος, συγγενείς εξ αγχιστείας, φίλοι, κουμπάροι. Και φυσικά κάποιοι μηδίσαντες προηγούμενων κυβερνήσεων. Που σπεύδουν πρόθυμοι να χρησιμοποιηθούν και να χρησιμοποιήσουν τη νέα εξουσία.

Πλήρης απουσία αξιοκρατίας, ανυπαρξία ελέγχου και αξιολόγησης, έλλειψη ανταγωνισμού, κανένας επαγγελματισμός. Αυτό είναι το κεντρικό σύστημα αξιών του ελληνικού αριστερού λαϊκισμού που η κυβέρνηση διεκδικεί να μετατρέψει σε κεντρικό σύστημα αξιών της κοινωνίας μας. Που’ σαι νιότη, που’ δειχνες πως θα γινόμουν άλλος!

ΑΝΤΙΛΟΓΟΣ στα “ΝΕΑ”

Η συμφωνία και η Νέα Δημοκρατία

Η συμφωνία και η Νέα Δημοκρατία

Ξαφνικά μας προέκυψε μείζον υπαρξιακό ερώτημα. Θα ψηφίσει ή δεν θα ψηφίσει η ΝΔ τη συμφωνία; Θα μου πείτε φτάσαμε σε καμιά συμφωνία ή μπήκε η ΝΔ στην κυβέρνηση; Τίποτα από τα δύο.

Αυτή τη στιγμή έχουμε μια κυβέρνηση που η μισή μιλάει για συμφωνία και η άλλη μισή για ρήξη. Η μισή που μιλάει για συμφωνία δηλώνει πρόοδο, η οποία διαψεύδεται από τους Θεσμούς. Αν κατορθώσει και συμφωνήσει με τους Θεσμούς, δεν ξέρουμε πια αν φτάνει ο χρόνος. Κι αν φτάνει ο χρόνος, κανείς δεν ξέρει πια αν αυτή η κυβέρνηση μπορεί να υλοποιήσει μια συμφωνία.

Αυτό το πρόβλημα της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ μετατράπηκε σε υπαρξιακό δίλημμα για τη ΝΔ. Κάποιοι τοποθετούνται a priori υπέρ της ψήφισης μιας συμφωνίας που δεν γνωρίζουν. Και κάποιοι αναφανδόν ενάντια. Οι μεν στο όνομα της σωτηρίας της χώρας και της υπευθυνότητας της ΝΔ. Οι δε στο όνομα της πολιτικής λογικής.

Επειδή, όμως, εντελώς συμπτωματικά, η συζήτηση αυτή διεξάγεται παράλληλα με την αμφισβήτηση της ηγεσίας του κόμματος κινδυνεύουμε να δώσουμε την αίσθηση ότι μέσα από ένα τόσο σοβαρό θέμα, που αφορά τη χώρα, εμείς ξεκαθαρίζουμε λογαριασμούς. Αν η κοινωνία ψυχανεμιστεί κάτι τέτοιο θα διασκορπιστούν και τα τελευταία ψήγματα αξιοπιστίας που μας έχουν απομείνει.

Η ΝΔ από το 2012 μέχρι σήμερα, μαζί με το ΠΑΣΟΚ και τη ΔΗΜΑΡ αρχικά, διέσωσε τη χώρα και την κράτησε στην Ευρώπη. Σήμερα, ούτε παρέμβαση στη διαπραγμάτευση μπορεί να έχει, ούτε λόγο στη συμφωνία. Εφόσον, λοιπόν, δεν έχει, καλό είναι να αποφύγει δυο λάθη. Πρώτον, να δώσει την αίσθηση στην Τρόικα, που δεν είναι ακριβώς το ΔΣ του Ερυθρού Σταυρού, ότι η κυβερνητική πλειοψηφία με την οποία διαπραγματεύεται δεν αποτελείται από 162 αλλά από 238. Και άρα υπάρχουν οι αριθμοί για να περάσει ό,τι μας βάλει στο τραπέζι. Δεύτερον, να επιβεβαιώσει τη λανθασμένη εικόνα που διαμόρφωσε η κοινή γνώμη για τη ΝΔ, ότι δεν διαπραγματεύεται. Που συνέβαλε στην ήττα του Ιανουαρίου.

Η ΝΔ ασφαλώς θα κάνει αυτό που της αναλογεί για να διασφαλίσει την ευρωπαϊκή προοπτική και τη σωτηρία της χώρας. Και προφανώς δεν μπορεί να ξαναγυρίσει σε αντιμνημονιακές θέσεις. Αλλά αυτό απέχει από το να δεσμεύεται εξ υπαρχής ότι θα ψηφίσει ή θα καταψηφίσει μια συμφωνία που το περιεχόμενό της δεν γνωρίζει. Και πολύ περισσότερο αν θα υπάρξει. Ας πετύχουν, λοιπόν, τη συμφωνία. Ας δούμε τι πέτυχαν. Και μετά θα τοποθετηθούμε. Όλα τα άλλα είναι προσχηματικά και δείχνουν έλλειψη σοβαρότητας που οδηγεί σε έλλειμμα αξιοπιστίας.

ΑΝΤΙΛΟΓΟΑ στα “ΝΕΑ”

Η κλεψύδρα του χρόνου

Η κλεψύδρα του χρόνου

Το 1974 ο Κωνσταντίνος Καραμανλής με την ταχύτητα των αποφάσεών του και των ενεργειών του, δάμασε το χρόνο και τα γεγονότα. Πριν κατέβει από το γαλλικό αεροσκάφος, που τον μετέφερε στην Αθήνα, είχε προγραμματίσει κάθε κίνηση τακτικής, είχε στο μυαλό του έτοιμους τους ανθρώπους και τους στόχους ξεκάθαρους. Διαχειρίστηκε την κρίση υποδειγματικά, ποδηγέτησε το «πεζοδρόμιο» και έδωσε στη χώρα την τρίτη και πληρέστερη ελληνική δημοκρατία.

Ο σημερινός Πρωθυπουργός αποτελεί το ακριβώς αντίθετο παράδειγμα. Εκβίασε εκλογές, χωρίς να έχει προετοιμασία ανάλογη της σοβαρότητας της κρίσης. Μόνο και μόνο στο βωμό του «για πρώτη φορά αριστερά». Για να γίνει ο πρώτος αριστερός Πρωθυπουργός της χώρας. Αλλά απέδειξε ότι ισχύει για τον ίδιο αυτό που είπε ο Τσώρτσιλ για τον Κολόμβο και την Αμερική. Όταν ξεκίνησε δεν ήξερε που πήγαινε. Και όταν έφτασε δεν κατάλαβε που βρισκόταν.

Ο Πρωθυπουργός έπρεπε να κλειδώσει τη συμφωνία με ταχύτατες κινήσεις. Τις πρώτες μέρες της διακυβέρνησης του. Τότε που το ευρωπαϊκό ιερατείο, αμήχανο από την επικράτηση μιας εξτρεμιστικής αριστεράς, σε χώρα της ευρωζώνης σε μνημόνιο, ήταν διατεθειμένο να κάνει κάποιες υποχωρήσεις. Απέναντι σε συγκεκριμένα αιτήματα. Που, όμως, δεν ήρθαν ποτέ.

Τότε που το ετερόκλητο μπουλούκι, που τον ακολουθεί, δεν είχε αρχίσει να αυτονομείται. Αποδομώντας το προφίλ του και αμφισβητώντας τις επιλογές του.

Και τότε που τα δημοσιονομικά περιθώρια υπήρχαν για μια αξιόπιστη διαπραγμάτευση από την πλευρά μας.

Δεν το έπραξε. Αποδείχθηκε εμφανώς απροετοίμαστος. Καθυστέρησε, επέδειξε αμφιθυμία και απώλεσε στρατηγική ευκαιρία. Γιατί όλα στην πολιτική, τελικά, είναι θέμα timing.

Η άλλη πλευρά τον ζύγισε. Τον μέτρησε. Και σκλήρυνε τη στάση της. Γνωρίζοντας ότι ο χρόνος λειτουργεί εις βάρος μας. Και τώρα, ο Πρωθυπουργός έχει ουσιαστικά απολέσει και την πρωτοβουλία των κινήσεων και τον έλεγχο των εξελίξεων. Και προς το εξωτερικό, όπου η διαπραγμάτευση θα κλείσει, αν κλείσει, με τους όρους των πιστωτών. Και θα είναι μια χειρότερη συμφωνία από το διαβόητο email Χαρδούβελη, για το οποίο ανέτρεψε την κυβέρνηση.

Έχει, όμως, απολέσει και τον έλεγχο στο εσωτερικό. Η αναβλητικότητά του έδωσε χώρο σε πολλούς να ανοίξουν περπατησιά. Και να αμφισβητούν ανοιχτά κάθε επιλογή του.

Θα πρέπει τώρα για να διασωθεί, να γλιτώσει το «πιστωτικό γεγονός» κλείνοντας τη συμφωνία άμεσα. Ό,τι μας δώσουν πια. Να επιβιώσει από το «κομματικό γεγονός». Γιατί η στροφή, θα είναι απότομη και μεγάλη. Και να διαχειριστεί το «κοινωνικό γεγονός». Την διάψευση, δηλαδή, των προσδοκιών που καλλιέργησε. Εάν οι παρελθόντες 4 μήνες αποτελούν τον πρόλογο, κάτι τέτοιο φαντάζει εξαιρετικά δύσκολο. Εως αδύνατον.

ΑΝΤΙΛΟΓΟΣ στα “ΝΕΑ”

Η σύγκρουση των πολιτισμών

Η σύγκρουση των πολιτισμών

Στον απόηχο του τέλους του Ψυχρού Πολέμου πολλοί είδαν να ανατέλλει ένας όμορφος ειρηνικός κόσμος. Ένας πλανήτης, όπου η φιλελεύθερη δημοκρατία και η ελεύθερη αγορά θα εξαπλώνονταν παντού μέσα από την ισοπεδωτική δύναμη των δικτύων της τεχνολογίας. Μια ουτοπική ελεγεία για το Τέλος της Ιστορίας. Φυσικά, κάτι τέτοιο δεν συνέβη. Πολύ απλά γιατί λησμόνησαν την παράμετρο του πολιτισμού. Αυτή που, κατά τον Μοντεσκιέ, διαμορφώνει τα πολιτικά συστήματα και δεν διαμορφώνεται από αυτά. Σήμερα, μετά από μια μακρά μεταβατική περίοδο, βρισκόμαστε μπροστά σε έναν άλλο κόσμο. Έχουμε επιστρέψει στον ανταγωνισμό των Μεγάλων Δυνάμεων. Ρωσία και Κίνα έχουν ενσωματώσει τον καπιταλιστικό τρόπο παραγωγής. Το πολιτικό τους σύστημα, όμως, παραμένει κλειστό. Ολιγαρχικό και αυταρχικό. Οι αυταρχικοί ολιγάρχες, όμως, χρησιμοποιούν την ανάκαμψη της δύναμής τους για να αυξήσουν την επιρροή τους στο ημισφαίριό τους και στον κόσμο. Ένας νέου τύπου Ψυχρός Πόλεμος ανάμεσα στη Δύση και στα ολιγαρχικά αυταρχικά κράτη είναι στα σκαριά.

Εκεί, όμως, που οι διαχωριστικές γραμμές χαράσσονται πια με αιματηρές συγκρούσεις είναι ανάμεσα στη Δύση και στο Ισλάμ. Μια διαλεκτική του αίματος που κλιμακώθηκε μετά τη φρικιαστική επίθεση της 11ης Σεπτεμβρίου. Τότε οι νεοσυντηρητικοί αποφάσισαν να επιβάλλουν τη δημοκρατία στη Μέση Ανατολή αντί να περιμένουν την εξάπλωσή της. Η συνέχεια είναι λίγο έως πολύ γνωστή. Ο περίφημος εκδημοκρατισμός της περιοχής οδήγησε στην άνοδο ακραίων ισλαμικών δυνάμεων. Και έτσι η Αραβική Άνοιξη μετατράπηκε σε Αραβικό Χειμώνα. Σεχταριστικές διαμάχες σε όλη τη Μέση Ανατολή και ριζοσπαστικοποίηση του ισλαμικού στοιχείου. Αλλά το πιο ανησυχητικό είναι η εδραίωση του αυτοαποκαλούμενου Ισλαμικού κράτους σε εδάφη του Ιράκ και στο 50% των εδαφών της Συρίας. Αντί για κράτη που υποθάλπουν την τρομοκρατία, έχουμε πια ένα «κράτος τρομοκράτη». Που διαθέτει στρατό, τανκς, εδάφη και πετρελαιοπηγές και απειλεί ευθέως τον πολιτισμένο κόσμο.

Η σύγκρουση Δύσης και Ισλάμ επαναφέρει με έναν ακραίο τρόπο τη βασική συνιστώσα του πολιτισμού στη διαμόρφωση της Ιστορίας. Η αντιπαράθεση αυτή δεν θα είναι εύκολη. Ούτε ειρηνική. Θα απαιτήσει αλλαγή στρατηγικής από τη Δύση και ολική αναδιάταξη της αμερικανικής πολιτικής στη Μέση Ανατολή. Ακόμα και αν αυτό σημαίνει αποδοχή της ορθότητας της Ρωσικής πολιτικής στη Συρία. Η αντιμετώπιση της ακραίας ισλαμικής απειλής περνάει μέσα από τη δύσπεπτη συνεννόηση με τους αυταρχικούς ολιγάρχες της Ρωσίας και της Κίνας. Αυτό, όμως, υπαγορεύει ο ρεαλισμός. Αλλιώς να είμαστε έτοιμοι να συμβιβαστούμε με τις εικόνες των αποκεφαλισμών, της καταστροφής μνημείων παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς όπως η Παλμύρα, και το φόρο αίματος από τρομοκρατικές επιθέσεις στις πρωτεύουσές μας.

ΑΝΤΙΛΟΓΟΣ στα “ΝΕΑ”