Η αξιολόγηση ἐπρεπε να έχει κλείσει από τον περασμένο Νοέμβριο. Πολύ πιο εύκολα και με λιγότερο επώδυνα μέτρα. Αντ᾽ αυτού κοντεύει Μάϊος και ζούμε μέρες 2015. Απώλεια χρόνου, λεονταρισμοί με το ΔΝΤ, μονομερείς καταθέσεις νομοσχεδίων. Μια διαλυτική απραξία. Που οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια σε μια νέα μεγαλειώδη υποχώρηση, με νέα επώδυνα μέτρα, αλλά και εγγυήσεις και ψήφιση προληπτικών μέτρων. Η απόδειξη της πλήρους ανυποληψίας που έχει περιέλθει η χώρα μας στα χρόνια των νεοαριστερών κυβερνήσεων ΣΥΡΙΖΑ.

Πολλοί θεωρούν ότι αυτή η εθνικά επιζήμια στάση οφείλεται απλά σε ανικανότητα. Στην απόλυτη διαχειριστική ανεπάρκεια των στελεχών της κυβέρνησης. Στην αδυναμία συνειδητοποίησης της θέσης που έχει περιέλθει η χώρα. Στην αδυναμία απαλλαγής από τα δεσμά των ιδεοληψιών τους.

Μια δεύτερη εξήγηση είναι ότι αυτή η κυβέρνηση προσπαθεί γενικώς να κερδίσει χρόνο. Να ψηφίζει μνημόνια αλλά να μη νομοθετεί τους εφαρμοστικούς νόμους, να μην εφαρμόζει επώδυνα μέτρα και μεταρρυθμίσεις. Ελπίζοντας ότι στο μεταξύ οι συσχετισμοί στην Ευρώπη θ᾽ αλλάξουν, το προσφυγικό θα χαλαρώσει τις απαιτήσεις των θεσμών, τα μέτρα θα γίνουν πιο εύπεπτα. Εδώ εντάσσεται και η προσπάθεια δημιουργίας ρήγματος στο μέτωπο των δανειστών. Σενάρια αριστερής φαντασίας, δηλαδή, χωρίς happy end.

Υπάρχει και μια τρίτη εξήγηση. Πολύ πιο συνωμοσιολογική. Αλλά επειδή ζήσαμε τις αποκαλύψεις Βαρουφάκη, Λαφαζάνη και της παρέας τους για το plan Β και τις εφόδους στο νομισματοκοπείο ας μην την αποκλείουμε. Κάποιοι θεωρούν ότι η αστική μας λογική αδυνατεί να κατανοήσει τους δαιδάλους της σκέψης της αριστερής παρέας που μας κυβερνά. Και ότι όλη αυτή η θεατρικά στημένη δήθεν διαπραγμάτευση αποτελεί μέρος σχεδίου. Οι διαρροές, οι αντεγκλήσεις, οι συναντήσεις στα ξενοδοχεία, η συνεχής επίκληση της λαϊκής δυσαρέσκειας, του πολιτικού προβλήματος απο τη λήψη μέτρων. Η κορύφωση ενός θεατρικού δράματος που κατευθύνει το πολιτικό κόστος και το ανάθεμα στους δανειστές. Ισοπεδώνει τα πάντα, και δημιουργεί συνθήκες φτωχοποίησης, που υποδαυλίζουν τη λαϊκή δυσανεξία και το ρεύμα του ευρωσκεπτικισμού.

Δημιουργούνται έτσι συνθήκες εξόδου από την ευρωζώνη που θα έρθει από τα κάτω. Ο Τσίπρας φοβήθηκε να γίνει ο εμβρυουλκός της εξόδου τον περασμένο Ιούλιο. Μπορεί όμως να σερφάρει το λαϊκό κύμα της δυσανεξίας με την Ευρώπη και τους δανειστές που αφήνει να καλλιεργείται.

Δεν ξέρω ποιά από τις τρεις εκδοχές ισχύει. Αν το παρελθόν αποτελεί το πρόλογο των πραγμάτων, όμως, οι κύριοι της νεοαριστεράς σε ένα πράγμα έχουν επιδοθεί με επιμέλεια και σχετική επιτυχία. Όχι τόσο στο κυβερνάν όσο στο εξουσιάζειν. Γι᾽ αυτό, τελικά, θα πράξουν ότι διασφαλίσει την παραμονή τους στην εξουσία. Είτε της ευρωπαϊκής Ελλάδας είτε μιας ευρωπαϊκής εκδοχής της Βενεζουέλας.

ΑΝΤΙΛΟΓΟΣ στα “ΝΕΑ”

Το αφήγημα της νεότερης Ελλάδας θα μπορούσε κάλλιστα να αποδοθεί από το μύθο του Σισύφου. Αυτή η τιμωρία του ¨νικητή¨ του Άδη να κουβαλάει ένα βράχο στην κορυφή του βουνού, ξανά και ξανά, σε μια προσπάθεια χωρίς τέλος, φαίνεται να στοιχειώνει τη χώρα μας.

Μόνο που στη δική μας περίπτωση φαίνεται ότι αυτοτιμωρούμαστε. Είμαστε και θύτες και θύματα. Πέντε φορές έχει πτωχεύσει η χώρα. Το 1827, το 1843, το 1893, το 1932, και την πρόσφατη. Και για μεν τις πρώτες τέσσερις υπάρχει σοβαρή δικαιολογία. Ήταν σε μεγάλο βαθμό αποτέλεσμα της προσπάθειας ενός νεοσύστατου έθνους να σταθεί στα πόδια του εν μέσω αντίξοων συνθηκών. Απελευθερωτικών αγώνων, εμφυλίων πολέμων, βαλκανικών πολέμων, της μικρασιατικής καταστροφής, ενός παγκοσμίου πολέμου και του οικονομικού κράχ του 1929. Πάντοτε φυσικά αντιμετωπίζοντας τους όρους των δανειστών, που πρωτίστως εξυπηρετούσαν τα δικά τους συμφέροντα.

Η σημερινή χρεοκοπία, όμως, είναι αδικαιολόγητη. Γιατί έρχεται μετά από μια μακρά περίοδο ειρήνης, εσωτερικής ομαλότητας, και συνεχούς ροής κοινοτικού χρήματος στη χώρα. Μόνο που τα κοινοτικά κονδύλια διοχετεύθηκαν στην κατανάλωση και όχι στην ανασυγκρότηση του παραγωγικού ιστού. Έτσι, η αλματώδης άνοδος του βιοτικού επιπέδου, που πράγματι βιώσαμε, στηρίχθηκε σε γυάλινα πόδια. Ήταν ευημερία με δανεικά.

Αναπόφευκτα έφτασε η ώρα της πληρωμής. Και των μνημονίων. Έξι χρόνια μετά, όμως, η χώρα μας όχι μόνο δεν έχει ορθοποδήσει, αλλά είναι στο τρίτο μνημόνιο. Και με τις επιδόσεις αυτής της καταστροφικής κυβέρνησης έχει αρχίσει η συζήτηση για τέταρτο. Και όλα αυτά την ώρα που χώρες όπως η Πορτογαλία, η Ιρλανδία, αλλά και η Κύπρος φαίνεται να ξεπέρασαν τη κρίση. Και πάντως βγήκαν από τα μνημόνια. Τι συνέβη μ᾽εμάς; Ήταν λάθος η συνταγή, όπως ισχυρίζονται κάποιοι; Δεν χωράει αμφιβολία ότι και λάθη μπορεί να έγιναν και στρεβλώσεις να υπήρξαν. Αυτό, όμως, δεν μπορεί να δικαιολογήσει την ανάγκη τριών διαδοχικών μνημονίων και την πρόβλεψη για τέταρτο. Και την υποβολή της κοινωνίας σε μια σισύφεια προσπάθεια. Άλλωστε, μέχρι τις καταστροφικές εκλογές του 2015 τα πράγματα έδειχναν το αντίθετο. Και κούρεμα χρέους είχαμε πετύχει, και η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών είχε ολοκληρωθεί, και πρωτογενή πλεονάσματα είχαμε πετύχει και για πρώτη φορά η οικονομία έδειχνε σημάδια ανάκαμψης και ανάπτυξης. Αυτή η προσπάθεια ανακόπηκε βίαια. Από τις δυνάμεις του λαϊκισμού. Που ανεύθυνα εμπορεύτηκαν την ελπίδα. Κι έτσι η ελληνική κοινωνία θα χρειαστεί πολύ μεγαλύτερη προσπάθεια και πολύ περισσότερο χρόνο για να βρεθεί πάλι στο ίδιο σημείο που είχε φτάσει το 2014. Οι υπεύθυνες πολιτικές δυνάμεις έχουν εθνική ευθύνη να απαλλάξουν την κοινωνία από το μαρτύριο του Σίσυφου. Πριν η βλάβη καταστεί ανεπανόρθωτη.

ΑΝΤΙΛΟΓΟΣ στα “ΝΕΑ”

Η θεωρία της καταστροφής αναπτύχθηκε αρχικά στην τοπολογία, έναν κλάδο της γεωμετρίας στα μαθηματικά. Χρησιμοποιήθηκε και στις κοινωνικές επιστήμες για να εξηγήσει αιφνίδιες, καταστροφικές αλλαγές. Απόρροια μικρών σταδιακών αλλά σωρευτικών αλλαγών στις συνθήκες σταθερότητας ενός συστήματος. Εάν αλλάξεις τις συνθήκες πάνω στις οποίες δομήθηκε το οποιοδήποτε σύστημα διατρέχεις το κίνδυνο να ξεπεράσεις τα όρια αντοχής του και να το οδηγήσεις στην κατάρρευση. Φανταστείτε μια τοξοειδή γέφυρα πάνω στην οποία αυξάνουμε σταδιακά το βάρος. Η γέφυρα παραμορφώνεται μ᾽ έναν σχετικά ομοιογενή τρόπο μέχρι που το βάρος φτάνει μια τιμή που η γέφυρα δεν αντέχει. Καταρρέει. Καταστρέφεται. Ένα κτίριο μπορεί να αντέξει αλλεπάλληλες σεισμικές δονήσεις της τάξης των 7 ρίχτερ αλλά μια μικρή μετασεισμική δόνηση αρκεί για να το ισοπεδώσει.

Έτσι και η κυβέρνηση μας. Επιβαρύνει με τις πολιτικές της σωρευτικά μια καταπονημένη χώρα και μια καταπτοημένη κοινωνία. Σε ένα χρόνο οι δυο κυβερνήσεις του κ. Τσίπρα αποσταθεροποίησαν τη χώρα. Και την επιβάρυναν με αχρείαστο, μέχρι που ήρθαν στα πράγματα, επιπλέον δανεισμό. Επιπλέον δανεισμό της χώρας μέσα από ένα τρίτο μνημόνιο. Η αστάθεια οδήγησε σε εκροή καταθέσεων, αποδυνάμωση των τραπεζών, ανάγκη για νέα ανακεφαλαιοποίηση και capital controls. Τα capital controls με τη σειρά τους, διέλυσαν, στην κυριολεξία, την επιχειρηματικότητα. Ο μεταποιητικός τομέας είναι σε υποχώρηση, η βιομηχανία το ίδιο, το χρηματιστήριο στα τάρταρα. Οι φοροεπιδρομές οδηγούν τις επιχειρήσεις στο εξωτερικό ή σε λουκέτα. Οι σημαντικές αποκρατικοποιήσεις, που είχαν δρομολογηθεί από την προηγούμενη κυβέρνηση, γίνονται με μεγάλη δυσκολία και καθυστέρηση. Αλλά δεν είναι μόνο η οικονομία. Η κυβέρνηση με τις πολιτικές της οδηγεί τους θεσμούς της αστικής δημοκρατίας σε τήξη. Παρεμβαίνει ωμά στη δικαιοσύνη, προσπαθεί να χειραγωγήσει την πληροφόρηση, ποινικοποιεί την αριστεία και στραγγαλίζει την ιδιωτική εκπαίδευση.

Την ίδια ώρα η ανεπάρκεια της κυβέρνησης στους δείκτες διακυβέρνησης είναι παροιμιώδης. Και δεν εννοώ χρηστής διακυβέρνησης, αλλά απλής στοιχειώδους ικανότητας διακυβέρνησης. Απορροφημένη στο να πετύχει τον έλεγχο του κράτους αδυνατεί να επιτελέσει ακόμη και τις στοιχειώδεις λειτουργίες ενός κράτους. Τα θαλάσσια σύνορα μας αστυνομεύονται απο το ΝΑΤΟ, μόνο μέχρι εκεί που επιτρέπουν οι τουρκικές αιτιάσεις. Την ώρα που τουρκικά μαχητικά πραγματοποιούν υπερπτήσεις πάνω από τα νησιά μας σε έμπρακτη αμφισβήτηση των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων. Σκοπιανοί και αλληλέγγυοι επιτηρούν την Ειδομένη. Και οι πρόσφυγες και μετανάστες μαχαιρώνονται στους καταυλισμούς. Απουσία κράτους παντού. Τέτοια πρωτοφανή απουσία του κράτους, τέτοια έλλειψη στοιχειώδους οργάνωσης, τέτοια έλλειψη νόμου και τάξης μόνο στη κατάρρευση του ’74 είχαμε ζήσει στη πρόσφατη ιστορία μας. Μοιραία, περιμένουμε το συμβάν που θα φέρει την τελική κατάρρευση.

ΑΝΤΙΛΟΓΟΣ στα “ΝΕΑ”

Όλοι αντιλαμβάνονται ότι η αξιολόγηση πρέπει να κλείσει μέσα στον Απρίλιο. Γιατί η οικονομία δεν αντέχει άλλη αβεβαιότητα, και γιατί η Ευρώπη δεν αντέχει άλλη μια κρίση. Την ώρα που η Μ.Βρεττανία μπαίνει στην τελική ευθεία για το δημοψήφισμα της παραμονής της στην Ευρώπη. Και ξαφνικά προκύπτει η διαρροή των εσωτερικών διαλόγων του ΔΝΤ στα γουικιλικς. Τι μας λένε οι διαρροές; Ουσιαστικά, ότι το ΔΝΤ θέλει χαμηλότερους δημοσιονομικούς στόχους και μείωση του χρέους. Αλλιώς ζητάει μεγαλύτερο πακέτο μέτρων. Το άλλο που μας λένε είναι η εκτίμηση τους ότι αν τα πράγματα δεν φτάσουν στο αμήν διαπραγμάτευση μαυτή την κυβέρνηση δεν ολοκληρώνεται. Έμαθε κανείς κάτι που δεν γνώριζε ήδη; Ουδείς. Ουδείς πλήν του Πρωθυπουργού που απέστειλε επιστολή προς τη Λαγκάρντ ζητώντας εξηγήσεις.

Η κυβέρνηση, κοινώς, δείχνει να αιφνιδιάστηκε με κάτι που γνώριζε. Καθώς υποθέτω ότι, έστω και ωσεί παρούσα, συμμετέχει στη διαπραγμάτευση. Στη συνέχεια αποφάσισε να κάνει πολιτική με τις διαρροές. Και μάλιστα με το κίνδυνο να δημιουργήσει εμπλοκή στη διαπραγμάτευση σε μια ώρα κρίσιμη για τη χώρα και την Ευρώπη. Και κλιμακώνει μια επίθεση εναντίον του ΔΝΤ, που η ίδια καλωσόριζε με την επιστολή Τσακαλώτου στις 23 Ιουλίου του 2015. Και που είναι το μόνο μέρος του κουαρτέτου που πιέζει για τη μέγιστη δυνατή διευκόλυνση στο θέμα της ρύθμισης του χρέους.

Τι συνέβη ξαφνικά; Η κυβέρνηση, θορυβημένη από τις αντιδράσεις που φέρνουν τα μέτρα στο εσωτερικό της, και στην κοινωνία, επιδιώκει μια πιο light αξιολόγηση. Βλέπει ότι σε αντίθεση με το ΔΝΤ οι ευρωπαίοι είναι αποφασισμένοι να βάλουν νερό στο κρασί τους. Κυρίως λόγω του προσφυγικού και του βρετανικού δημοψηφίσματος. Η μια πιθανότητα είναι η κυβέρνηση να κλιμακώνει την επίθεση στο ΔΝΤ για να το αναγκάσει να υποχωρήσει. Να ευθυγραμιστεί με τους ευρωπαίους και να κλείσει όσο το δυνατόν ανώδυνα η αξιολόγηση. Η απάντηση σαυτό ήρθε από την ίδια τη Λαγκάρντ. Με μια αυστηρή επιστολή κάλυψε τους αξιωματούχους του ΔΝΤ, επανέλαβε τις απαιτήσεις του και ζήτησε από την ελληνική κυβέρνηση να διασφαλίσει το απόρρητο των συνομιλιών και την ασφάλεια των διαπραγματευτών. Η άλλη πιθανότητα είναι η κυβέρνηση να μεθοδεύει τη ρήξη και την αποχώρηση του ΔΝΤ από το πρόγραμμα. Χάνουμε το μοχλό πίεσης για τη ρύθμιση του χρέους αλλά κερδίζουμε πολιτικό χρόνο. Τι είναι ο στόχος της ρύθμισης του χρέους, άλλωστε, μπροστά στον υπέρτατο στόχο της παραμονής στην εξουσία. Με τη γνωστή άγνοια κινδύνου που την διακρίνει, η κυβέρνηση παίζει με τη φωτιά για άλλη μια φορά.

ΑΝΤΙΛΟΓΟΣ στα “ΝΕΑ”

Η πολύωρη συζήτηση της περασμένης Τρίτης στη Βουλή ήταν ένα ακόμη επεισόδιο στο μακρόσυρτο Βατερλώ μιας κυβέρνησης. Που προσπαθεί να συμπαρασύρει όλο το πολιτικό σύστημα και τη χώρα στην πτώση της.

Η χώρα βρίσκεται στον αέρα. Με την αξιολόγηση να μην έχει κλείσει ακόμη, και το προσφυγικό να διαλύει τις δομές της. Όσες δηλαδή έχουν μείνει όρθιες από τη λαίλαπα του ΣΥΡΙΖΑ. Και η κυβέρνηση ανίκανη να κυβερνήσει επέλεξε να κάνει το μόνο που ξέρει και μπορεί να κάνει. Σκαρφίστηκε μια επικοινωνιακή διέξοδο διαφυγής. Κάνοντας μια θλιβερή απόπειρα αλλαγής γηπέδου και ατζέντας. Μετατρέποντας μια συζήτηση για την διάκριση των εξουσιών και τη θεσμική θωράκιση της χώρας σε ένα κυνήγι μαγισσών. Σ ένα μακροβούτι στο βούρκο.

Μέχρι κι ο Λεβέντης τους πήρε χαμπάρι εγκαλώντας τους για την αναγκαιότητα και το επίκαιρο της συζήτησης. Που την κατέστησαν ανεπίκαιρη τα αποτρόπαια γεγονότα των Βρυξελλών την περασμένη εβδομάδα, αλλά όχι οι κρίσεις που συγκλονίζουν τη χώρα μας.

Η ίδια η συζήτηση εξετράπη σαυτό που δήθεν ήθελε να ξορκίσει. Σε μια απαξίωση της διἀκρισης των εξουσιών από τον ίδιο τον Πρωθυπουργό. Και σε μια ωμή παρέμβαση στη λειτουργία της δικαιοσύνης. Κάτι που ανάγκασε ακόμη και την εγκρατή Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου να αντιδράσει.

Επί της ουσίας ήταν ένα ακόμη βήμα στο θεσμικό κατήφορο που έχει πάρει η κυβέρνηση.

Όσο για τις εντυπώσεις, η αναμέτρηση είχε ξεκάθαρο νικητή. Και δεν ήταν αυτός που την προκάλεσε έχοντας καλλιεργήσει προσδοκίες κι ένα κλίμα πολιτικού αρμαγεδώνα μέσα από ένα όργιο διαρροών και σκανδαλολογίας. Όχι μόνο αποδείχθηκε άνθρακας ο θησαυρός, αλλά το γάντι της πόλωσης που πέταξε ο Πρωθυπουργός το σήκωσε ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Κι αυτό είχε ένα και μοναδικό χαμένο. Τον κ. Τσίπρα. Γιατί αν κάποιοι στα κεντροαριστερά κόμματα της αντιπολίτευσης ερωτοτροπούσαν με το ενδεχόμενο να πάρουν τη θέση του κ. Καμμένου, εγκατέλειψαν την ιδέα τρέχοντας. Έτσι, ο κ. Τσίπρας ξέμεινε από δυνητικές όμορες δεξαμενές και η επιβίωση του εξαρτάται αποκλειστικά και μόνο απο τις προθέσεις του κ. Καμμένου, ο οποίος παρά την υποχώρηση στο θέμα Μουζάλα είναι κερδισμένος και ενισχυμένος στο ενδοκυβερνητικό στρατόπεδο.

Η επιλογή της πόλωσης από την κυβέρνηση έδωσε την ευκαιρία στον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης να κάνει κριτική εφ όλης της ύλης. Και στο τέλος να ζητήσει εκλογές συσπειρώνοντας το κόμμα του και εδραιώνοντας τη θέση του.

Εν ολίγοις, μια συζήτηση που προκάλεσε η κυβέρνηση, και προανήγγειλε περίπου ως το τέλος της αξιωματικής αντιπολίτευσης εξελίχθηκε σε Βατερλώ. Για την ίδια την κυβέρνηση.

ΑΝΤΙΛΟΓΟΣ στα “ΝΕΑ”

Οι εκπρόσωποι των δανειστών αποχώρησαν από την Αθήνα χωρίς να έχει κλείσει η αξιολόγηση. Θα επιστρέψουν μετά το Πάσχα των Καθολικών. Και τότε θα συμβεί αυτό που όλοι καταλάβαμε από τις διαρροές των τελευταίων ημερών. Η σταύρωση του έλληνα φορολογούμενου. Για άλλη μια φορά οι διαπραγματευτικές γραμμές της κυβέρνησης φαίνεται να έχουν καταρρεύσει σαν τη γραμμή Μαζινό. Γιατί, τελικά, και οι συντάξεις θα μειωθούν, και οι φόροι θα αυξηθούν και το αφορολόγητο όριο θα μειωθεί. Προσθέστε και τη βόμβα της νέας κλίμακας στην έκτακτη εισφορά που έρχεται να αποτελειώσει τα μικρομεσαία εισοδήματα. Ένας πραγματικός γολγοθάς, που καλείται εκ νέου να ανέβει ο έλληνας φορολογούμενος. Και με τους δανειστές να πιέζουν για άμεση απαλλαγή των τραπεζών από τα κόκκινα δάνεια. Μια πρόταση θεωρητικά ορθή, αν είναι να μπορέσουν να αιμοδοτήσουν την οικονομία και τις επιχειρήσεις και να ξαναγίνουν μοχλός ανάπτυξης. Το μεγάλο ερώτημα, όμως, είναι αν η κυβέρνηση θα μπορέσει να εξασφαλίσει καθεστώς προστασίας της πρώτης κατοικίας. Αν ακούσετε πάλι ότι διαπραγματεύονται σκληρά μπορείτε να φανταστείτε τι θα συμβεί. Η εικόνα στην οικονομία είναι όπως την συνόψισε ο Αναπληρωτής Υπουργός Οικονομικών, σε μια κρίση ειλικρίνειας, «τελείωσαν τα άσχημα, έρχονται τα χειρότερα».

Κι όλα αυτά μετά από ένα χρόνο κυβέρνησης αριστεράς, που διακήρυσσε ότι θα τα είχε λύσει όλα και θα είχε βρει τα λεφτά από την πάταξη της φοροδιαφυγής και της διαφθοράς. Πομπώδεις διακηρύξεις που εύκολα ειπώθηκαν, γρήγορα ξεχάστηκαν. Το βέβαιον είναι ότι αντί για την ανάπτυξη, που μας υποσχέθηκε ο κ. Τσίπρας μετά την Ανάσταση, η Ελλάδα φτωχοποιείται ραγδαία. Ένα στα δυο νοικοκυριά βρίσκεται κάτω από τα όρια της φτώχειας. Ενώ η ανεργία στους νέους καλπάζει πάνω από 50%. Η φτωχοποίηση αρχίζει πια να γίνεται ορατή δια γυμνού οφθαλμού. Οι συμπολίτες μας που καταφεύγουν στα συσσίτια αυξάνονται, ενώ ολοένα και περισσότερο βλέπεις ανθρώπους να σκαλίζουν τους κάδους απορριμμάτων. Οι υποδομές κακοσυντηρούνται, και ο στόλος των αυτοκινήτων στους ελληνικούς δρόμους γίνεται ολοένα και πιο φτηνός και γερασμένος. Το εκπαιδευτικό σύστημα και το σύστημα υγείας μετά βίας ανταπεξέρχονται. Ο τομέας της εστίασης και της ψυχαγωγίας έχει συρρικνωθεί σε κύκλους εργασιών μίας άντε δύο ημερών εβδομαδιαίως. Όσο για τον τουρισμό θα είναι θαύμα αν αντέξει τη λαίλαπα του προσφυγικού-μεταναστευτικού.

Και την ώρα που η διπλή κρίση της οικονομίας και του προσφυγικού έχει απλωθεί πάνω από τη χώρα και τις προοπτικές της σαν καταχνιά, τι κάνει η κυβέρνηση. Το μόνο που γνωρίζει. Προσπαθεί να εξαφανίσει την πραγματικότητα με επικοινωνιακή διαχείριση και αντιπερισπασμό. Διαπλοκή, λίστες επί λιστών και η πολιτική ζωή στο βούρκο.

Μαύρη καταχνιά.

ΑΝΤΙΛΟΓΟΣ στα “ΝΕΑ”

Εγκλωβισμένη βρίσκεται η ελληνική κοινωνία. Από τείχη που σηκώθηκαν γύρω της. ¨Αλλά δεν άκουσα ποτέ κρότον κτιστών ή ήχον. Ανεπαισθήτως μ´ έκλεισαν από τον κόσμον έξω¨, λέει ο Καβάφης.

Δυστυχώς εμείς δεν μπορούμε να ισχυριστούμε ότι δεν ακούγαμε ή δεν βλέπαμε τους κτίστες που ύψωναν γύρω μας τα τείχη της απομόνωσης. Γιατί κρότο έκαναν και μεγάλο.

Αλλά εμείς αντί να ολοκληρώσουμε την εθνική προσπάθεια εξόδου από τη κρίση, υποκύψαμε στις σειρήνες του λαϊκισμού. Γιατί είναι άκοπο να πιστεύεις ότι με ένα νόμο θα σκιστούν τα μνημόνια και, έτσι μαγικά, θα επιστρέψεις στη γη της επαγγελίας. Και, τελικά, καταλήξαμε με ένα τείχος απελπισίας υψωμένο γύρω μας. Οι τράπεζες κλειστές, το βιοτικό επίπεδο σε ελεύθερη πτώση, 25% του ΑΕΠ έχει ήδη χαθεί. Και πουθενά στον ορίζοντα ένα εθνικό σχέδιο για την ανάκαμψη. Για την ανασύνταξη του παραγωγικού ιστού της χώρας. Στην προχθεσινή μαραθώνια συνέντευξη του ο Πρωθυπουργός δεν είπε τίποτα που να υποκρύπτει ένα σχέδιο. Μόνο ότι μετά το Πάσχα θα έρθει η Ανάσταση και μετά η ανάπτυξη. Τόσο απλοϊκά.

Κι αν τα τείχη της οικονομικής μας δυσανεξίας ξεπερνιώνται, πελώρια τείχη απομόνωσης κτίζονται γύρω μας με το προσφυγικό μεταναστευτικό. Ένας χρόνος πέρασε από τότε που η κυβέρνηση έκλεισε την Αμυγδαλέζα κι έκανε δηλώσεις προσκλητήριο σε πρόσφυγες και μετανάστες. Γίναμε η χαρά των διακινητών, όταν οι γειτονικές χώρες έπαιρναν δραστικά μέτρα. Ποινικοποιώντας τη διέλευση από την επικράτεια τους και κλείνοντας σιγά-σιγά τα σύνορα τους. Με αποτέλεσμα, πρόσφυγες και μετανάστες ν’αρχίσουν να συνωστίζονται στην ελληνική επικράτεια, αλλά να μην προωθούνται σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Αντί να αποτρέψουμε την πλημμυρίδα την παροτρύναμε. Αντί να επισπεύσουμε τη λήψη μέτρων ολιγωρήσαμε. Αντί να υλοποιήσουμε τις δεσμεύσεις που είχαμε αναλάβει τον Οκτώβριο τις αθετήσαμε. Αντί να βάλουμε εξαρχής τις ελληνικές ένοπλες δυνάμεις να βοηθήσουν το λιμενικό και τη frontex στην φύλαξη των ευρωπαικών συνόρων, εμείς καλέσαμε το ΝΑΤΟ. Με το κίνδυνο να μετατρέψουμε το Αιγαίο σε μια απέραντη γκρίζα ζώνη. Κι ένα χρόνο μετά, ναι ένα χρόνο μετά, η κυβέρνηση ανακοίνωσε τη δημιουργία ευρείας διυπουργικής επιτροπής για τη διαχείριση της κρίσης. Όταν, δηλαδή, η κρίση μας έχει σχεδόν καταπιεί. Τέτοια επαφή με τη πραγματικότητα οι άνθρωποι.

Τώρα, που πέρασε η επίδραση του παραισθησιογόνου του λαϊκισμού, ξυπνήσαμε σε μια άλλη χώρα. Οικονομικά καθημαγμένη και πολιορκημένη από τη μεγαλύτερη πληθυσμιακή μετακίνηση μετά τον πόλεμο. Που μπορεί να μας φέρει αντιμέτωπους με μια εθνική καταστροφή.

Με μια κυβέρνηση ανίκανη, κι έναν Πρωθυπουργό που ψήνει καφέδες και σκίζει γάτες, αλλά από την τέχνη του κυβερνάν μυρωδιά. Ήμαρτον.

ΑΝΤΙΛΟΓΟΣ στα “ΝΕΑ”

Όλες οι δημοσκοπήσεις καταγράφουν πλέον την υποχώρηση της κυβέρνησης και το δημοσκοπικό προβάδισμα της ΝΔ. Εντυπωσιακό για μια κυβέρνηση με νωπή λαϊκή εντολή που, εν πάση περιπτώσει, κυβερνάει συνολικά μόλις ένα χρόνο. Εντυπωσιακό και για την αξιωματική αντιπολίτευση, η οποία μετά από διαδοχικές οδυνηρές ήττες, με νέα ηγεσία, δείχνει σημάδια άμεσης ανάκαμψης. Εντυπωσιακό αλλά αναμενόμενο. Μετά την κατάρρευση των φαντασιακών κατασκευών και των προεκλογικών υποσχέσεων, αλλά και την κυβερνητική απόδοση του ΣΥΡΙΖΑ.

Η κυβέρνηση βολοδέρνει. Εγκλωβισμένη στην υλοποίηση ενός προγράμματος που υπέγραψε αλλά δεν πιστεύει.

Η διαχειριστική της αδυναμία σπρώχνει συνεχώς τα προβλήματα προς τα πίσω. Τίποτα δεν φαίνεται να τελειώνει. Τα προβλήματα πολλαπλασιάζονται μαζί και τα μέτωπα. Την ώρα που η χώρα δοκιμάζεται από πoλλαπλές κρίσεις. Η αξιολόγηση καθυστερεί. Μια αξιολόγηση, που ουσιαστικά είναι και η τελευταία ευκαιρία της χώρας. Και που η καθυστέρηση της οδηγεί την οικονομία πάλι στην ασφυξία.

Οι ιδεοληψίες τους, όμως, εν τω μεταξύ, καταστρέφουν ό,τι απέμεινε από την οικονομική δραστηριότητα. Ιδεολογία και ψηφοθηρία τους απαγορεύουν να προχωρήσουν σε περικοπή δαπανών. Ἐτσι αυξάνουν συνεχὠς τους φόρους, διαλύοντας το επιχειρείν. Κι επειδή, ως γνωστόν, οι φόροι σκοτώνουν τα έσοδα, παρά την αύξηση των φόρων, τα έσοδα, συγκριτικά με το 2014 είναι μειωμένα. Εξού και η ανάγκη για νέα μέτρα και αύξηση της έκτακτης εισφοράς. Η ύφεση βαθαίνει, η ανεργία αυξάνεται. Φαύλος κύκλος.

Η προηγούμενη κυβέρνηση κατόρθωσε να οδηγήσει τη χώρα από το χείλος του γκρεμού το 2012 στην ανάκαμψη το 2014. Με συγκεκριμένη στρατηγική. Που προχωρούσε τις μεταρρυθμίσεις, απελευθέρωνε και βοηθούσε την οικονομική δραστηριότητα, περιόριζε το κράτος και τη σπατάλη. Παρά τις αδυναμίες και τα λάθη, η πολιτική αυτή έφερε τα πρωτογενή πλεονάσματα, την έστω και ισχνή ανάκαμψη, την ρεαλιστική προσδοκία για σταδιακή επιστροφἠ στην κανονικότητα. Ήταν ο μόνος δρόμος. Και παραμένει ο μόνος δρόμος για την έξοδο από την κρίση. Και όσο πιο γρήγορα και αποφασιστικά τον διαβούμε τόσο πιο γρήγορα θα βγούμε από το φαύλο κύκλο.

Μια κανονική κυβέρνηση, με τον αέρα της ευρείας κομματικής στήριξης της ευρωπαϊκής πορείας του τόπου, που είχε ο ΣΥΡΙΖΑ το καλοκαίρι, θα είχε κλείσει τα μεγάλα μέτωπα και τη πρώτη αξιολόγηση μέσα στο φθινόπωρο. Αντίθετα, η χώρα ζει πάλι μέρες του 2015.

Η χώρα έχει ανάγκη από μια κανονική κυβέρνηση. Αυτό πια το συνειδητοποιούν όλοι και το αποτυπώνουν οι δημοσκοπήσεις. Που δείχνουν το λυκόφως του ΣΥΡΙΖΑ. Το ερώτημα είναι αν μια κανονική κυβέρνηση προλαβαίνει πια να σώσει την παρτίδα. Με άλλα λόγια αν το λυκόφως του ΣΥΡΙΖΑ είναι και το λυκόφως της χώρας.

ΑΝΤΙΛΟΓΟΣ στα “ΝΕΑ”

Πέντε μήνες πέρασαν από τις εκλογές του Σεπτεμβρίου, και η δεύτερη αριστερή κυβέρνηση συναγωνίζεται σε επιδόσεις μόνο τον εαυτό της. Την πρώτη αριστερή κυβέρνηση του Ιανουαρίου του 2015. Το χρηματιστήριο έχει καταρρεύσει φθάνοντας στα επίπεδα του 1989, οι επενδυτές εγκαταλείπουν τη χώρα, οι ιδιωτικοποιήσεις καρκινοβατούν, και η αξία των τραπεζών, που μόλις ανακεφαλαιοποιήθηκαν για δεύτερη φορά, έχει φτάσει σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα. Και φυσικά τα capital controls, που θα έληγαν τον Δεκέμβριο, έχουν γίνει μέρος της ζωής μας. Οι μεταρρυθμίσεις έχουν βαλτώσει, παράλληλα προγράμματα εισέρχονται στη Βουλή για εντυπωσιασμό και μετά αποσύρονται. Το ασφαλιστικό έχει αναδειχθεί σε νέο γόρδιο δεσμό για μια κυβέρνηση που δεν μπορεί να λύσει ούτε τα κορδόνια της. Κι αυτό καθυστερεί την αξιολόγηση, που έπρεπε να έχει ολοκληρωθεί το Νοέμβριο και τώρα υπολογίζεται, αν όλα πάνε καλά, γύρω στο Πάσχα. Τα λεφτά τελειώνουν και το φάντασμα της ασφυξίας επιστρέφει.

Αν όλα αυτά σας θυμίζουν το 2015, κάνετε μεγάλο λάθος. Τα πράγματα είναι πολύ χειρότερα. Η αξιοπιστία της χώρας βρίσκεται στα τάρταρα. Η εικόνα του κράτους-παρία εδραιώνεται στα μάτια εταίρων και δανειστών. Και η εικόνα ενός Πρωθυπουργού, που δεν μπορεί να προωθήσει μεταρρυθμίσεις και επιζητεί συνεχώς να διαπραγματευτεί πολιτικά, έχει εξοργίσει την Ευρώπη.

Σαν να μην έφταναν όλα αυτά μας βρήκε και η προσφυγική-μεταναστευτική κρίση. Κι εκεί έδωσαν εξετάσεις και απέτυχαν οικτρά. Άρχισαν με δηλώσεις προσκλητήριο. Μετά απέτυχαν να κινητοποιήσουν όλους τους κρατικούς μηχανισμούς ελέγχου. Ολιγώρησαν στην άντληση διαθέσιμων ευρωπαϊκών πόρων και μέσων. Και στη συνέχεια, αθέτησαν τις δεσμεύσεις που ανέλαβαν. Πραγματικό κράτος-οπερέτα. Αποτέλεσμα; Να βρισκόμαστε σε de facto καραντίνα στη ζώνη Σένγκεν και το ΝΑΤΟ να αναλαμβάνει την αστυνόμευση των ευρωπαϊκών συνόρων στο Αιγαίο για τον έλεγχο των μεταστευτικών προσφυγικών ροών.

Που πάμε λοιπόν; Με μαθηματική ακρίβεια στην καταστροφή. Η κυβέρνηση μετατρέπει τη χώρα σε είδωλο της. Κατ´εικόνα και καθ´ομοίωσιν της. Ένα είδωλο τριτοκοσμικής βαλκανικής χώρας που ανταποκρίνεται στις ιδεοληψίες της και την ανικανότητα της. Φέρνουν τη χώρα στα μέτρα τους. Και το χειρότερο. Διαμορφώνεται αργά και βασανιστικά ένα νέο σημείο αρνητικής σύγκλισης βουλήσεων και συμφερόντων, που επαναφέρει το Grexit.

Κάποιοι Ευρωπαίοι το επαναφέρουν ως τη μόνη επφιλογή μιας πολιτείας που αδυνατεί να εκσυγχρονιστεί. Η κυβέρνηση σύρεται, όσο περνάει ο χρόνος, στη μόνη επιλογή που μπορεί κυβερνητικά και ιδεολογικά να υποστηρίξει και να διαχειριστεί. Και η κοινωνία καθημαγμένη και εξηντλημένη αρχίζει να συμφιλιώνεται, σε όλες τις στρωματώσεις της, με την ιδέα, για όλους τους λάθος λόγους. Όσο παραμένει αυτή η κυβέρνηση στην εξουσία, η επιστροφή στο βαλκανικό μας παρελθόν μοιάζει αναπόφευκτη.

ΑΝΤΙΛΟΓΟΣ στα “ΝΕΑ”

Δεν πέρασε ούτε ένας χρόνος από την περήφανη διαπραγμάτευση που εκτροχίασε τη χώρα. Και βρισκόμαστε εν μέσω μιας δεύτερης, εξίσου κρίσιμης. Γιατί το ασφαλιστικό βρίσκεται στον πυρήνα των μεταρρυθμίσεων που έχει ανάγκη η χώρα. Και απαιτούν και οι εταίροι μας. Μόνο μετά από συμφωνία στο ασφαλιστικό και την ολοκλήρωση της αξιολόγησης μπορούμε να ελπίζουμε ότι θα αρχίσει η συζήτηση για τη διευθέτηση του χρέους.

Και τι κάνει η κυβέρνηση; Μια από τα ίδια. Άλλη μια διαπραγμάτευση αλα ΣΥΡΙΖΑ. Ξεκίνησαν πάλι με ένα τεχνικά ανεπαρκές σχέδιο επιμένοντας στην πολιτική διαπραγμάτευση. Τράβηξαν πάλι κόκκινες γραμμές, λίγο πιο προσεκτικά, είναι η αλήθεια, αυτή τη φορά. Κι άφησαν το χρόνο να κυλάει ξαναπαίζοντας το έργο της σκληρής διαπραγμάτευσης.

Κάπως έτσι ξεκίνησε η κυβέρνηση τη μάχη των μαχών για το ασφαλιστικό και την αξιολόγηση. Κατέθεσε, δια χειρός Κατρούγκαλου, μια έκθεση ιδεών, γενικόλογη και ακοστολόγητη. Ορίζοντας τις κύριες συντάξεις ως νέα κόκκινη γραμμή, αφού υποχώρησε στις επικουρικές.

Μόνο που και αυτή τη φορά τα πράγματα είναι προδιαγεγραμμένα. Ο χρόνος λειτουργεί εις βάρος της χώρας. Αυτή τη φορά, όμως, λειτουργεί και εις βάρος του ΣΥΡΙΖΑ. Γιατί οι κοινωνικές αντιδράσεις διογκώνονται, οι πιέσεις στους βουλευτές του γίνονται αφόρητες, και η οικονομία παραλύει. Οι κόκκινες γραμμές της κυβέρνησης έχουν καταστεί άπιαστο όνειρο. Λόγω της ανερμάτιστης πολιτικής της. Γιατί αν ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είχε εκτροχιάσει την οικονομία δεν θα χρειαζόμασταν ασφαλιστικές περικοπές. Και πάντως όχι αυτού του ύψους. Τώρα θα αναγκαστούν να μειώσουν κύριες συντάξεις. Γιατί απλά δεν βγαίνουν τα νούμερα. Με άλλα λόγια η καταπάτηση των κόκκινων γραμμών τους είναι δεδομένη. Αυτό που αναζητούν είναι το δρόμο με το μικρότερο κόστος. Κι εδώ έρχεται η ταξική πολιτική τους. Αν αναγκαστούν να μειώσουν, θα μειώσουν τα ρετιρέ των συντάξεων, διαρρέουν. Από ένα ύψος και πάνω, τους προνομιούχους. Με άλλα λόγια αν είναι να ζημιώσουμε κάποιους ας ζημιώσουμε αυτούς που δεν μας ψήφισαν. Όχι τους ψηφοφόρους μας.

Είναι έτοιμα και τα εξιλαστήρια θύματα. Τις τελευταίες ώρες οι διαρροές περί αντικατάστασης Κατρούγκαλου, αλα Βαρουφάκη, δίνουν και παίρνουν. Αλλά και το όπλο του κυρίαρχου λαού. Μόνο που αυτή τη φορά δεν μας απειλούν με δημοψήφισμα. Τα πράγματα άλλαξαν βλέπετε. Αυτοί που διαδηλώνουν στους δρόμους διαδηλώνουν εναντίον του ΣΥΡΙΖΑ. Μας απειλούν με εκλογές. Με αλλαγή του εκλογικού νόμου, βέβαια, και μείωση του μπόνους των 50 εδρών. Γιατί ο φόβος φυλάει τα έρημα. Ξέρουν ότι χάνουν τη παρτίδα και οι κινήσεις τους το δείχνουν. Η πολιτική τους μανιέρα και προβλέψιμη έγινε και κουραστική. Αλλά, το χειρότερο, εθνικά επιβλαβής.

ΑΝΤΙΛΟΓΟΣ στα “ΝΕΑ”