Ο Πρωθυπουργός στη συνέντευξη που έδωσε στην ΕΡΤ και στην ομιλία του στη Βουλή ήταν αποκαλυπτικός. Ανέλαβε με παρρησία τις ευθύνες του για τα λάθη και τις παραλήψεις του. Για την ήττα του, που αποδείχθηκε καταστροφική για τη χώρα και παραλίγο να αποδειχθεί και ολέθρια. Παραδέχθηκε τις αυταπάτες του. Υπερτίμησε, όπως είπε, τη δύναμη της ισχύος ενός λαού και της αντίδρασης που θα υπήρχε από την άλλη πλευρά. Ότι η δύναμη του δίκιου μπορεί να νικήσει τη δύναμη των τραπεζών και του χρήματος. Χρειάζεται θάρρος από έναν Πρωθυπουργό να παραδέχεται το λάθος του. Ιδίως όταν αυτό προδίδει σοβαρό έλλειμμα γνώσης και κρίσης. Παραδέχθηκε την αποτυχία του δημοψηφίσματος γιατί, όπως ο ίδιος εξήγησε, τα προαπαιτούμενα δεν έχουν αλλάξει προς το καλύτερο. Παραδέχθηκε, επίσης, ότι όταν αποφάσισε το δημοψήφισμα είχε την πεποίθηση ότι θα μας δοθεί η απαιτούμενη παράταση του προγράμματος. Η οποία, τελικά, δεν δόθηκε και η χώρα βρέθηκε στον αέρα με τις τράπεζες κλειστές.

Παραδέχθηκε ότι έφτασε τα πράγματα στα άκρα. Οδηγώντας τη χώρα και σε στάση πληρωμών προς το ΔΝΤ και εκτός του πλαισίου προγράμματος. Και επειδή έφτασε, κατά τη δική του παραδοχή, τα πράγματα στα άκρα, δυο πράγματα συνέβησαν. Επλήγη πλήρως η αξιοπιστία της χώρας. Κάτι που είναι εθνικά επιζήμιο και δύσκολα θα αποκατασταθεί. Και δεύτερον, καταστράφηκε η οικονομία και ανέβηκε ο λογαριασμός. Που καλούμεθα τώρα, όλοι εμείς να πληρώσουμε. Με άλλα λόγια, τα λάθη και οι αυταπάτες του Πρωθυπουργού κοστίζουν. Και κοστίζουν ακριβά. Και αυτό το κόστος καλούμεθα τώρα εμείς να σηκώσουμε.

Μίλησε, τέλος, για πραξικόπημα, εκβιασμούς, τελεσίγραφα και τιμωρίες. Η αλήθεια είναι άλλη. Ο Πρωθυπουργός έκανε επί έξι μήνες τη χειρότερη διαπραγμάτευση που μπορούσε να κάνει κυβέρνηση. Και έφτασε στο χειρότερο δυνατό αποτέλεσμα. Πετυχαίνοντας τη χειρότερη δυνατή συμφωνία. Αυτή είναι η πραγματικότητα. Τα περί πραξικοπήματος είναι, απλώς, για εσωτερική και εσωκομματική κατανάλωση.

Η συμφωνία αυτή, το τρίτο μνημόνιο δηλαδή, έφερε και το ρήγμα στο ΣΥΡΙΖΑ. Απευθυνόμενος στους εσωκομματικούς του αντιπάλους, ο Πρωθυπουργός είπε ότι ασφάλεια της ιδεολογικής καθαρότητας σε στιγμές κρίσης δεν υπάρχει. Ότι βρισκόμαστε σε μη φυσιολογικές έκτακτες συνθήκες και εναλλακτικές δεν υπάρχουν. Μα αυτό δεν πρέσβευε ο κος Τσίπρας επί 5 χρόνια; Δεν κατηγορούσε τις προηγούμενες κυβερνήσεις από την ασφάλεια της ιδεολογικής του καθαρότητας; Δεν μίλαγε για άλλο δρόμο εκτός μνημονίων; Ο Πρωθυπουργός επί 5 χρόνια έσπερνε ανέμους και τώρα θερίζει θύελλες. Και καθόσον αφορά στον ίδιο, έπαθε και έμαθε. Τα δίδακτρα, όμως, της πολιτικής του διαπαιδαγώγησης αποδείχθηκαν πανάκριβα για τη χώρα.

ΑΝΤΙΛΟΓΟΣ στα “ΝΕΑ”

Τελικά τα κατάφεραν. Μας έκαναν Ζάμπια. Δεν θα πληρώσουν τη δόση στο ΔΝΤ και κατέθεσαν αίτημα ομαδοποίησης των πληρωμών για το τέλος του μήνα. Ότι είχε κάνει η Ζάμπια πριν από τρεις δεκαετίες. Το στίγμα της αναξιοπιστίας θα κηλιδώνει τη χώρα για πολλά χρόνια. Την ίδια ώρα που η Ιρλανδία και η Πορτογαλία αποπληρώνουν πρόωρα τα δάνειά τους προς το ΔΝΤ. Εξοικονομώντας εκατομμύρια ευρώ από τους τόκους. Και η Κύπρος είναι σε τροχιά εξόδου από το μνημόνιο νωρίτερα από το προβλεπόμενο χρονοδιάγραμμα του 2016. Θα μου πείτε, δεν πιάσαμε πάτο ακόμη. Δεν γίναμε Ζιμπάμπουε. Θα πληρώσουμε, έστω και με καθυστέρηση. Στα σοβαρά όμως, αυτή η απόφαση είναι η απαρχή της εισόδου σε αχαρτογράφητα νερά. Με απρόβλεπτες οικονομικές και πολιτικές συνέπειες.

Είναι να απορεί κανείς. Τι είχαν κατά νου οι ερασιτέχνες του ΣΥΡΙΖΑ; Ότι θα άλλαζε πολιτική η Ευρώπη υπό την πίεση του λαϊκισμού; Κάτι τέτοιο θα άνοιγε το κουτί της Πανδώρας στα ευρωπαϊκά πολιτικά πράγματα. Όχι ότι στην Ευρώπη ή στο Βερολίνο είναι τόσο άκαμπτοι ή πολιτικά μύωπες όσο θέλουμε να νομίζουμε. Ήταν αρχικά διατεθειμένοι να επιδείξουν πνεύμα συμβιβασμού. Αλλά είπαμε, αρχικά. Και απέναντι σε κάποια συγκεκριμένα και ορθολογικά αιτήματα. Αιτήματα που όμως δεν διατυπώθηκαν ποτέ. Μόνο κάτι γενικόλογες θεωρίες και μεσιανικές αντιλήψεις για αλλαγή συσχετισμών στην Ευρώπη με εβρυουλκό την αριστερή κυβέρνηση της Ελλάδος. Εν τω μεταξύ οι μήνες περνάγανε. Τα ταμεία στεγνώσανε, η οικονομία πισωγύρισε στην ύφεση, και η διαπραγματευτική μας θέση χειροτέρεψε.

Είχε πει κάποτε ο Keynes ότι όταν τα στοιχεία αλλάζουν τότε αλλάζω άποψη. Αυτό επιβάλει ο πραγματισμός. Ο Έλληνας πρωθυπουργός θα μπορούσε να προσγειωθεί γρήγορα στην πραγματικότητα. Να την αντιμετωπίσει κατάματα και να αλλάξει πολιτική. Δεν το έπραξε. Παγιδεύτηκε στις προεκλογικές του δεσμεύσεις. Ξόδεψε χρόνο διαπραγματευόμενος με το εσωτερικό του κόμματός του. Και καθυστέρησε να πάρει αποφάσεις. Όταν διαπίστωσε το αδιέξοδο και έδωσε εντολή για να γίνει σοβαρή διαπραγμάτευση ήταν πια πολύ αργά. Είχαμε χάσει τη διαπραγματευτική μας αξιοπιστία. Οι εταίροι μας απηυδισμένοι από την πολυγλωσσία του ΣΥΡΙΖΑ και την ασυναρτησία του οικονομικού του επιτελείου ενώθηκαν πίσω από ένα σκληρό κείμενο. Το οποίο επιδόθηκε στην ελληνική πλευρά εν είδει τελεσιγράφου.

Τώρα έφτασε η ώρα της αλήθειας. Και το ποτήρι είναι πικρό. Πολύ πιο πικρό από το e-mail Χαρδούβελη, όπως παραδέχονται και οι στενοί συνεργάτες του Πρωθυπουργού. Και θα αναγκαστεί να το πιεί μέχρι το τέλος. Αλλιώς θα γίνει ο Πρωθυπουργός της δραχμής και θα τερματίσει άδοξα την πολιτική του σταδιοδρομία. Τρίτος δρόμος δεν υπάρχει.

ΑΝΤΙΛΟΓΟΑ στα “ΝΕΑ”

Φτάσαμε μια ανάσα πριν από το πιστωτικό γεγονός. Τα λεφτά που είχαμε για να καλύψουμε μισθούς, συντάξεις και τη δόση των 750 εκ. ευρώ προς το ΔΝΤ δεν έφταναν. Ο Πρωθυπουργός γνωστοποίησε την αδυναμία πληρωμής της δόσης του ΔΝΤ με επιστολή του προς τους επικεφαλής των Θεσμών. Ζητώντας άμεση λύση στο πρόβλημα ρευστότητας. Απάντηση δεν πήρε και έτσι η κυβέρνηση κατέφυγε σε αλχημείες. Αξιοποιώντας τα περίπου 650 εκ. ευρώ που βρίσκονταν στον εγγυητικό λογαριασμό, που έχουν όλα τα κράτη-μέλη του ΔΝΤ για να πληρωθεί η δόση. Και έτσι, οι υποχρεώσεις του πρώτου δεκαπενθημέρου του μήνα καλύφθηκαν.

Ερωτοτροπήσαμε με το ατύχημα. Ένα ατύχημα που θα είχε αλυσιδωτές και εφιαλτικές συνέπειες. Κατάρρευση των τραπεζών, επιβολή περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων, διπλό νόμισμα. Σωθήκαμε. Για την ώρα. Καλύψαμε τις υποχρεώσεις του Μαΐου, αλλά οι υποχρεώσεις του Ιουνίου δεν καλύπτονται. Το τέλος είναι εδώ. Και το μόνο που κάνει η κυβέρνηση είναι να ζυμώνεται με την εσωκομματική της αντιπολίτευση. Να κατασκευάζει πρώτα εξωτερικούς και τώρα εσωτερικούς εχθρούς. Μετά τον Σόιμπλε, ήρθε η σειρά του Στουρνάρα. Και να επιδίδεται σε διαρροές και μπλόφες. Παίζοντας με την αγωνία του ελληνικού λαού. Από τη μια διαβεβαιώσεις ότι είμαστε κοντά σε συμφωνία. Από την άλλη κλίμα αδιεξόδου και ρήξης.

Αυτή η αβεβαιότητα, αυτό το ψυχολογικό “roller coaster” που έχουν υποβάλει την ελληνική κοινωνία και την αγορά πρέπει να τελειώσει άμεσα. Με την ολοκλήρωση της πέμπτης αξιολόγησης που θα απελευθερώσει τη δόση των 7,2 δις. Αυτή που η κυρία Βαλαβάνη και οι σύντροφοί της δεν ήθελαν. Γιατί ισοδυναμούσε με αποδοχή του Μνημονίου, όπως έλεγαν. Και μετά να πάμε σε συνολική λύση. Γιατί πολύ απλά, ακόμα και με αυτή τη δόση, δεν καλύπτονται οι υποχρεώσεις μας. Που μόνο προς τους πιστωτές, Ιούνιο, Ιούλιο και Αύγουστο, ξεπερνούν τα 8 δις. Βάλτε και 5 δις από τις υποχρεώσεις του δημοσίου που μετακυλίονται χωρίς να πληρώνονται. Βάλτε τους μισθούς και τις συντάξεις. Συνυπολογίστε ότι από την ανάπτυξη ξανακυλήσαμε στην ύφεση. Και θα αντιληφθείτε ότι θα χρειαστούμε 30 με 50 δις για τα επόμενα χρόνια. Την έξοδο στις αγορές την έκαναν απαγορευτική. Άρα, τρίτο Μνημόνιο.

Εδώ μας έφερε η «περήφανη διαπραγμάτευση» της κυβέρνησης. Διέλυσε την πραγματική οικονομία, στέγνωσε τα ταμεία, και δυσχέρανε τη διαπραγματευτική μας θέση. Και μας έφτασε μια ανάσα από το ατύχημα. Που, τελικά, για να το αποφύγουμε θα χρειαστεί να αποδεχθούμε ό,τι συμφωνία μας βάλουν στο τραπέζι. Που φοβάμαι ότι θα είναι πολύ χειρότερη από το διαβόητο email Χαρδούβελη.

ΑΝΤΙΛΟΓΟΣ στα “ΝΕΑ”