Βασιλοπούλες και πριγκιπόπουλα. Πανεπιστήμια χωρίς εξετάσεις, αλλά με δίδακτρα. Μείωση των ωρών διδασκαλίας στα αρχαία ελληνικά, αλλά αύξηση του χρόνου των διαλειμμάτων. Κατάργηση των θρησκευτικών και των παρελάσεων. Αυτά και άλλα πολλά ακούμε τις τελευταίες ημέρες. Πλούσιο υλικό για τις επιθεωρήσεις του καλοκαιριού, αν τα πράγματα δεν ήταν τόσο σοβαρά. Το ράβε-ξήλωνε στην Παιδεία είναι πρωτοφανές.

Και το θέμα δεν είναι ότι ξήλωσαν κάποιους νόμους της Διαμαντοπούλου (διοίκηση των ΑΕΙ, κα) ή του Αρβανιτόπουλου (νέο λύκειο, αξιολόγηση, επαγγελματική εκπαίδευση, πρότυπα). Ξήλωσαν μια συνολική και, για πρώτη φορά, συναινετική εκπαιδευτική μεταρρύθμιση. Πριν αυτή αξιολογηθεί από τα αποτελέσματα. Πριν καν στεγνώσει το μελάνι των νομοθετημάτων.

Θα μου πείτε λογικό είναι. Μια αριστερή κυβέρνηση λογικό είναι να έχει μια άλλη πολιτική. Διαμετρικά αντίθετη από τους προηγούμενους. Το δυστύχημα για τη χώρα είναι ότι ούτε αυτό δεν είχαν. Πέρα από μια στείρα άρνηση σε κάθε προοδευτική αλλαγή, μια πολιτική προστασίας των συντεχνιών της εκπαίδευσης, και μια λογική εξισωτικής ισοπέδωσης, δεν είχαν προβάλει κάτι άλλο τόσα χρόνια. Ούτε συνεκτικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα είχαν, ούτε έτοιμα νομοθετήματα. Αφού ξήλωσαν ότι βρήκαν επανέφεραν διατάξεις του παρελθόντος, ως μεταβατικές, επιτείνοντας τη σύγχυση. Και μετά, εξήγγειλαν ένα προσχηματικό διάλογο.

Όσο για τα συμπεράσματα του δήθεν διαλόγου, που βλέπουν το φως της δημοσιότητας, συνιστούν μια επιστροφή στις κακοδαιμονίες του εκπαιδευτικού συστήματος που οδήγησαν τη χώρα στη σημερινή κρίση. Λαϊκισμός, ήσσων προσπάθεια, συντεχνιασμός, εσωστρέφεια, οπισθοδρόμηση.

Δεν φταίνε, όμως, μόνον αυτοί. Ευθύνες βαραίνουν και το «μεταρρυθμιστικό μέτωπο». Κι αυτό γιατί η μεταρρύθμιση στην παιδεία δεν αναδείχθηκε σε κορυφαίο κυβερνητικό επίπεδο. Ως πρώτη προτεραιότητα για τον τόπο. Με τον τρόπο που, ορθά, κάνει ο σημερινός αρχηγός της ΝΔ.

Δεύτερον, γιατί κάποιοι γνωμηγήτορες, δήθεν «μεταρρυθμιστές», για διαφόρους λόγους, ενίοτε άσχετους με τα εκπαιδευτικά, έβλεπαν το δέντρο και έχαναν το δάσος. Έτσι η ιστορική επιστροφή της αξιολόγησης στην εκπαίδευση μετά από 32 χρόνια δεχόταν κριτική για κάποια υποεδάφια του ΠΔ. Το σημαντικό βήμα εξορθολογισμού της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης που έφερε το «σχέδιο Αθηνά» δεχόταν σφοδρή κριτική για κάποιους συμβιβασμούς. Παραβλέποντας ότι στην Ελλάδα των εξαρτήσεων και του τοπικισμού συγχωνεύτηκαν 134 τμήματα και 4 ιδρύματα. Και εξορθολογίστηκαν τα γνωστικά πεδία των ΤΕΙ. Εν μέσω κρίσης και υποχρηματοδότησης. Και κάποιοι μας κατηγορούσαν ότι δεν αλλάξαμε το σύμπαν μεμιάς. Και δεν είναι ότι έτσι έβλαψαν τη μεταρρύθμιση. Αυτό το έκανε τελικά ο ΣΥΡΙΖΑ. Έκαναν κάτι χειρότερο. Πέρασαν μια ισοπεδωτική λογική ότι όλοι και όλα ίδια είναι. Και αυτό εξηγεί σήμερα την αποστροφή της κοινωνίας προς όλους και την ανθεκτικότητα του ΣΥΡΙΖΑ. Για τα οποία, τώρα, οι ίδιοι διαμαρτύρονται.

ΑΝΤΙΛΟΓΟΣ στα “ΝΕΑ”

Πριν από μερικά χρόνια ο Ντόνοβαν Λίβινγκστον, αποφοιτούσε από το γυμνάσιο. Θέλησε τότε ν’ απευθυνθεί στους συμμαθητές του με το δικό του τρόπο. Απαγγἐλοντας ένα ποίημα. Η καθηγήτρια του δεν του το επέτρεψε. Ο Ντόνοβαν υπάκουσε, αλλά δεν ξέχασε. Την περασμένη εβδομάδα, ο Ντόνοβαν αποφοίτησε από τη σχολή εκπαιδευτικής πολιτικής του Χάρβαρντ. Αντί ομιλίας απήγγειλε στους συμμαθητές και τους καθηγητές του ένα ποίημα. Που χαρακτηρίστηκε από το ίδιο το πανεπιστήμιο ως η πιο συγκλονιστική ομιλία σε τελετή αποφοίτησης.

Είναι η βιωματική αφήγηση ενός αφροαμερικανού για τις φυλετικές διακρίσεις στην Αμερική. Για την πορεία ενός αφροαμερικανού στο αμερικανικό εκπαιδευτικό σύστημα. Για τις ευθύνες των εκπαιδευτικών και τα όνειρα ενός νέου εκπαιδευτικού.

Ο Horace Mann, ένας μεταρρυθμιστής εκπαιδευτικός είχε πει το 1848 ότι η παιδεία και η μόρφωση, περισσότερο από οτιδήποτε άλλο, δημιουργούν ίσες ευκαιρίες. Είναι ο εξισορροπιστής στην κοινωνία των ανθρώπων. Μόνο που οι αφροαμερικανοί τότε δεν είχαν το δικαίωμα να διαβάζουν και να γράφουν, λέει ο Ντόνοβαν. Κάθε τέτοια προσπάθεια τιμωρούνταν με θάνατο. Όλοι αναγνωρίζουμε την ατελείωτη δύναμη της γνώσης, λέει ο Ντόνοβαν. Αλλά ποτέ δεν διερωτηθήκαμε γι’ αυτούς που είναι θεματοφύλακες της γνώσης και της πληροφόρησης. Αν το κάνουμε θα διαπιστώσουμε ένα «διαίρει και βασίλευε».

Με μια αφοπλιστική και δηκτική ειλικρίνεια ο Ντόνοβαν προειδοποιεί ότι το δικό του success story είναι η εξαίρεση. Δεν είναι ο κανόνας. «Για μερικούς αυτό που χωρίζει το σχολείο από τη φυτεία είναι μόνο ο χρόνος. Πόσες φορές, όμως, πρέπει να νοιώσουμε ως ποσοστώσεις, ως δείγματα σε έννοιες όπως διαφορετικότητα, συμπερίληψη».

Κάνοντας έμμεση αναφορά στον Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, ο Ντόνοβαν λέει στους συμφοιτητές και τους δασκάλους του: «Στέκομαι μπροστά ως μια εκπροσώπηση αγάπης και πόνου. Με την επανάσταση να κυλάει στις φλέβες μου. Είμαι μια πράξη του ονείρου. Είμαι η ενσάρκωση ενός ανεκπλήρωτου ονείρου. Είμαι ένα κίνημα, ένα αμάλγαμα από μνήμες που η Αμερική θα ήθελε να ξεχάσει. Το παρελθόν μου όμως δεν θα με αφήσει να μείνω ακίνητος».

Στο εκπαιδευτικό σύστημα, οι μαθητές νιώθουν μια αυθεντική αγανάκτηση. Γιατί υπόκεινται σε πάγια πρότυπα αξιολόγησης. Ο καθένας από εμάς είναι ξεχωριστός, όμως, λέει ο Ντόνοβαν. Και το καθήκον των εκπαιδευτικών είναι να βοηθήσουν τους μαθητές να αναπτύξουν τις δεξιότητες τους. Για να το κάνουν αυτό πρέπει να έχουν την αφιέρωση στο καθήκον και την υπομονή του Γαλιλαίου. Να έχουν ευθύνη. Και να εμπνέουν τους μαθητές τους, δείχνοντας τους ότι ο ουρανός δεν είναι το όριο αλλά μόνο η αρχή. Να τους βοηθούν να απογειωθούν.

ΑΝΤΙΛΟΓΟΣ στα “ΝΕΑ”