400,000 ψηφοφόροι έστειλαν ηχηρό μήνυμα τη Κυριακή. Με πολλούς αποδέκτες. Κατ’αρχήν σε όσους βιάστηκαν να προεξοφλήσουν το τέλος της ΝΔ. Η ΝΔ ούτε συρρικνώθηκε ούτε τραυματίστηκε από τη διαδικασία εκλογής αρχηγού. Αντίθετα, βγαίνει ενισχυμένη. Όχι μόνο δεν διασπάστηκε αλλά βγαίνει περισσότερο ενωμένη από ποτέ. Από μια διαδικασία που, σημειωτέον, κάναμε ότι περνούσε από το χέρι μας για να απωθήσουμε αντί να προσελκύσουμε τον κόσμο.

Σε μια εποχή που η πολιτική διαδικασία έχει γίνει απωθητική στα μάτια των πολιτών. Σ´αυτή την εποχή, οι πολίτες περίμεναν στωικά, μέχρι αργά το βράδυ, στις ουρές για να ψηφίσουν. Και αν η διαδικασία ήταν απλούστερη θα είχαν ψηφίσει ακόμα περισσότεροι.

Η συμμετοχή ήταν και μια ηχηρή απάντηση σε όλους αυτούς που φαντασιώνονταν η επιδίωκαν μια αναμέτρηση μηχανισμών με κρυφές δεξαμενές και άλλες μπαρούφες. Οι πολίτες τους διέψευσαν. Όπως διέψευσαν και όλους αυτούς που μιλούσαν για φθαρμένο προϊόν και για επικείμενη μοριοποίηση της κεντροδεξιάς. Απέδειξαν ότι το brand name Νέα Δημοκρατία παραμένει ισχυρό. Κι αυτό είναι σημαντικό. Και για τον κεντροδεξιό χώρο και για το πολιτικό σύστημα. Σε μια χώρα που κατατρέχεται από θεσμική ασυνέχεια η ΝΔ αποδεικνύει αξιοσημείωτη θεσμική αντοχή. Τη θεσμική αντοχή και παράδοση ενός πραγματικού ευρωπαϊκού κόμματος. Κι αυτό δεν είναι τυχαίο. Η ΝΔ ενσωματώνει τα στοιχεία της ελληνικής παράδοσης σε ένα μεταρρυθμιστικό πλαίσιο ορθολογικών δημοκρατικών θεσμών και δομών. Και γεφυρώνει το μεταρρυθμιστικό πρόταγμα με τα συντηρητικά στρώματα της ελληνικής κοινωνίας. Αλλά και οι ιδέες της έχουν επικρατήσει. Η μεγάλη πλειοψηφία των πολιτών συμμερίζεται ότι η ιδανική πολιτεία είναι αυτή που συνδυάζει την ελευθερία με τη κοινωνική δικαιοσύνη. Και οι μεγάλες της επιλογές έχουν ιστορικά δικαιωθεί. Και η θεσμοθέτηση του δημοκρατικού πλαισίου της μεταπολίτευσης και η ευρωπαϊκή πολιτική της χώρας. Και σε κυβερνητικό επίπεδο, παρά τα αναπόφευκτα λάθη και αστοχίες το συνολικό ισοζύγιο παραμένει θετικό.

Αυτά εξηγούν την ανθεκτικότητα της απήχησης της ΝΔ στην ελληνική κοινωνία. Το ζητούμενο είναι η διεύρυνση της απήχησης της. Και το αποτέλεσμα της Κυριακής δίνει το στίγμα. Κεντροδεξιά, και όχι αμιγώς δεξιά, πολιτική πλατφόρμα και ανανέωση. Και τα δύο αυτά σε διαφορετικούς συνδυασμούς υποψηφίων αναδείχθηκαν πλειοψηφικά στο αποτέλεσμα της Κυριακής. Τη δεύτερη Κυριακή οι ψηφοφόροι της ΝΔ θα αναζητήσουν τον υποψήφιο που μπορεί να συγκεράσει και τα δύο.

Οι ψηφοφόροι έστειλαν και το μήνυμα ότι επιθυμούν μια ισχυρή αντιπολίτευση που θα ελέγχει την κυβέρνηση. Και δεν θα αποτελεί δεκανίκι της. Δεν γνωρίζω αν στην κυβέρνηση συνεχίζουν να φαντασιώνονται τα περί πολιτικής κυριαρχίας τους. Το σίγουρο είναι ότι κάποιοι έδειξαν προχθές ότι έχουν σοβαρές αντιρρήσεις.

ΑΝΤΙΛΟΓΟΣ στα “ΝΕΑ”

Σε λίγες ημέρες η ΝΔ εκλέγει νέο πρόεδρο. Μέσα από μια διαδικασία, η οποία δεν πρέπει να απαξιωθεί από χαμηλή συμμετοχή. Η χώρα είναι βαθιά βυθισμένη σε μια πολυετή κρίση χωρίς προοπτική. Η κυβέρνηση παραδέρνει ανάμεσα στις ιδεοληψίες της και την ανεπάρκειά της. Αδυνατώντας να αφομοιώσει την ιδεολογική και πολιτική της κωλοτούμπα. Διαδηλώνει εναντίον της πολιτικής που η ίδια ασκεί και μηνύει τους δικούς της υπουργούς. Όπως μας είπε η κυβερνητική εκπρόσωπος, εφαρμόζει μια συμφωνία με μέτρα που θεωρεί άδικα. Γι’ αυτό οι πολίτες αντιδρούν. Και τότε γιατί δεν παραιτείται; Γαντζώνεται στην εξουσία για την εξουσία. Μια τέτοια κυβέρνηση, είναι προφανές, ότι δεν έχει μπροστά της πολλά τέρμινα. Όσο κι αν επιδίδεται σε μια πρωτοφανή προσπάθεια άλωσης του κράτους και χειραγώγησης των μηχανισμών.

Αυτή την κυβέρνηση καλείται να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά η ΝΔ ως αξιωματική αντιπολίτευση. Και να βάλει τα θεμέλια της επιστροφής της στην εξουσία για την ανασυγκρότηση του τόπου. Μόνο αυτό δεν κάνει. Πάμε σε αλλαγή προέδρου μέσα από διαδικασία πασαρέλας τεσσάρων παράλληλων μονολόγων. Χωρίς ουσιαστικά να συζητήσουμε τίποτα. Χωρίς να δώσουμε απαντήσεις. Τι έφταιξε και η ΝΔ υπέστη τρείς διαδοχικές ήττες; Γιατί έχει καθηλωθεί τα τελευταία χρόνια σε ποσοστά κάτω από 30%;

Η παρατεταμένη παρακμή που περνάει ο τόπος έχει φέρει βαθιές και μεγάλες κοινωνικές αλλαγές. Ένα απονομιμοποιημένο πολιτικό σύστημα δεν μπορεί να ανταποκριθεί στα κοινωνικά αιτήματα. Και πλαγιοκοπείται από τις ακραίες και περιθωριακές δυνάμεις. Σ’αυτό το περιβάλλον η ΝΔ έπρεπε να οδηγηθεί συντεταγμένα σε ένα Συνέδριο αρχών και θέσεων. Να συζητήσουμε πολιτικά, να ξαναδούμε την πυραμίδα ιδεολογικές αρχές, προγραμματικός λόγος, οργανωτική δομή. Για να μπορέσουμε να επανασυνδέσουμε την παράταξη με την κοινωνία. Να αποκτήσουμε ξανά σχέση εμπιστοσύνης με πλατιά λαϊκά στρώματα. Μέσα από μια τέτοια διαδικασία θα καταλήγαμε και στον αρχηγό που καλύτερα θα εξέφραζε το νέο πρόταγμα.

Γιατί το ζητούμενο δεν είναι μόνο να εκλεγεί πρόεδρος που θα νικήσει τον Τσίπρα. Αυτό και αναγκαίο και επείγον είναι. Το σημαντικό είναι μια συνολική αναδιάρθρωση που θα κάνει τη ΝΔ δύναμη σταθερότητας και προοπτικής. Μια ανανέωση του κόμματος σε ιδέες, πρόσωπα, και πρακτικές. Που θα οικοδομήσει μια νέα σχέση εμπιστοσύνης με τους νέους δίνοντας τους ελπίδα.

Αυτά δεν έγιναν. Για να γίνουν χρειάζεται από την παρούσα διαδικασία ένας πρόεδρος με πλατιά νομιμοποίηση και τη βούληση να τα κάνει αφού εκλεγεί. Αυτό προϋποθέτει συμμετοχή. Μικρή συμμετοχή θα οδηγήσει στη συρρίκνωση και την απαξίωση ανάλογη με αυτή που βίωσε και το ΠΑΣΟΚ. Και τότε, όπως θα έλεγε ο Θουκυδίδης, «ουδέν εστίν ό,τι ουκ απώλετο».

ΑΝΤΙΛΟΓΟΣ στα “ΝΕΑ”