Αναχώματα

Αναχώματα

Ο Μακρόν, με αρκετή δόση τύχης είναι αλήθεια, επικράτησε στις γαλλικές εκλογές. Κέρδισε το προεκλογικό στοίχημα. Τώρα θα πρέπει να κερδίσει και το πολιτικό. Και δεν θα είναι εύκολο. Η Γαλλία χρειάζεται πραγματική αλλαγή. Και σε οικονομικό και σε πολιτικό θεσμικό επίπεδο. Και για να γίνει αυτό, χρειάζεται η διαμόρφωση μιας ευρείας πλειοψηφίας. Ο Μακρόν κέρδισε τη μάχη με τη Λεπέν, αλλά τώρα θα πρέπει να κερδίσει έναν δύσκολο πόλεμο. Θα πρέπει να αναμείνουμε και το αποτέλεσμα των βουλευτικών εκλογών του Ιουνίου πριν βγάλουμε οριστικά συμπεράσματα για το πως θα εξελιχθεί η προεδρία Μακρόν.

Το 34% της ψήφου που συγκέντρωσε η Λεπέν είναι ανησυχητικό. Είναι διπλάσιο από το 18% που είχε συγκεντρώσει ο πατέρας της το 2002. Η Λεπέν έχει σημειώσει σημαντική άνοδο και σε πραγματικούς αριθμούς. Στον πρώτο γύρο, το 2002, ο πατέρας της συγκέντρωσε 4. 804.713 ψήφους και 5.525.032 στον δεύτερο. Η Λεπέν συγκέντρωσε 7.679.493 στον πρώτο γύρο και 10.644.118 στον δεύτερο. Όχι μόνο διπλασίασε τις ψήφους και στους δυο γύρους, αλλά το εντυπωσιακό είναι η αύξηση των ψήφων της από τον πρώτο στον δεύτερο γύρο. Ο πατέρας της δεν κατόρθωσε να προσελκύσει ψηφοφόρους πέραν του σκληρού πυρήνα του κόμματός του στον δεύτερο γύρο. Σ’ αυτό συνέβαλε το απροκάλυπτα ναζιστικό του προσωπείο, αλλα και το ότι είχε κεντροδεξιό αντίπαλο, τον Σιράκ. Η Λεπέν προσελκύει σχεδόν τρία εκατομύρια επιπλέον ψηφοφόρους. Η απενοχοποίηση της ψήφου στη Λεπέν είναι προφανής και αποτελεί τον μεγάλο κίνδυνο. Αν προσθέσουμε και το γεγονός ότι έχουμε το ποσοστό μικρότερης συμμετοχής από το 1969, σημαίνει ότι ο μπαμπούλας της Ακροδεξιάς δεν λειτούργησε. Είτε γιατί η επιχείρηση ευπρεπισμού που έκανε η Λεπέν στο ακροδεξιό προσωπείο της έφερε αποτελέσματα είτε γιατί το βουβό κύμα της οργής είναι βαθύτερο απ’ ό,τι αντιλαμβανόμαστε.

Τα χειρότερα, πάντως, αποφεύχθηκαν. Ο ευρωπαϊκός εκλογικός κύκλος, σε Αυστρία, Ολλανδία και Γαλλία κλείνει με ανακούφιση. Απομένουν οι γερμανικές εκλογές αλλά εκεί τα πράγματα είναι λίγο ώς πολύ προβλέψιμα. Η Ευρώπη άντεξε. Με απώλειες, αλλά άντεξε. Τα αποτελέσματα αυτών των εκλογών, όμως, είναι τα τελευταία αναχώματα απέναντι σε ένα ρεύμα επελαύνουσας αμφισβήτησης και οργής απέναντι στο οικονομικό μοντέλο και απέναντι στο ευρωπαϊκό οικοδόμημα.

Το στοίχημα για την Ευρώπη είναι αυτές οι εκλογές να μην αποδειχθούν μάχες οπισθοφυλακής αλλά προάγγελος αλλαγών. Ο Μακρόν ευαγγελίζεται μεταρρύθμιση της ευρωζώνης, κοινό προϋπολογισμό και υπουργό Οικονομικών, κοινή ευρωπαϊκή άμυνα. Αυτά όμως προϋποθέτουν πρώτα τη μεταρρύθμιση της γαλλικής οικονομίας και, κατόπιν, τη συναίνεση των Γερμανών. Αν τα πράγματα δεν αλλάξουν, τα αναχώματα δύσκολα θα αντέξουν στον επόμενο εκλογικό κύκλο. Και τότε οι κοινωνίες θα παραδοθούν πλήρως στον εθνολαϊκισμό και στον οικονομικό και κοινωνικό προστατευτισμό και στην οπισθοδρόμηση.

ΑΝΤΙΛΟΓΟΣ στα “ΝΕΑ”

Big Bang

Big Bang

Τα χειρότερα αποφεύχθηκαν. Το εφιαλτικό σενάριο ενός διδύμου Λεπέν-Μελανσόν, ευτυχώς για τη Γαλλία και την Ευρώπη, δεν προέκυψε ποτέ. Στις δηλώσεις των Ευρωπαίων αξιωματούχων, όσο και στις αγορές, είναι διάχυτο το αίσθημα της ανακούφισης. Ο Μακρόν, ένας κανονικός υποψήφιος, όχι μόνο πέρασε στον β΄ γύρο, αλλά πέρασε και με το ψυχολογικό προβάδισμα που του δίνει η πρώτη θέση. Οι ταραγμένες συνθήκες που ζούμε ήταν πρόσφορες για το μισαλλόδοξο, ενθολαϊκιστικό και ξενοφοβικό κήρυγμα της Λεπέν. Με ένα τρομοκρατικό χτύπημα τις παραμονές των εκλογών να φαίνεται δημοσκοπικά ότι ενισχύει την υποψηφιότητά της. Παρόλα αυτά, και παρά το lifting κανονικότητας που έκανε στην υποψηφιότητά της, η Λεπέν δεν κατόρθωσε να ξεπεράσει κατά πολύ το 18% του 2012. Ο Μακρόν, με τη συσπείρωση όλων των δημοκρατικών δυνάμεων του ευρωπαϊκού τόξου, ακόμα και χωρίς τη στήριξη του Μελανσόν, θα είναι, εκτός απροόπτου, ο επόμενος Πρόεδρος της Γαλλίας.

Εδώ τελειώνουν τα καλά νέα και αρχίζει η πλοήγηση στα αχαρτογράφητα νερά της πολιτικής. Για πρώτη φορά τα τελευταία 60 χρόνια, οι δύο μονομάχοι του β΄ γύρου δεν προέρχονται από τα παραδοσιακά κόμματα της Αριστεράς και της Δεξιάς. Ένα πραγματικό big bang για το γαλλικό πολιτικό σύστημα. Τα αίτια, λίγο έως πολύ, κοινά με άλλα ανορθόδοξα πολιτικά φαινόμενα. Όπως η εκλογή Τραμπ, το Brexit, και η άνοδος του λαϊκισμού και του ευρωσκεπτικισμού. Έχουν να κάνουν με μια συνολική κρίση των δυτικών δημοκρατιών. Η αλλοτρίωση στρωμάτων της κοινωνίας που μένουν πίσω από την παγκοσμιοποίηση, η ανασφάλεια από τα προσφυγικά-μεταναστευτικά ρεύματα και την τρομοκρατία, δημιουργούν γενικευμένη δυσπιστία απέναντι στο πολιτικό σύστημα και τις συστημικές ελιτ.

Ο Μακρόν, με έναν τριγωνοποιημένο πολιτικό λόγο, μπήκε σφήνα ανάμεσα στις παραδοσιακές γαλλικές πολιτικές δυνάμεις που εμφανίζουν σημάδια κόπωσης και κατακερματισμού. Παρότι γνήσιος εκπρόσωπος του συστήματος, κατόρθωσε να προβάλει την υποψηφιότητά του ως αντισυστημική. Ο Μακρόν θα κερδίσει τις προεδρικές εκλογές, αλλά κινδυνεύει να είναι στρατηγός χωρίς στρατό. Για να μπορέσει να κυβερνήσει, θα πρέπει να ανεύρει κοινοβουλευτική πλειοψηφία στις βουλευτικές εκλογές του Ιουνίου. Να δημιουργήσει μέχρι τον Ιούνιο συνθήκες πολιτικού κινήματος που να έχει την πατρότητά του είναι μάλλον αδύνατο. Αυτό που του απομένει είναι να δημιουργήσει συνθήκες πλειοψηφίας σε ένα «Βυζάντιο» κατακερματισμένων πολιτικών δυνάμεων με μεγάλες ιδεολογικές διαφορές. Με τα άκρα να αθροίζουν ήδη ένα 40%. Αυτό σημαίνει ότι εάν ο 39χρονος ρούκι της πολιτικής, που παντρεύτηκε την κατά 24 χρόνια μεγαλύτερη δασκάλα του, δεν κρύβει μέσα του έναν Ταλεϋράνδο, η Γαλλία μπορεί να σώθηκε από τα χειρότερα, αλλά δεν θα αποφύγει την αστάθεια.

ΑΝΤΙΛΟΓΟΣ στα “ΝΕΑ”