Ελλάδα και Ρωσία σε έναν νέο ψυχρό πόλεμο

Ελλάδα και Ρωσία σε έναν νέο ψυχρό πόλεμο

Το πρόσφατο ταξίδι του έλληνα Πρωθυπουργού στη Μόσχα δεν απέφερε κανένα οικονομικό όφελος για τη χώρα μας. Και πώς να αποφέρει εδώ που τα λέμε. Η Ρωσία αντιμετωπίζει τεράστια οικονομικά προβλήματα η ίδια για να ασχοληθεί με τα δικά μας. Γεωστρατηγικά, παίξαμε στο γήπεδο του Πούτιν στον ενεργειακό πόλεμο των αγωγών. Εναντίον των συμμάχων μας. Μια διπλωματική επιτυχία του Πούτιν χωρίς κανένα όφελος για εμάς. Το ταξίδι αυτό μπορεί να απέφερε επικοινωνιακά οφέλη στο εσωτερικό της χώρας για την κυβέρνηση. Δεν απέφερε, όμως, κανένα όφελος στην προώθηση των εθνικών μας συμφερόντων. Η κυβέρνηση μίλησε για πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική. Και πάτησε επικοινωνιακά πάνω σε συνειρμούς ελληνορωσικού άξονα στη βάση της ορθοδοξίας για τους συντηρητικούς και στη βάση μιας αριστερής νοσταλγίας για τους προοδευτικούς. Αν η ιστορία, όμως, είναι καλός σύμβουλος, και πρέπει να είναι, η πραγματικότητα είναι τελείως διαφορετική. Ρωσία και Ελλάδα είχαν πάντοτε αποκλίνοντα συμφέροντα. Οι παραδοσιακοί σύμμαχοι της ρωσικής εξωτερικής πολιτικής στην περιοχή μας, ήταν οι σλαβικοί λαοί, όχι εμείς. Ακόμα και ο περίφημος ορθόδοξος άξονας προσκρούει στις φιλοδοξίες του ρωσικού πατριαρχείου να αναδειχθεί σε οικουμενικό. Εις βάρος του Οικουμενικού Πατριαρχείου της Κωνσταντινούπολης.

Η σημερινή Ρωσία είναι μια ολιγαρχική αναθεωρητική δύναμη. Όλοι συμφωνούν ότι οι προσπάθειες μεταρρύθμισης της Ρωσίας σε δημοκρατικό κράτος κατέληξαν στο τέλος της δεκαετίας του ‘90 σε αποτυχία. Το πιο σημαντικό αφήγημα της τελευταίας 20ετίας δεν είναι η αποτυχία εδραίωσης της δημοκρατίας στη Ρωσία. Είναι η οικοδόμηση ενός ολιγαρχικού καθεστώτος, που αφού εδραιώθηκε, αναθεωρεί σιγά-σιγά το status quo της μεταψυχροπολεμικής εποχής. Ένα status quo, το οποίο, τελικά, αποτύπωνε την κατανομή ισχύος της εποχής. Όχι την τελική ιδεολογική επικράτηση της φιλελεύθερης δημοκρατίας εναντίον των αντιπάλων της.

Εικοσιπέντε χρόνια μετά, το σχέδιο της Ρωσίας για την ανατροπή της μεταψυχροπολεμικής διευθέτησης είναι σε πλήρη εξέλιξη. Η Ρωσία, αργά αλλά σταθερά, εδραιώνει σφαίρες επιρροής ή κατοχής σε όσα το δυνατόν περισσότερα εδάφη της πρώην Σοβιετικής Ένωσης. Το έκανε το 2008 με τη Γεωργία. Το έκανε νωρίτερα αυτή τη χρονιά με την Κριμαία και το κάνει τώρα στην Ουκρανία.

Οι Γερμανοί, που ιστορικά είχαν μια πολυκύμαντη αλλά «ειδική σχέση» με τη Ρωσία φαίνεται να έχουν διαβεί το Ρουβίκωνα. Αντίθετα, οι αναθεωρητικές βλέψεις της Ρωσίας έχουν αναθερμάνει τις σχέσεις Αμερικής-Γερμανίας. Ο μήνας του μέλιτος ανάμεσα στη Δύση και τη Ρωσία έχει τελειώσει. Ένας νέου τύπου ψυχρός πόλεμος φαίνεται ότι αρχίζει. Κι εμείς πρέπει να φροντίσουμε να μην βρεθούμε στη λάθος πλευρά της ιστορίας.

ΑΝΤΙΛΟΓΟΣ στα “ΝΕΑ”