Μέσα στο βουητό της προεκλογικής περιόδου μια είδηση πέρασε στα ψιλά. Μια 18χρονη μαθήτρια που μόλις αποφοίτησε από Πειραματικό Σχολείο έστειλε ανοιχτή επιστολή προς τον Πρωθυπουργό για τη διάλυση των δημόσιων προτύπων σχολείων και τη δαιμονοποίηση της αριστείας.

Το 2013, αναφέρει στην επιστολή της η μαθήτρια, «τελείωνα την Έκτη Δημοτικού, όταν έμαθα ότι δημιουργούνται Πρότυπα Σχολεία, όπου οι μαθητές θα μπαίνουν με εξετάσεις. Η οικογένεια μου, που πάντα ενδιαφερόταν να λάβουμε κι εγώ κι ο αδελφός μου την καλύτερη δυνατή παιδεία, αλλά δεν είχαν την οικονομική δυνατότητα να πληρώσουν δίδακτρα για ιδιωτικό σχολείο, με ρώτησαν αν ήθελα να πάρω μέρος στις εξετάσεις και απάντησα θετικά…..Πέρασα κι έτσι ήμουν στην πρώτη φουρνιά των μαθητών που ξεκίνησαν το 2013-14 στην Α Γυμνασίου να φοιτούν στα πρότυπα.»

Στη συνέχεια ήρθε ο ΣΥΡΙΖΑ, και το όνειρο της μαθήτριας μετατράπηκε σε εφιάλτη.

«Μέχρι που το 2015 άκουσα τον υπουργό Παιδείας της κυβέρνησης σας» συνεχίζει η μαθήτρια, «να λέει ότι η αριστεία είναι ρετσινιά και ότι γι’ αυτό θα καταργούσατε τα Πρότυπα, επειδή τα θεωρούσατε προνομιακά σχολεία και, όπως έλεγε ο υπουργός σας, θέλατε ίσες ευκαιρίες για όλους τους μαθητές….Τι βίωσα έκτοτε; Τη βαθιά παρακμή του σχολείου μου, που κάθε χρόνο γινόταν όλο και πιο έντονη.»

Ως υπουργός έδωσα ιδιαίτερη βαρύτητα στην εδραίωση του θεσμού των ΠΠΣ. Ο θεσμός των Πρότυπων Πειραματικών επανήλθε το 2011. Η εισαγωγή όμως παρέμενε με κλήρωση, καταργώντας έτσι στην πράξη τον χαρακτήρα του Προτύπου Σχολείου. Αναβαθμίσαμε τη λειτουργία τους (Ν 4072/2012 και Ν 4186/2013), και από το σχολικό έτος 2012-2013 εφαρμόσαμε την εισαγωγή των μαθητών στην Α’ τάξη Γυμνασίου και Α’ Λυκείου των ΠΠΣ με εξετάσεις. Την επόμενη χρονιά οι αιτήσεις διπλασιάστηκαν, επιβεβαιώνοντας την ορθότητα της επιλογής.

Οι αιτήσεις των εκπαιδευτικών για την πλήρωση θέσεων στα ΠΠΣ ξεπέρασαν κάθε προσδοκία. Διαψεύστηκαν έτσι οι Κασσάνδρες που προεξοφλούσαν ότι λόγω της προαπαιτούμενης αξιολόγησης και των αυξημένων απαιτήσεων οι εκπαιδευτικοί θα γυρνούσαν την πλάτη τους στον θεσμό.

Τον Απρίλιο του 2014 παρουσιάσαμε τον σχεδιασμό για τα ΠΠΣ της Ελλάδας του 2020. Επεκτείνοντας τον θεσμό και στην επαγγελματική εκπαίδευση και σχεδιάζοντας πλήρεις κάθετες δομές (νηπιαγωγείο – δημοτικό – γυμνάσιο – λύκειο) και στις 13 περιφέρειες της χώρας. Με στόχο να υπάρξει ένα ολοκληρωμένο δίκτυο αριστείας σε όλη τη χώρα προσβάσιμο από όλα τα Ελληνόπουλα.

Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ άρχισε το ξήλωμα στην Παιδεία από τα σχολεία της αριστείας, τα κατεξοχήν «αταξικά» σχολεία. Στη σύγκρουση για τα ΠΠΣ συγκρούονται ουσιαστικά δύο νοοτροπίες. Η μία νοοτροπία οδηγεί στην Ελλάδα που δημιουργεί. Που δεν φοβάται την αξιολόγηση, την άμιλλα, την αριστεία. Μια Ελλάδα δυνατή και εξωστρεφή. Η άλλη νοοτροπία είναι αυτή που θεωρεί την αριστεία ρετσινιά. Που θέλει μια Ελλάδα χτισμένη πάνω στη νοοτροπία της ισοπέδωσης, της ήσσονος προσπάθειας. Μια νοοτροπία που επικράτησε από τη δεκαετία του ’80 και οδήγησε τη χώρα στη χρεοκοπία. Όχι τόσο στην οικονομική όσο στην ηθική και αξιακή χρεοκοπία. Η δέσμευση της ΝΔ για την ενίσχυση και επέκταση του θεσμού των προτύπων και πειραματικών σχολείων δίνει ελπίδα ότι αυτή τη φορά θα κατορθώσουμε να ξεριζώσουμε οριστικά αυτή τη νοοτροπία.

εφημερίδα ‘ΤΑ ΝΕΑ’, στήλη “ΑΝΤΙΛΟΓΟΣ”

Όπως αναφέρει ο Όμηρος στην «Ιλιάδα», «αιεν αριστεύειν και υπείροχον έμμεναι άλλων, μηδέ γένος πατέρων αισχυνέμεν». Πάντα να αριστεύεις, να ξεπερνάς τους άλλους, να τιμάς το πατρικό σου γένος. Η έννοια της αρετής στην «Ιλιάδα» ταυτίζεται με την πολεμική ανδρεία, τη ρώμη, το κλέος. Ο άριστος επιδιώκει δόξα και τιμή και αποστρέφεται την ατίμωση. Στην «Οδύσσεια» η αρετή είναι η σοφία, ο ορθολογισμός και σε πρακτικό επίπεδο η ευστροφία και το τέχνασμα.

Αριστεία και αρετή είναι έννοιες ταυτόσημες. Το κατ΄ εξοχήν ζητούμενο της φιλοσοφίας, στο επίπεδο του ανθρώπινου βίου, είναι η κατάκτηση της αρετής. Η πλατωνική ηθική είναι ο συνεχής αγώνας για την κατάκτηση του αγαθού. Και στην αριστοτελική ηθική η αριστεία είναι «ζην κατά αρετήν» που εξαρτάται αποκλειστικά από την ανθρώπινη προσπάθεια. Ο Θουκυδίδης αποσυνδέει την αριστεία από την αριστοκρατική καταγωγή και τη συνδέει με την ηθική και το πνεύμα. Δια στόματος Περικλή, οι Αθηναίοι ξεχωρίζουν για την αξία τους. Η κλασική Ελλάδα ενθάρρυνε την αριστεία επιβραβεύοντάς την με τιμές εν ζωή και υστεροφημία μετά θάνατον. Η ενθάρρυνση της αριστείας συνέβαλε στη δημιουργία του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού που κληροδότησε στην ανθρωπότητα σημαντικά επιτεύγματα.

Στη σημερινή εποχή της προκρούστειας εξίσωσης εικόνας και μορφής, η έννοια της αριστείας είναι περισσότερο αναγκαία από ποτέ. Η αριστεία ως φάρος που καθοδηγεί τους πολίτες να αναζητήσουν και να αγωνιστούν για το καλύτερο. Η νοηματοδότηση της ζωής ως αγώνα για την τελείωση του ατόμου. Να καλλιεργήσει το ταλέντο του, να βελτιώσει τις δυνατότητές του, για να βελτιώσει τον κόσμο. Είναι η αλληγορία του Καζαντζάκη, στην «Αναφορά στο Γκρέκο», για το σκουλήκι που με τον αγώνα του γίνεται πεταλούδα.

Το χρέος της πολιτείας είναι η δημιουργία συνθηκών πρόσβασης σε μια αξιοκρατική Εκπαίδευση που δίνει την δυνατότητα αριστείας σε όλους με βάση την αξιοσύνη τους. Ανεξαρτήτως κοινωνικής προέλευσης και οικονομικών δυνατοτήτων. Το εκπαιδευτικό σύστημα, βεβαίως, έχει την αποστολή της μετάδοσης των έργων του πνεύματος και της αρετής και της καλλιέργειας των δυνατοτήτων σε όλους. Από την τελευταία μέχρι την πρώτη μαθήτρια. Αυτό όμως δεν μπορεί να σημαίνει την προκρούστεια ισοπέδωση στον κατώτατο παρονομαστή.

Αυτή ήταν και η έννοια των Πρότυπων Πειραματικών Σχολείων που είχαμε επαναφέρει. Η φιλοσοφία τους συνδύαζε την αριστεία με τον πειραματισμό. Δημόσια πρότυπα σχολειά, αταξικά και όχι ελιτίστικα, όπως ισχυρίζεται η σημερινή κυβέρνηση που τα κατήργησε. Η αριστεία, όμως, δεν μπορεί να είναι ρετσινιά. Παραφράζοντας τον Πλωτίνο, για να δούμε τον ήλιο τα μάτια μας πρέπει να είναι φτιαγμένα από φως.

ΑΝΤΙΛΟΓΟΣ στα “ΝΕΑ”

Η φετινή σχολική χρονιά άρχισε με χιλιάδες κενά. Τα περισσότερα από κάθε άλλη χρονιά. Η προθεσμία για την υποβολή αιτήσεων για την πρόσληψη των αναπληρωτών καθηγητών έληξε μόλις την περασμένη Παρασκευή. Την ημέρα έναρξης της σχολικής χρονιάς, δηλαδή. Η διάλυση πρωτοφανής. Η έλλειψη κάθε προγραμματισμού, επίσης.

Όπως και σε κάθε άλλο τομέα κυβερνητικού έργου έτσι και στην παιδεία, κυρίως στην παιδεία, ποτέ άλλοτε κυβέρνηση δεν έφερε τέτοια καταστροφή μέσα σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα. Διέλυσαν όσα με κόπο χτίσαμε τα τελευταία πέντε χρόνια χωρίς να έχουν εντολή γι’ αυτό γιατί πολύ απλά ούτε πρόγραμμα ούτε προτάσεις για την παιδεία είχαν παρουσιάσει στον ελληνικό λαό. Τα τελευταία χρόνια είχαμε πετύχει ευρεία συναίνεση για την ανάταξη του εκπαιδευτικού μας συστήματος. Με έμφαση στην αξιολόγηση και την αριστεία.

Στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση νομοθετήσαμε (4186/2013) το Νέο Λύκειο, το Νέο Επαγγελματικό Λύκειο, τις Σχολές Επαγγελματικής Κατάρτισης και το θεσμό της Μαθητείας. Η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών, τα πρότυπα, η ενίσχυση των μαθημάτων γενικής παιδείας, η Τράπεζα Θεμάτων, η εισαγωγή στα ΑΕΙ με βάση την επίδοση και στα τρία χρόνια του Λυκείου, η βάση του 10 στη γλώσσα και τα μαθηματικά, και η μείωση των μαθημάτων των πανελλαδικών σε 4 αποτέλεσαν μια ολοκληρωμένη μεταρρύθμιση. Απόρροια πολυετούς εθνικού διαλόγου, που δημιουργούσε ένα σχολείο υψηλών απαιτήσεων. Ένα σχολείο και ένα εκπαιδευτικό σύστημα που εντύπωνε μια κουλτούρα αριστείας στους νέους. Πέρα από τις γνώσεις που τους παρέχει και τις δεξιότητες που τους καλλιεργεί. Μετατοπίζοντας το κέντρο βάρους από τα φροντιστήρια πίσω στα σχολεία.

Ακύρωσαν στην πράξη, τα δημόσια πρότυπα σχολεία που εδραιώσαμε σ’ όλη τη χώρα. Όπου παιδιά ανεξαρτήτως κοινωνικής προέλευσης και οικονομικού βαλαντίου, μπορούσαν να μπουν με μοναδικό κριτήριο την αξιοσύνη τους. Κατήργησαν στην πράξη και την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών που επαναφέραμε μετά από 32 χρόνια. Για να διατηρήσει το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα ένα θλιβερό προνόμιο. Να είναι το μόνο εκπαιδευτικό σύστημα που δεν αξιολογεί τους εκπαιδευτικούς του.

Κατήργησαν και την υποχρέωση οι μαθητές να έχουν τουλάχιστον 10 στα Μαθηματικά και στη Γλώσσα για να προαχθούν στην επόμενη τάξη του λυκείου. Κατήργησαν την Τράπεζα θεμάτων. Έναν θεσμό που φέραμε για να ενισχύσουμε την αντικειμενικότητα στις εξετάσεις και να διασφαλίσουμε την κάλυψη όλης της διδακτέας ύλης.

Κατήργησαν αβασάνιστα κάθε μέτρο που πήραμε να βελτιώσουμε την ποιότητα του δημόσιου σχολείου, να ενισχύσουμε την αυτοτέλεια του νέου λυκείου και να μειώσουμε την παραπαιδεία.

Πρόχειρα, χωρίς μελέτη. Για να επαναφέρουν τις εύκολες λαϊκίστικες συνταγές, που οδηγούν στην ημιμάθεια και μετά στην ανεργία.

ΑΝΤΙΛΟΓΟΣ στα “ΝΕΑ”

Τα τελευταία χρόνια είχαμε πετύχει ευρεία συναίνεση για την ανάταξη του εκπαιδευτικού συστήματος. Σε όλες τις βαθμίδες. Με έμφαση στην αξιολόγηση και στην αριστεία. Φτιάξαμε ένα γενικό λύκειο (4186/2013) με παιδευτική αυτονομία και αυστηροποίηση του συστήματος προαγωγής. Η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών, τα πρότυπα, η ενίσχυση των μαθημάτων γενικής παιδείας, η τράπεζα θεμάτων, η εισαγωγή στα ΑΕΙ με βάση την επίδοση και στα τρία χρόνια του Λυκείου, η βάση του 10 στη γλώσσα και τα μαθηματικά, και η μείωση των μαθημάτων των πανελλαδικών σε 4 αποτέλεσαν μια ολοκληρωμένη μεταρρύθμιση. Απόρροια πολυετούς εθνικού διαλόγου, που δημιουργούσε ένα δημόσιο σχολείο υψηλών απαιτήσεων και όχι εύκολης πρόσβασης και προαγωγής. Ένα σχολείο και ένα εκπαιδευτικό σύστημα που εντύπωνε μια κουλτούρα αριστείας στους νέους. Πέρα από τις γνώσεις και τις δεξιότητες που τους καλλιεργεί. Μετατοπίζοντας το κέντρο βάρους από τα φροντιστήρια, πίσω στα σχολεία. Τώρα έρχονται να διαλύσουν, όσα με κόπο χτίσαμε τα τελευταία χρόνια. Εφαρμόζουν μια πολιτική οπισθοδρόμησης και αναχρονισμού, που έχει έναν κοινό παρανομαστή. Την ακύρωση κάθε έννοιας αξιολόγησης, κάθε έννοιας αριστείας, και την ισοπέδωση προς τα κάτω. Με εύκολες και λαϊκίστικες συνταγές οδηγούν τα παιδιά στην ημιμάθεια και μετά στην ανεργία.

Κάπως έτσι, καταργούν τις εξετάσεις στα Πρότυπα Πειραματικά Σχολεία. Ακυρώνοντας στην πράξη τις αξιολογημένες πρότυπες σχολικές μονάδες που εδραιώσαμε σε όλη τη χώρα. Καταργούν τη βάση του 10 στα μαθηματικά και τη γλώσσα. Καταργούν την τράπεζα θεμάτων. Ένα θεσμό που φέραμε για να ενισχύσουμε την αντικειμενικότητα στις εξετάσεις και να διασφαλίσουμε την κάλυψη όλης της διδακτέας ύλης. Μας γυρίζουν πίσω σε ένα λύκειο απαξιωμένο χωρίς εκπαιδευτική αυτοτέλεια, χωρίς έλεγχο της μάθησης. Ένα λύκειο της «ήσσονος προσπάθειας». Εις βάρος, τελικά, των ίδιων των παιδιών.

Στην ανώτατη εκπαίδευση καταργούν το νόμο-πλαίσιο που ψηφίστηκε από τη Βουλή του 2009 με ευρύτατη πλειοψηφία. Και εφαρμόστηκε παρά τη λυσσώδη αντίδρασή τους. Αυτών που έφτασαν να διαλύουν αντιδημοκρατικά τις εκλογικές διαδικασίες. Χρειάστηκε να νομοθετήσω τη διαδικασία της ηλεκτρονικής ψηφοφορίας για να διεξαχθούν οι εκλογές και να εκλεγούν Συμβούλια προσωπικοτήτων διεθνούς εμβέλειας και κύρους. Με μαζική συμμετοχή. Τώρα καταργούν τα Συμβούλια και επαναφέρουν το άσυλο της παρανομίας και τους αιώνιους φοιτητές. Καταργούν και την ηλεκτρονική ψηφοφορία. Γιατί με την ηλεκτρονική ψηφοφορία οι δυνάμεις τους αποκαλύφθηκαν και μετρήθηκαν. Ήταν μια οικτρή μειοψηφία. Οι «μπαχαλάκηδες» περιθωριοποιήθηκαν. Τώρα, ο Μπαλτάς τους ξαναδίνει την ευκαιρία να φιμώσουν την πλειοψηφία. Ξανακάνει προσκλητήριο στις δυνάμεις του ανορθολογισμού και της διάλυσης στα ΑΕΙ. Μας γυρίζει στο παρελθόν, πίσω στη δεκαετία του ’80.

“ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ”

Προσπαθώ να αποκωδικοποιήσω την ιδεολογία των κυβερνώντων. Και ομολογώ ότι δυσκολεύομαι. Από τη μια, ουσιαστικά, καταργούν τα αταξικά σχολεία της αριστείας. Τα πρότυπα σχολεία. Σχολεία δημόσια και αξιολογημένα, προσβάσιμα στα παιδιά που θέλουν να προοδεύσουν αλλά δεν έχουν τη δυνατότητα να πάνε σε καλά ιδιωτικά σχολεία.

Έρχονται να αλλάξουν πάλι τα πάντα στην παιδεία. Όλα αυτά που κάναμε με διακομματική συναίνεση τα τελευταία χρόνια. Και ας αφήσουμε όλα τα άλλα. Αλλάζουν το σύστημα των πανελλαδικών εξετάσεων. Ξανά. Φέρνουν πάλι τα πάνω κάτω στα σχολεία και δημιουργούν υποψηφίους δυο ταχυτήτων.

Πετάνε την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών στα σκουπίδια και θεσμοθετούν την εκλογή των διευθυντών από τους συλλόγους διδασκόντων. Είναι αριστερή πολιτική όλα αυτά;

Καταργούν τα προνόμια των βουλευτών. Ποια προνόμια δηλαδή; Τα απολύτως αναγκαία για να ασκήσει ένας αιρετός εκπρόσωπος το λειτούργημά του. Θέλουν δηλαδή τους βουλευτές ζήτουλες στις πόρτες των συμφερόντων ή το βουλευτικό αξίωμα ταξικό προνόμιο. Δεν είναι σύμπτωση ότι οι μόνοι που συναίνεσαν μαζί τους ήταν κάποιοι πορφυρογέννητοι. Προφανώς αυτοί δεν χρειάζονται τα μέσα για να ασκήσουν τα καθήκοντα τους. Τα κληρονόμησαν. Γεννήθηκαν με ένα ασημένιο κουταλάκι στο στόμα τους. Είναι όμως αριστερή πολιτική αυτή;

Κατάργησαν ουσιαστικά την αστυνόμευση. Έδειξαν μια απερίγραπτη ανοχή στις καταστροφές στη Νομική και στα Εξάρχεια. Γιατί, όπως είπαν, η αντιεξουσιαστική βία είναι πολιτικό φαινόμενο. Τώρα θα ανοίξουν και τις φυλακές για να τις αποσυμφορήσουν. Οι δε παράνομοι μετανάστες κυκλοφορούν ανενόχλητοι στο κέντρο. Και σε αυτήν την υποχώρηση του νόμου και της τάξης οι έχοντες και κατέχοντες θα προφυλαχθούν. Από σεκιουριτάδες, υψηλούς φράχτες και κάμερες. Ο απλός πολίτης όμως, πως; Είναι αριστερή πολιτική αυτή;

Δίνουν έμφαση στον άνθρωπο κρατούμενο, θέλουν να κάνουν διάλογο με τους κουκουλοφόρους. Δίνουν έμφαση στα δικαιώματα τρομοκρατών, παραβατικών, παράνομων μεταναστών. Και με τον απλό νομοταγή πολίτη τι γίνεται; Τι γίνεται με τον πολίτη που εκχώρησε το δικαίωμα της αυτοδικίας προκειμένου να ζήσει ειρηνικά σε μια κοινωνία, όπου το κράτος διασφαλίζει την ευταξία, την ισονομία και τη δημοκρατία. Τι έχουν να πουν σε αυτόν τον πολίτη. Είναι αριστερή η πολιτική τους;

Δυο μήνες τώρα αντί να κυβερνήσουν κατασκευάζουν ενόχους, τα βάζουν με φίλους, εταίρους και συμμάχους και μας απομονώνουν διεθνώς. Μας οδηγούν όχι μόνο σε ανθρωπιστική κρίση αλλά τελικά και σε εθνική κρίση. Είναι αριστερή πολιτική αυτή;

Η απάντηση είναι όχι. Είναι ένα περίεργο κράμα λαϊκισμού και περιθωριακής νοοτροπίας. Εμποτισμένο από τη νοοτροπία της αριστερής αριστοκρατίας των σαλονιών. Που δείχνει, με όλους τους τρόπους και σε όλους τους τόνους, τη γοητεία που της ασκεί η εξουσία.

ΑΝΤΙΛΟΓΟΣ στα “ΝΕΑ”