Μετά το πέρας της νέας θητείας του, ο Πούτιν θα είναι ο μακροβιότερος ηγέτης της Ρωσίας μετά τον Ιωσήφ Στάλιν. Η αναρρίχησή του στην εξουσία το 2000 ήταν η αρχή του τέλους της σύγκλισης της Ρωσίας με τη Δύση. Το πείραμα εκδημοκρατισμού εγκαταλείφθηκε και η Ρωσία διολίσθησε σταδιακά σε ένα ανελεύθερο καθεστώς. Το καθεστώς Πούτιν είναι το αρχετυπικό παράδειγμα των λεγόμενων ανελεύθερων δημοκρατιών. Είναι καθεστώτα προσωποπαγή και αυταρχικά που βρίσκουν ολοένα και περισσότερους μιμητές εκτός αλλά και εντός Ευρώπης. Στα κράτη αυτά διεξάγονται εκλογές αλλά το κράτος δικαίου παραμένει καχεκτικό.

Ο Πούτιν αμφισβήτησε εξαρχής τη διεθνιστική φιλελεύθερη τάξη πραγμάτων. Το αξιακό πρόταγμα της προάσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων πέραν των εθνικών συνόρων, τις ανθρωπιστικές επεμβάσεις και τους διεθνείς θεσμούς. Για τον Πούτιν θεσμοί όπως το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης είναι όργανα εξυπηρέτησης των αμερικανικών συμφερόντων.

Ο Πούτιν σάλπισε από νωρίς την επιστροφή στο κρατοκεντρικό μοντέλο της Βεστφαλίας και το κράτος ως πηγή κάθε εξουσίας. Αφού χαρακτήρισε τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης ως το μεγαλύτερο ιστορικό λάθος, εναγκαλίστηκε τον Ρωσικό εθνικισμό και επιδίωξε την ανάκτηση της ρωσικής εθνικής κυριαρχίας.

Η Ρωσία σταδιακά επέστρεψε σε λογικές σφαιρών επιρροής και της χρήσης ή της απειλής χρήσης βίας στα διεθνή ζητήματα. Τα γεγονότα της Γεωργίας το 2008 και της Ουκρανίας το 2014 έδειξαν τις προθέσεις του. Η Ρωσία του Πούτιν, όμως, δεν έμεινε σε μια αμυντική άσκηση αρνησικυρίας σε θέματα που θίγουν τα ζωτικά της συμφέροντα. Προσπάθησε ενεργά να ανακτήσει τη χαμένη επιρροή της σε περιφερειακά υποσυστήματα όπως η Μέση Ανατολή αλλά και τα Βαλκάνια.

Η συνολική αναδιάταξη της στάσης της Ρωσίας στον κόσμο ήρθε με το δόγμα Γκερασίμοφ. Ένα δόγμα υβριδικού πολέμου με ασύμμετρες απειλές και μεθόδους. Ένα δόγμα που συσκοτίζει τις γραμμές ανάμεσα στον πόλεμο και την ειρήνη.

Ένα δόγμα που αποφεύγει την απευθείας αντιπαράθεση με τις δυτικές δυνάμεις αλλά στοχεύει στην αποδυνάμωσή τους μέσω της τακτικής του “διαίρει και βασίλευε” και στη δημιουργία χάους στο εσωτερικό τους.

Αίφνης, οι κατηγορίες για ρωσική ανάμειξη στα εσωτερικά δυτικών χωρών άρχισαν να πληθαίνουν. Χρηματοδοτήσεις ακραίων κομμάτων και μέσων κοινωνικής δικτύωσης, διασπορά ψευδών ειδήσεων, επιθέσεις στον κυβερνοχώρο, υποδαύλιση κοινωνικών και φυλετικών διακρίσεων, είναι μερικά μόνο από τα νέα όπλα του Κρεμλίνου στο υπογάστριο της Δύσης.

Οι στοιχειοθετημένες, πλέον, κατηγορίες για ρωσική ανάμειξη στις αμερικανικές προεδρικές εκλογές επιβεβαίωσαν την αυγή μιας σκοτεινής εποχής.

Η Ελλάδα αντιμετωπίζει τρείς προκλήσεις. Τις προσπάθειες ρωσικής διείσδυσης στο εσωτερικό της, τις παρενέργειες της Ρωσικής επιστροφής στα Βαλκάνια, αλλά και τη ρωσική σύγκλιση με την άλλη ανελεύθερη δημοκρατία του Ερντογάν.

ΑΝΤΙΛΟΓΟΣ στα “ΝΕΑ”

Για ένα πράγμα δεν μπορεί να κατηγορηθεί ο Τραμπ. Οτι είναι ανακόλουθος με τις προεκλογικές του διακηρύξεις. Η αντισυμβατική και ανατρεπτική προεκλογική του ρητορική μεταφράστηκε μετεκλογικά σ’ έναν βολονταριστικό και χαοτικό τρόπο διακυβέρνησης. Αυτός ο τρόπος άσκησης της εξουσίας διχάζει την αμερικανική κοινωνία, δοκιμάζει τις αντοχές της αμερικανικής δημοκρατίας και πλήττει το κύρος των ΗΠΑ διεθνώς. Η ασταθής και απρόβλεπτη συμπεριφορά της ηγέτιδας δύναμης, σε μια κρίσιμη ιστορική συγκυρία δημιουργεί φυγόκεντρες δυνάμεις στη Δύση και αστάθεια στον πλανήτη.
Είναι αλήθεια ότι τα θεσμικά αντίβαρα της αμερικανικής δημοκρατίας, όπως προβλεπόταν, έχουν περιορίσει σε μεγάλο βαθμό τις αυθαιρεσίες του Τραμπ. Τόσο η δικαιοσύνη στα θέματα μετανάστευσης όσο και το Κογκρέσο στις προσπάθειές του να ξηλώσει το περίφημο Obamacare.
Ο Τραμπ, όμως, όπως όλοι οι λαϊκιστές, υιοθετεί πολιτικές ταυτοτήτων και ρητορική διχασμού προκειμένου να διατηρήσει συμπαγή τον πυρήνα των εκλογέων του. Το έκανε στα γεγονότα της Charlottesville, που κατ’ ουσίαν αρνήθηκε να καταδικάσει τον ρατσισμό, αλλά και με το θέμα της οπλοκατοχής.
Πολλοί Ρεπουμπλικανοί βουλευτές και γερουσιαστές, φοβούμενοι για την επανεκλογή τους, διστάζουν να αντιταχθούν στον πρόεδρό τους. Οι παλιές καραβάνες, όμως, όπως ο ΜακΚέιν, αλλά και οι δύο τελευταίοι Ρεπουμπλικανοί πρόεδροι, πατέρας και υιός Μπους, έχουν ξεσηκωθεί εναντίον του.
Αν στο εσωτερικό της Αμερικής οι αντιστάσεις είναι σθεναρές, στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής οι κινήσεις του Τραμπ δημιουργούν σύγχυση και αστάθεια στον πλανήτη. Ο Τραμπ έχει δείξει έμπρακτα την αποστροφή του για τις πολυμερείς συμφωνίες. Διέλυσε την εμπορική συμφωνία του Ειρηνικού και απειλεί να κάνει το ίδιο με τη NAFTA. Απέσυρε την Αμερική από τη Συμφωνία του Παρισιού για την κλιματική αλλαγή και ετοιμάζεται να την αποσύρει και από την UNESCO. Στην περίπτωση του ΝΑΤΟ ανέκρουσε πρύμναν, αλλά αφού δημιούργησε ένα αίσθημα ανασφάλειας στους ευρωπαίους εταίρους.

Η ομιλία του στα Ηνωμένα Eθνη έδειξε μια προσέγγιση της διεθνούς πολιτικής με όρους ρεαλπολιτίκ. Η αντισυμβατική και παρορμητική του συμπεριφορά, όμως, επιδείνωσε το πρόβλημα της Βόρειας Κορέας, χωρίς να υπάρχουν πολλές και καλές επιλογές.
Το χειρότερο είναι ότι στα μεγάλα ζητήματα της πλανητικής πολιτικής, όπως οι ευρωατλαντικές σχέσεις και οι σχέσεις με Ρωσία και Κίνα, η πολιτική του είναι ακόμη απροσδιόριστη.
Το litmus test της προεδρίας του θα είναι η εξέλιξη της έρευνας του ειδικού ανακριτή για την υπόθεση της ανάμειξης της Ρωσίας στις αμερικανικές εκλογές.
Η περαιτέρω εμπλοκή στενών συνεργατών του θα σημάνει πολιτική κρίση. Και ενδεχόμενη κίνηση του Τραμπ, την οποία πολλοί προδικάζουν, για αποπομπή του Mueller ή απονομή χάριτος στους κατηγορουμένους θα σημάνει σοβαρή πολιτειακή κρίση στις ΗΠΑ. Σε κάθε περίπτωση, αυτό θα σημάνει μια αδύναμη Αμερική και μια ακέφαλη Δύση.

ΑΝΤΙΛΟΓΟΣ στα “ΝΕΑ”