Η τελευταία φάση της διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ μοιάζει με την τελευταία πράξη μιας όπερας μπούφα. Το τέλος είναι αργόσυρτο με δραματικά αλλά και κωμικά στοιχεία. Η κυβέρνηση φτάνει σε ένα δραματικό φινάλε με την ψήφιση μιας κακής συμφωνίας για ένα εθνικό θέμα. Την ίδια ώρα που αποσυντίθεται με κωμικό τρόπο.

Είτε με προσυμφωνημένη ρήξη είτε με βελούδινο διαζύγιο, ολοκληρώνεται η κυνική συμπόρευση και συγκυβέρνηση δυο ετερόκλητων εταίρων. Η λυκοφυλία της εξουσίας αντικαθίσταται τώρα από την αποστασιοποίηση για την πολιτική επιβίωση. Η εποχή που ο κ. Τσίπρας έσφαζε στην ποδιά του Καμμένου τα αριστερά παλληκάρια, όπως τον Φίλη και τον Κοτζιά, παρήλθε. Η χρησιμότητα του Καμμένου για την «πρώτη φορά αριστερά» ολοκληρώθηκε. Όταν στην πολιτική σου απονέμουν τα εύσημα, όπως έκανε ο κ. Τσίπρας για τον Καμμένο στην προχθεσινή του συνέντευξη, σημαίνει ότι έχεις τελειώσει. Στην επόμενη συνέντευξη ο κ. Τσίπρας θα συμπεριλάβει τον Καμμένο στα mea culpa του μαζί με τον Βαρουφάκη.

Αυτό που απομένει να διαπιστώσουμε είναι πόσο καλά σκηνοθετημένη είναι η τελευταία πράξη. Γιατί «προς γαρ το τελευταίον εκβάν έκαστον των πριν υπαρξάντων κρίνεται». Από την τελευταία πράξη θα φανεί αν ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝΕΛ θα πάνε σε τακτική υποχώρηση ή σε άτακτη συντριβή στις επερχόμενες εκλογές. Θα φανεί αν οι συγκεκαλυμένες απειλές και προειδοποιήσεις που εκτοξεύονται εκατέρωθεν είναι αληθινές ή σικέ.

Στην πραγματικότητα, η στρατηγική και των δυο πλευρών αχνοφαίνεται ήδη και έχει ένα κοινό στοιχείο. Και οι δυο πλευρές χρειάζονται χρόνο. Να απολυμανθούν από τη «μιαρή συμβίωση» και να επανέλθουν στη φυσική τους πολιτική κοίτη και δεξαμενή ψηφοφόρων. Και οι δυο έχουν αρχίσει να στοχεύουν προς αυτή την κατεύθυνση. Στο νέο σποτάκι των ΑΝΕΛ που διέρρευσε ο Καμμένος, το τραινάκι και ο γύψος έχουν δώσει τη θέση τους σε μια κόκκινη γραμμή. Το μήνυμα είναι προφανές. Όσο μπορούσε νουθετούσε τον Αλέξη. Όταν ο Αλέξης ξεπέρασε τα εσκαμμένα, ιδίως στο εθνικό θέμα του Μακεδονικού, τράβηξε την κόκκινη γραμμή. Από την άλλη πλευρά, ο κ. Τσίπρας θα παραστεί και θα μιλήσει σε σύναξη των κεντροαριστερών φυλών, όλων των αποχρώσεων, για τη συμφωνία των Πρεσπών. Ο Καμμένος στρέφεται στα δεξιά του με εθνικιστικούς τόνους για να διασωθεί, ενώ ο κ. Τσίπρας στρέφεται στα αριστερά του προσπαθώντας να συμπήξει ένα κεντροαριστερό μέτωπο.

Θα πάμε λοιπόν, όπως φαίνεται, σε ένα προσυμφωνημένο και αργόσυρτο διαζύγιο που θα δώσει χρόνο και στις δυο πλευρές να απευθυνθούν στα ακροατήριά τους για να διασωθούν πολιτικά.

Η κυβέρνηση φαίνεται να διαθέτει τον απαιτούμενο αριθμό βουλευτών για να πάρει ψήφο εμπιστοσύνης αν το ζητήσει και να επιβιώσει μιας πρότασης δυσπιστίας εφόσον την προκαλέσει η αντιπολίτευση. Θα οδηγήσει τη χώρα σε εκλογές σε χρόνο που θα κρίνει κομματικά ωφέλιμο. Μέχρι τότε θα έχουμε κυβέρνηση μειοψηφίας, πολιτικά απονομιμοποιημένη, αλλά συνταγματικά καλυμμένη. Η παράταση της παραμονής της στην εξουσία λειτουργεί εις βάρος της χώρας αλλά οι της κυβέρνησης θεωρούν ότι λειτουργεί υπέρ τους. Στο τέλος και αυτής της τελευταίας θεατρικής πράξης θα διαπιστώσουν ότι δεν θα υπάρξει χειροκρότημα, παρά μόνον η πολιτική συντριβή.

ΑΝΤΙΛΟΓΟΣ στα “ΝΕΑ”

Από τα πανηγύρια στις στεναχώριες. Μόλις δυο μήνες πριν πανηγύριζαν για μια συμφωνία που δεν είχε κλείσει. Θριαμβολογώντας για το τέλος της λιτότητας. Τώρα είναι πιο προσεκτικοί. Κάνοντας λόγο για μέτρα που θα στεναχωρήσουν τον λαό. Και τότε και τώρα, όμως, μόνον πολιτική προσυμφωνία είχαμε. Και την άτακτη υποχώρηση της κυβέρνησης από όλες τις κόκκινες γραμμές που είχε θέσει. Συντάξεις, μείωση του αφορολόγητου, νομοθέτηση μέτρων για το 2019 και το 2020 και πλεονάσματα της τάξης του 3,5%. Ουσιαστικά, ένα τέταρτο Μνημόνιο, ομολογία αποτυχίας, και δέσμευση της επόμενης κυβέρνησης. Αφού η αντιπολίτευση τους έκοψε τον βήχα για νομοθέτηση των μέτρων με αυξημένη πλειοψηφία, μετακύλισαν τα μέτρα για το 2019. Για την κυβέρνηση που θα προκύψει μετά τις εκλογές. Δεσμεύοντας δημοσιονομικά τη χώρα για πολλά χρόνια.

Ακόμη και αυτή η συμφωνία όμως, που ο ΣΥΡΙΖΑ δεν μπορεί να εξωραΐσει πλέον, δεν έχει κλείσει. Για δύο κυρίως λόγους. Ο πρώτος είναι ότι ο ΣΥΡΙΖΑ διαπραγματεύεται κυρίως με το βλέμμα στο εσωτερικό της χώρας. Στις συνιστώσες του, στην εκλογική πελατεία που προσπαθεί να χτίσει και στις δημοσκοπήσεις.

Ο δεύτερος λόγος είναι ότι υπάρχει πάντα η κρυφή προσδοκία του από μηχανής θεού. Της θρυαλλίδας που θα αλλάξει τους περιβόητους συσχετισμούς στην Ευρώπη. Πρώτα ήταν η Ολλανδία, στη συνέχεια η Γαλλία, μετά η Γερμανία. Ο εκλογικός κύκλος που μπορεί να φέρει τα πάνω-κάτω στην Ευρώπη. Γι’ αυτό και η κυβέρνηση έχει στραγγίξει την οικονομία μαζεύοντας ό,τι ρευστό υπάρχει. Για να πληρώσει, αν χρειαστεί, τις δόσεις του Ιουλίου χωρίς να έχει κλείσει τη συμφωνία. Μέχρι τέλους θα περιμένουν ένα θαύμα που μπορεί να διαμορφώσει συνθήκες που θα μετριάζουν το πολιτικό τους κόστος. Η απραξία και η αμφιθυμία, όμως, μαζί με την ανικανότητα έχουν διαλύσει την οικονομία. Έπειτα από δυόμισι χρόνια διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ όλοι οι δείκτες της πραγματικής οικονομίας έχουν καταρρεύσει. Και αυτό θα συνεχιστεί ακόμη και μετά την υπογραφή της συμφωνίας.

Η χώρα μετά το καλοκαίρι, και με ευθύνη της κυβέρνησης, θα μπει σε μια παρατεταμένη προεκλογική περίοδο. Η κυβέρνηση θα ψάχνει εναγωνίως το παράθυρο ευκαιρίας για τη διεξαγωγή των εκλογών πριν εφαρμοστούν τα σκληρά μέτρα που συμφώνησε. Όποτε και να τις κάνει, το σίγουρο είναι ότι θα τις χάσει. Αφού έφερε ένα τρίτο αχρείαστο Μνημόνιο και φέσωσε τον ελληνικό λαό με 100 δισ. χρέος, η κυβέρνηση αυτή θα φύγει έχοντας δεσμεύσει τη χώρα με ένα τέταρτο Μνημόνιο χωρίς χρηματοδότηση. Όσο γρηγορότερα κάνει τις εκλογές τόσο καλύτερα. Μήπως και σώζεται ό,τι απέμεινε από την πραγματική οικονομία.

ΑΝΤΙΛΟΓΟΣ στα “ΝΕΑ”

Εδώ κι έναν χρόνο η κυβέρνηση κρατάει ανοιχτή τη δεύτερη αξιολόγηση. Παρά τις συνεχείς και εμφατικές διαβεβαιώσεις όλων των στελεχών της, προεξάρχοντος του Πρωθυπουργού. Ότι η αξιολόγηση έκλεισε, κλείνει, ή θα κλείσει. Η αξιολόγηση όμως δεν κλείνει. Είτε γιατί οι Ευρωπαίοι διαφωνούν με το ΔΝΤ είτε γιατί οι δανειστές έχουν παράλογες απαιτήσεις. Έτσι, τουλάχιστον, μας λέει η κυβέρνηση. Η τρόικα μια έρχεται μια δεν έρχεται, και τα Eurogroup περνούν το ένα μετά το άλλο. Συμπληρώθηκε χρόνος και η εκκρεμότητα παραμένει.

Ένας από τους λόγους που δεν κλείνει η αξιολόγηση είναι γιατί η κυβέρνηση διαπραγματεύεται με το βλέμμα στις δημοσκοπήσεις και στην εκλογική της πελατεία. Γι’ αυτό, άλλωστε, τον περασμένο Δεκέμβριο με μια μονομερή ενέργεια κόντεψε να τα τινάξει όλα στον αέρα. Ένα βήμα πριν από το χείλος του γκρεμού υποχώρησε κακήν κακώς. Επιστολές αντηλλάγησαν, εξηγήσεις δόθηκαν, δηλώσεις μεταμέλειας έγιναν και το θέμα έκλεισε. Έχοντας μοιράσει ψιχία στους ιθαγενείς και καθυβρίσει τους δανειστές, οι επικοινωνιακοί φωστήρες της κυβέρνησης θεώρησαν ότι είχαν βάλει φρένο στην κατρακύλα.

Το πεπρωμένον, όμως, φυγείν αδύνατον. Με την αξιολόγηση ανοιχτή και την πραγματική οικονομία αιχμάλωτη των ιδεοληψιών τους, καταφεύγουν σε μια φοροεπιδρομή που ισοπεδώνει και ερημοποιεί την κοινωνία. Οι έχοντες επίγνωση και συναίσθηση της πραγματικότητας από το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης λένε το αυτονόητο. Μια κακή συμφωνία εχθές είναι προτιμότερη από μια καλύτερη αύριο. Το υπονοούμενο είναι σαφές. Αύριο, η πραγματική οικονομία μπορεί να μην είναι πλέον ανατάξιμη.

Η κομματική νομενκλατούρα του ΣΥΡΙΖΑ όμως, που νέμεται την εξουσία, ουδόλως ενδιαφέρεται για την πραγματική οικονομία. Θεωρούν ότι η παράταση της διαπραγμάτευσης συντηρεί το αφήγημά τους στην εκλογική τους πελατεία και τη θέση τους στην εξουσία.

Να κλείσουν την αξιολόγηση δεν θέλουν. Μένουν χωρίς αφήγημα και χωρίς ιδεολόγημα. Να έρθουν σε ρήξη με τους δανειστές δεν μπορούν. Το κόστος για τη χώρα είναι μεγάλο και οι συνέπειες για τους ίδιους εξοντωτικές.

Θα παρατείνουν λοιπόν την αξιολόγηση και, λίγο πριν το επεισόδιο Ζάμπια ΙΙ, θα ζητήσουν αυξημένη πλειοψηφία στη Βουλή. Σκηνικό 2015. Αυτή τη φορά το τυράκι στη φάκα, πέραν της σωτηρίας της πατρίδας, είναι ότι τα μέτρα αφορούν την επόμενη κυβέρνηση. Που θα είναι η ΝΔ, και κατά τη δική τους ομολογία πλέον. Ναρκοθετούν λοιπόν τη θητεία της, με καμμένη γη στην πραγματική οικονομία, με ένα τέταρτο Μνημόνιο, και τη φωτογραφία στο κάδρο της συνενοχής των 180. Και με την απλή αναλογική στην επόμενη εκλογή ποντάρουν στο σενάριο της δεξιάς παρένθεσης. Πολιτική δωματίου. Μόνο που όταν η κοινωνία σού γυρίσει την πλάτη δεν σε σώζει τίποτα. Έρχεται το τσουνάμι και σε σαρώνει.

ΑΝΤΙΛΟΓΟΣ στα “ΝΕΑ”

Πριν καλά καλά κοπάσουν οι πανηγυρισμοί της κυβέρνησης για το δήθεν κλείσιμο της αξιολόγησης άρχισαν οι οιμωγές. Γιατί οι θεσμοί επέστρεψαν και τους ζητάνε και το βόδι. Εργασιακά, συντάξεις, αφορολόγητο, απολύσεις, δημοσιονομικό κενό. Νόμιζαν, ή ήθελαν να νομίζουμε, ότι η δήθεν σκληρή στάση τους θα οδηγούσε τους θεσμούς σε υποχώρηση. Για άλλη μία φορά έπεσαν έξω. Πρώτον, γιατί οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, που έχουν μπροστά τους εκλογές, δεν θέλουν να φανούν συμβιβαστικές και ενδοτικές στο εκλογικό τους σώμα. Δεύτερον, διότι υπάρχει κόπωση και έλλειψη εμπιστοσύνης σ’ αυτή την κυβέρνηση. Η κυβέρνηση αυτή καταφεύγει σε μονομερείς ενέργειες και αιφνιδιασμούς, καθυστερεί στην προώθηση των ιδιωτικοποιήσεων και την υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων.

Η εκκρεμότητα των κόκκινων δανείων εγκλωβίζει τις τράπεζες. Οι μεταρρυθμίσεις που απελευθερώνουν την αγορά και προσελκύουν επενδύσεις καθυστερούν. Αντί να μειώνουν τις δαπάνες του δημοσίου, υπερφορολογούν το επιχειρείν. Και ξηλώνουν όσες μεταρρυθμίσεις είχαν γίνει. Πάρτε το παράδειγμα της παιδείας. Ξήλωσαν μία μία όλες τις μεταρρυθμίσεις που είχαμε κάνει. Πρότυπα, αξιολόγηση, νέο Λύκειο, σχέδιο Αθηνά, απελευθέρωση της ιδιωτικής εκπαίδευσης.

Η κυβέρνηση έχασε έναν ολόκληρο χρόνο. Η στάση της σκλήρυνε τους δανειστές και διέλυσε την πραγματική οικονομία. Η έλλειψη εμπιστοσύνης των πολιτών στην κυβέρνηση οδήγησε σε εκροή καταθέσεων ύψους 2 δισ. ευρώ από τις τράπεζες το τελευταίο δίμηνο.

Στην αριστερή εκλογική τους πελατεία σπινάρουν ότι διαπραγματεύονται για να σώσουν ό,τι μπορούν εντός μνημονίου. Η πραγματικότητα είναι ότι η κυβέρνηση διαπραγματεύεται με το κόμμα της, τις συνιστώσες της και τις ιδεοληψίες της. Εγκλωβισμένη στα αδιέξοδά της κρατάει σε ομηρεία τη χώρα.

Κάποιοι εξαρτούν τη σωτηρία της χώρας από τη συναίνεση της αντιπολίτευσης. Φοβούμαι ότι το μόνο που θα σώσει η συναίνεση της αντιπολίτευσης θα είναι η κυβέρνηση. Δεν είμαστε πολιτικά στο 2015. Τον Ιούνιο του 2015 η αξιωματική αντιπολίτευση συνέβαλε σε μια διευρυμένη πλειοψηφία για να σωθεί η χώρα. Να αποκατασταθεί η αξιοπιστία της και να διατρανωθεί η βούλησή της για παραμονή στην Ευρώπη και την ευρωζώνη. Το πολιτικό διακύβευμα σήμερα είναι το κλείσιμο της αξιολόγησης από την κυβέρνηση. Η κυβέρνηση, δηλαδή, αξιολογείται για την υλοποίηση των δεσμεύσεων που έχει αναλάβει. Ο βασικός λόγος που δεν κλείνει η αξιολόγηση είναι γιατί η κυβέρνηση δεν κάνει καλά τη δουλειά της και έχει χάσει την αξιοπιστία της. Με ποια πολιτική λογική ζητείται η συναίνεση της αξιωματικής αντιπολίτευσης και σε τι ακριβώς; Εκτός αν η κυβέρνηση δεν μπορεί να κλείσει την αξιολόγηση ή ομολογεί ότι έχει απολέσει τη δεδηλωμένη. Σε αυτή την περίπτωση αντί να κρατάει τη χώρα σε ομηρεία η λύση είναι οι εκλογές.

ΑΝΤΙΛΟΓΟΣ στα “ΝΕΑ”

Πανηγυρίζουν για μία συμφωνία που δεν υπάρχει. Γιατί η αξιολόγηση δεν έκλεισε. Πανηγυρίζουν οι αδιόρθωτοι για την παράταση της εκκρεμότητας. Γι’ αυτό, άλλωστε, έχουν εφεύρει τον ευφημισμό πολιτική συμφωνία που τα σκεπάζει όλα. Η μόνη συμφωνία που φαίνεται ότι υπήρξε αφορά σε δύο πράγματα. Την επιστροφή των θεσμών στην Αθήνα για την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων. Και την άτακτη υποχώρηση της κυβέρνησης πίσω από όλες τις κόκκινες γραμμές που είχε θέσει. Συντάξεις, μείωση του αφορολόγητου, νομοθέτηση μέτρων για μετά το 2018, και πλεονάσματα της τάξης του 3,5%. Σε όλα έκαναν πίσω προκειμένου να ξαναρχίσουν οι διαπραγματεύσεις.

Με άλλα λόγια, μηδέν εις το πηλίκον. Επανάληψη του Φεβρουαρίου 2015. Η παράταση της αβεβαιότητας θα στραγγαλίσει τράπεζες και αγορά. Η επανεκκίνηση της οικονομίας αναβάλλεται, όπως επίσης και η ένταξη στην ποσοτική χαλάρωση. Το υποτροπιάζον ελληνικό πρόβλημα μετατοπίζεται στο ναρκοπέδιο του ευρωπαϊκού εκλογικού κύκλου. Και καθώς θα πλησιάζουμε το καλοκαίρι, που η χώρα πρέπει να καταβάλει δόσεις, θα είμαστε κυριολεκτικά με την πλάτη στον τοίχο. Και θα δεχτούμε να πάρουμε πολύ χειρότερα μέτρα από αυτά που θα παίρναμε εάν είχαμε κλείσει εγκαίρως την αξιολόγηση. Τους προειδοποίησε, άλλωστε, και ο Χουλιαράκης. Καλύτερα τώρα μία χειρότερη λύση παρά σε πέντε μήνες. Και δεν είναι ο μόνος. Στον ΣΥΡΙΖΑ έχουν ήδη αρχίσει τα όργανα. Κάποιοι που αρχίζουν να κατανοούν που πατάνε και που βρίσκονται, τη δεινή θέση της χώρας και τις δυσκολίες της διακυβέρνησης, κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου. Ταξιδεύουμε αμέριμνοι, τους εγκαλεί ο Φίλης. Μία άλλη κατηγορία στελεχών, αυτή των μετανοημένων, ομολογεί το λάθος του 2014. Ήταν στρατηγικό λάθος του ΣΥΡΙΖΑ που έριξε την κυβέρνηση Σαμαρά και δεν την άφησε να κλείσει την αξιολόγηση, λένε τώρα. Η δήλωση αυτή εμπεριέχει δύο ομολογίες. Η πρώτη είναι ομολογία σχεδίου εκβίασης πρόωρων εκλογών. Ομολογία ότι η χώρα οδηγήθηκε άκαιρα σε εκλογές στην πιο κρίσιμη, ίσως, φάση της κρίσης. Και αυτό γιατί η αριστερά επεδίωξε την εξουσία θεωρώντας ότι είχε ραντεβού με την ιστορία. Η δεύτερη ομολογία είναι, κατ´ ουσίαν, ομολογία ανετοιμότητας, αν όχι ανικανότητας του ΣΥΡΙΖΑ, να αρθεί στο ύψος των κυβερνητικών και εθνικών απαιτήσεων. Να έχει δηλαδή τον ρεαλισμό, το σχέδιο και τα πρόσωπα για να αντιμετωπίσει τη μεγαλύτερη κρίση της ελληνικής μεταπολεμικής ιστορίας. Με άλλα λόγια, είχαν σχέδιο κατάληψης της εξουσίας, αλλά δεν διέθεταν σχέδιο διάσωσης της χώρας. Τώρα μετανοούν γιατί τόλμησαν το πρώτο, και όσο για το δεύτερο ομολογούν ότι ταξιδεύουν αμέριμνοι.

Υπάρχει και μία άλλη κατηγορία μετανοημένων. Είναι αυτοί που δυσκολεύονται πλέον να συνυπάρξουν στην ανίερη σύμπραξη ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, που έχει μοναδική συγκολλητική ουσία τη νομή της εξουσίας.

Καλοδεχούμενες και οι ομολογίες και οι μετάνοιες. Απλώς δε φτάνουν. Γιατί η παραμονή τους στην εξουσία βλάπτει σοβαρά τη χώρα.

ΑΝΤΙΛΟΓΟΣ στα “ΝΕΑ”

Η κυβέρνηση καθυστέρησε έναν ολόκληρο χρόνο να κλείσει τη δεύτερη αξιολόγηση. Μπήκε σε μια άγονη αντιπαράθεση με εταίρους και δανειστές. Επεδίωξε μια πολιτική λύση χωρίς επιτυχία. Και αφού έφτασαν τα πράγματα στο χείλος του γκρεμού, τώρα τρέχει να την κλείσει όπως όπως. Η όλη διαπραγμάτευση θυμίζει μέρες του 2015. Η κυβέρνηση για άλλη μια φορά έκανε λάθος εκτιμήσεις. Εκτιμούσε ότι οι διεθνείς συσχετισμοί αναδιαμορφώνονται υπέρ μας όταν στην πραγματικότητα επιδεινώνονται για τη χώρα μας. Οι όψιμοι υποστηρικτές της, οι ευρωσοσιαλιστές, βρίσκονται σε αποδρομή. Στη Γαλλία, στην Ιταλία και αλλού. Η αλλαγή ηγεσίας στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού δεν εγγυάται τις σταθεροποιητικές και πυροσβεστικές παρεμβάσεις του παρελθόντος. Η κυβέρνηση επιδίωξε την έξοδο του ΔΝΤ από το πρόγραμμα ποντάροντας μάλιστα στις διαφωνίες ΔΝΤ και Ευρωπαίων. Και οι μεν διαφωνίες γεφυρώθηκαν με συνοπτικές διαδικασίες, και το ΔΝΤ μένει στο πρόγραμμα. Κυρίως γιατί το ζητούν, καλώς ή κακώς, οι περισσότερες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις ως απαραίτητη εγγύηση. Έκαναν λάθος στην εκτίμηση ότι η έναρξη ενός εκλογικού κύκλου στην Ευρώπη, σε Ολλανδία, Γαλλία και Γερμανία, θα οδηγούσε τους εταίρους και δανειστές σε υποχωρήσεις. Το αντίθετο συνέβη. Οι εγκέφαλοι αυτής της στρατηγικἠς εμφανίζονται τώρα υπέρμαχοι της παράτασης της εκκρεμότητας. Ώστε η διαπραγμάτευση για το κλείσιμο της αξιολόγησης να μεταφερθεί στο μέσον του ευρωπαϊκού εκλογικού κύκλου. Και τα διαπραγματευτικά μας όπλα, εξ αυτού του λόγου, να είναι ισχυρότερα. Ένα game of chicken δηλαδή, όπως το 2015.

Και στο εσωτερικό, όμως, έχασαν τη μάχη των εντυπώσεων. Ουδείς, πλέον, παραμυθιάζεται από την τακτική της δήθεν σκληρής διαπραγμάτευσης. Ακόμη χειρότερα, όλοι προεξοφλούν ότι το κλείσιμο της διαπραγμάτευσης ΣΥΡΙΖΑ θα σημάνει νέα εξοντωτικά μέτρα. Οι κόκκινες γραμμές, ήδη, πέφτουν σαν τραπουλόχαρτα. Όπως το αφορολόγητο και η προνομοθέτηση μέτρων 3,6 δις. Ακόμη και ο Φίλης τους κατηγορεί ότι καμιά από τις εκτιμήσεις τους για την αξιολόγηση δεν επιβεβαιώθηκε, και ότι ταξιδεύουνε αμέριμνοι.

Εν τω μεταξύ, οι αποδόσεις των ελληνικών ομολόγων έχουν πάρει την ανηφόρα. Δηλαδή οι κερδοσκόποι οργιάζουν εις βάρος της χώρας. Τις τελευταίες 45 ημέρες είχαμε εκροή 2,5 δις από τις ελληνικές τράπεζες, παρά τα capital controls. Το Grexit ξαναμπήκε στο τραπέζι. Και η ένταξη στην ποσοτική χαλάρωση απομακρύνθηκε.

Η κυβέρνηση, και δυστυχώς η χώρα, είναι και πάλι στη γωνία χωρίς επιλογές. Καθυστέρησε, επιδείνωσε τη θέση της, και το ελληνικό πρόβλημα υποτροπίασε. Με αποτἐλεσμα να αρχίσει η διακίνηση διαφόρων απονενοημένων σεναρίων περί νέου δημοψηφίσματος και δραχμής. Που τα τεστάρουν διάφοροι μαξιμιλιανοί. Επειδή, όμως, ο πρωθυπουργός έχει ένστικτο πολιτικής αυτοσυντήρησης θα κλείσει τη διαπραγμάτευση ἐστω και με κόστος. Γιατί κατανοεί ότι στις δημοκρατίες μπορεί να μην υπάρχουν γουναράδικα, αλλά υπάρχουν γουνάκια.

ΑΝΤΙΛΟΓΟΣ στα “ΝΕΑ”

Τα τελευταία χρόνια είμαστε μάρτυρες κατακλυσμικών αλλαγών στην ευρωπαϊκή ήπειρο. Σε όλα τα επίπεδα. Αλλαγές που απειλούν να εκτροχιάσουν το ευρωπαικό εγχείρημα. Η κρίση του ευρώ, το Brexit, το προσφυγικό-μεταναστευτικό, και η τρομοκρατία δοκιμάζουν τη συνοχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τις αντοχές των δυτικοευρωπαϊκών κοινωνιών.
Η άνοδος των άκρων και του λαϊκισμού παίρνει ανησυχητικές διαστάσεις.
Στα σύνορα της Ευρώπης, μία εθνικιστική και ολοένα πιο επιθετική Ρωσία καταφεύγει στην απειλή ή τη χρήση βίας για να επαναοριοθετήσει σφαίρες επιρροής. Την ίδια ώρα που ο Τραμπ στέλνει μηνύματα χαλάρωσης των παραδοσιακών ευρωατλαντικών δεσμών και θεσμών. Αίφνης, η σύζευξη ελευθερίας, ειρήνης, και ευημερίας, το μεγάλο κεκτημένο του ευρωπαϊκού εγχειρήματος δεν θεωρείται πια αυταπόδεικτο αξίωμα.
Πέρα από τις αδυναμίες της νομισματικής ένωσης, που ανέδειξε η οικονομική κρίση, τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η ΕΕ είναι απότοκα ευρύτερων πλανητικών εξελίξεων. Η παγκοσμιοποίηση άνοιξε νέους ορίζοντες ανάπτυξης και ευημερίας με την ελεύθερη διακίνηση αγαθών, κεφαλαίου, και ανθρώπινου δυναμικού. Αλλά όξυνε τις ανισότητες ανάμεσα στα κράτη και μέσα στους κόλπους των κρατών. Η επανάσταση των νέων τεχνολογιών (τηλεπικοινωνίες, πληροφορική, βιοτεχνολογία, γενετική, ρομποτική, νανοτεχνολογία), έφερε σαρωτικές αλλαγές στην παραγωγή. Ειδικότερα, η σύγκλιση των τεχνολογιών των τηλεπικοινωνιών και της πληροφορικής μετέβαλε δραστικά τον ίδιο τον πυρήνα της παραγωγής και της διακίνησης αγαθών και υπηρεσιών. Δημιουργώντας ένα ανθρωποχωροχρονικό συνεχές δικτύων για τις εμπορικές και οικονομικές συναλλαγές. Αλλά και στην επικοινωνία των ανθρώπων. Αυτό το παγκοσμιοποιημένο και υψηλά εκτεχνικευμένο περιβάλλον οδηγεί σε κοινωνικούς μετασχηματισμούς. Νέοι τρόποι παραγωγής απαιτούν νέες δεξιότητες και δημιουργούν ανισότητες και ανακατανομή των προνομιούχων και μη προνομιούχων κοινωνικών στρωμάτων.
Πολεμικές και εμφύλιες συρράξεις δημιουργούν νέα μεταναστευτικά και προσφυγικά ρεύματα προς τις δυτικές κοινωνίες. Το παλιό πλαίσιο θρυμματίζεται από την αδυναμία του να ανταποκριθεί σε πολιτικό και οικονομικό επίπεδο.
Όλες αυτές οι εξελίξεις δημιουργούν ανασφάλεια στους πολίτες και επιβαρύνουν αυτό που ο Putnam ονόμασε κοινωνικοψυχολογικό σύστημα.
Σ᾽αυτό το περιβάλλον, οι σειρήνες του λαϊκισμού και των άκρων επιτείνουν την ξενοφοβία, απονομιμοποιούν τη δημοκρατία και οδηγούν στην αναδίπλωση και στη περιχαράκωση στο κράτος έθνος.
Σε πλανητικό επίπεδο η συμπεριφορά της Ρωσίας και της Κίνας αλλά και η ρητορική του Τραμπ φαίνεται να παραπέμπουν σε επιστροφή στο σύστημα ισορροπίας των μεγάλων δυνάμεων. Για το ευρωπαϊκό εγχείρημα, που αναπτύχθηκε στο θερμοκήπιο της προστασίας των ΗΠΑ, η νέα μορφή της ευρωατλαντικής συνεργασίας θα είναι καθοριστική.
Σ᾽αυτό το περιβάλλον η κυβέρνησή μας, αντί να θωρακίσει τη χώρα κλείνοντας εγκαίρως την αξιολόγηση πορεύεται χωρίς πυξίδα. Ξοδεύει πολύτιμο χρόνο, διαβάζει λάθος τους διεθνείς συσχετισμούς, και αναλώνεται σε στείρους λεονταρισμούς εναντίον του Σόιμπλε και του ΔΝΤ. Κοινώς, αφήνει τη χώρα ανοχύρωτη.

ΑΝΤΙΛΟΓΟΣ στα “ΝΕΑ”

Η χώρα βολοδέρνει. Με μια κυβέρνηση εγκλωβισμένη στην υλοποίηση ενός προγράμματος που υπέγραψε αλλά δεν πιστεύει. Οι ιδεοληψίες της καταστρέφουν ότι απέμεινε από την οικονομική δραστηριότητα. Ιδεολογία και ψηφοθηρία της απαγορεύουν να προχωρήσει σε περικοπή δαπανών και σε ένα γενναίο πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων. Έτσι αυξάνουν συνεχώς τους φόρους διαλύοντας το επιχειρείν και οδηγώντας την κοινωνία στη φτωχοποίηση. Η χώρα βυθίζεται σε ένα φαύλο κύκλο ύφεσης, ανεργίας και φόρων.

Η ζημιά στην οικονομία είναι μεγάλη και η κληρονομιά που αφήνει πίσω της κυβέρνηση είναι στη κυριολεξία καμένη γη.

Ακόμη, όμως, κι αν τα τείχη της οικονομικής μας δυσανεξίας μπορεί να ξεπεραστούν, η ζημιά που κάνει η κυβέρνηση στο θεσμικό οικοδόμημα της δημοκρατίας είναι πολύ πιο σοβαρή. Οι ωμές παρεμβάσεις στη δικαιοσύνη, και οι απέλπιδες προσπάθειες να χειραγωγήσει την πληροφόρηση, και τα απομεινάρια του τραπεζικού συστήματος, οδηγούν σε θεσμικό κατήφορο. Για πρώτη φορά από το 1974, όπως επεσήμανε ο αρχηγός της ΝΔ από τη ΔΕΘ, τίθεται ζήτημα ποιότητας της δημοκρατίας μας.

Χειρίζονται όλα τα θεσμικά ζητήματα με καθεστωτική νοοτροπία και μοναδική επιδίωξη την παραμονή τους στην εξουσία. Το έκαναν με την αλλαγή του εκλογικού νόμου. Η πολιτική τους δεν είχε τίποτα το μεταρρυθμιστικό. Ούτε οι μεγάλες περιφέρειες έσπασαν ούτε άλλαξε ο τρόπος εκλογής των βουλευτών. Έφεραν την απλή αναλογική με μοναδικό στόχο να δυσκολέψουν τη πορεία της ΝΔ προς την εξουσία. Τι κι αν το αντίτιμο μπορεί να είναι η ακυβερνησία και το βάθεμα της κρίσης. Αρκεί να παραμείνουν ρυθμιστές σ´ένα κατακερματισμένο πολιτικό τοπίο. Ο ανομολόγητος στόχος τους ήταν η πολιτική τους επιβίωση.

Χειρίστηκαν τη συνταγματική αναθεώρηση, τη κορυφαία πολιτειακή διαδικασία, με τρόπο πρόχειρο και καιροσκοπικό. Προτείνοντας ένα σύμφυρμα ευκαιριακών και επιπόλαιων μεταβολών. Μόνο και μόνο για να αλλάξουν τη πολιτική ατζέντα.

Στο τομέα της πληροφόρησης έστησαν μια διαδικασία καζίνο για τις τηλεοπτικές άδειες. Με τον αντισυνταγματικό εξοβελισμό του ΕΣΡ, τον αυθαίρετο περιορισμό του αριθμού των αδειών, και τον Πρωθυπουργό να προδικάζει δημόσια την απόφαση του ΣΤΕ. Καμιά ασφαλιστική δικλείδα για την ποιότητα και την ανεξαρτησία της ενημέρωσης. Μια διαδικασία που παραπέμπει σε καθεστώτα ολοκληρωτικού τύπου.

Η εξαχρείωση του δημόσιου διαλόγου και ο ευτελισμός του Κοινοβουλίου έχουν πάρει πρωτοφανείς διαστάσεις. Οι συνεχείς πράξεις νομοθετικού περιεχομένου, και τα πολυσέλιδα νομοσχέδια-κουρελού έχουν μετατρέψει την κοινοβουλευτική διαδικασία σε απλή διεκπεραίωση.

Η ανοχή της κυβέρνησης στους μπαχαλάκηδες και τους καταληψίες, στη παραβατικότητα και την ανομία, διαποτίζει τη κοινωνία και διαβρώνει το κράτος δικαίου.

Στο λυκόφως της εξουσίας της, η κυβέρνηση συμπεριφέρεται τριτοκοσμικά μετατρέποντας τα πολιτικά της αδιέξοδα σε θεσμικά και εθνικά αδιέξοδα.

ΑΝΤΙΛΟΓΟΣ στα “ΝΕΑ”

Ο Σεπτέμβριος, ως γνωστόν, είναι ο μήνας της ανώμαλης προσγείωσης στη πραγματικότητα. Για κάθε κυβέρνηση. Γιατί είναι ο μήνας που κάθε νοικοκυριό, κάθε οικογένεια έρχεται αντιμέτωπη με τη ζοφερή πραγματικότητα μετά τη θερινή ραστώνη. Πόσο μάλλον που αυτή η πραγματικότητα αντί να δείχνει σημάδια βελτίωσης γεμίζει τους πολίτες με απόγνωση. Τα ποσοστά ανεργίας έχουν σκαρφαλώσει σε διαστημικά ύψη. Τα εκκαθαριστικά της εφορίας και ο φουσκωμένος ΕΝΦΙΑ, ήρθαν μαζί με τις μειωμένες επικουρικές συντάξεις. Προσθέστε και την αρχή της σχολικής χρονιάς που ξεκινάει με αυξημένα έξοδα κι ανησυχίες, και τους χειρότερους δυνατούς οιωνούς. Ως αποτέλεσμα των πειραματισμών και της προχειρότητας της κυβέρνησης.

Η κυβέρνηση έχει καθυστερήσει απελπιστικά στην υλοποίηση των προαπαιτούμενων για την αποδέσμευση της υποδόσης των 2,8 δις. Έχοντας ολοκληρώσει μόλις δύο από τις δεκαπέντε δράσεις. Όταν το 1,7 δις από αυτά προορίζεται για να πληρώσει ληξιπρόθεσμες οφειλές του Δημοσίου προς ιδιώτες. Δίνοντας μια ανάσα ρευστότητας στην αγορά. Για να αρχίσει μετά το σήριαλ της δεύτερης αξιολόγησης με μια σειρά από αγκάθια όπως τα εργασιακά. Και όσο για την ελάφρυνση του χρέους ούτε λόγος να γίνεται καθώς το 2017 είναι χρονιά εκλογών σε Γερμανία και Γαλλία. Και στο βάθος καραδοκεί ο εφιάλτης του κόφτη με περαιτέρω οριζόντιες περικοπές.

Γι’ αυτό και η κυβέρνηση βάλθηκε να στήσει ένα νέο επικοινωνιακό σκηνικό σε μια απέλπιδα προσπάθεια να αλλάξει την πολιτική ατζέντα. Εξού και οι κορδέλες. Από την εποχή του Σημίτη είχαμε να δούμε ένα τέτοιο μπαράζ εγκαινίων. Ένα νοσοκομείο, ένα αεροδρόμιο, και εθνικοί δρόμοι. Τρείς κορδέλες εν μέσω βαθέος θέρους. Όλα έργα προηγούμενων κυβερνήσεων που εγκαινιάζονται ημιτελή.

Ο άλλος πυλώνας του επικοινωνιακού αφηγήματος είναι οι τηλεοπτικές άδειες. Πανηγυρίζει η κυβέρνηση για θρίαμβο κατά της διαπλοκής. Ότι ξαναμοίρασε τη τράπουλα στο μιντιακό χώρο. Εξασφαλίζοντας για το Δημόσιο ένα υψηλό, για την εποχή και τη συγκεκριμένη αγορά, αντίτιμο. Που μάλιστα, όπως έσπευσε να εξαγγείλει ο Πρωθυπουργός, θα διανείμει σε ευπαθείς ομάδες.

Μόνο που για να πραγματοποιηθεί αυτός ο θρίαμβος χρειάστηκε ο αντισυνταγματικός εξοβελισμός του ΕΣΡ, ο αυθαίρετος περιορισμός του αριθμού των αδειών από την κυβέρνηση, και μια διαδικασία που θύμιζε ολοκληρωτικά καθεστώτα. Και τώρα η κυβέρνηση που επαναστατούσε για το μαύρο της ΕΡΤ δημιουργεί πολλά μαύρα, αφήνοντας χιλιάδες εργαζόμενους στο δρόμο. Τα ερωτήματα για τη βιωσιμότητα του νέου τοπίου είναι πολλά, όπως και οι αντιδράσεις αυτών που αποκλείστηκαν. Δικαστικές και άλλες. Κοινώς, η κυβέρνηση μπορεί να πανηγυρίζει αλλά το παιχνίδι στα μίντια μόλις τώρα αρχίζει. Και όσο για τις κορδέλες όλοι γνωρίζουν πια ότι όταν μια κυβέρνηση καταφεύγει σ’αυτά είναι γιατί συνειδητοποιεί ότι ο χρόνος της τελειώνει.

ΑΝΤΙΛΟΓΟΣ στα “ΝΕΑ”

Η προχθεσινή ψήφιση του πολυνομοσχεδίου από την κυβέρνηση σφραγίζει το τέλος μιας χίμαιρας. Μιας διαδρομής κατάστικτης από απάτες και αυταπάτες. Μιας καταστροφικής πορείας που ξεκίνησε μετά τις ευρωεκλογές του Μαίου του 2014. Τότε που, μετά τη νίκη του, ο ΣΥΡΙΖΑ έβαλε σε εφαρμογή το σχέδιο ανατροπής της κυβέρνησης Σαμαρά. Με μοχλό την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας. Και αιτιολογία την απαλλαγή από μια κυβέρνηση που οδηγούσε τη χώρα σε κοινωνική γενοκτονία. Και ετοιμαζόταν να πάρει ακόμη πιο επώδυνα μέτρα όπως, δήθεν, πρόδιδε το email Χαρδούβελη.

Το σχέδιο πέτυχε. Με απατηλές υποσχέσεις και ψέματα κέρδισαν τις εκλογές. Εξαπατώντας εξουθενωμένους πολίτες που ζητούσαν ανακούφιση. Παραλύοντας το συλλογικό υποσυνείδητο με τερατώδη ψέματα. Που δεν άντεχαν στo βάσανο της λογικής. Και της στοιχειώδους γνώσης του διεθνούς περιβάλλοντος. Και τι δεν είπαν. Και τι δεν υποσχέθηκαν. Παροχές 11 δις. Κατάργηση του ΕΝΦΙΑ. Κούρεμα του χρέους. Επαναφορά 13ου και 14ου μισθού και συντάξεων. Τα πάντα. Εν μέσω φυσικά κατηγοριών κατά των πολιτικών τους αντιπάλων για εθνική μειοδοσία. Και υποδαύλισης ενός διχαστικού κλίματος πόλωσης και βίας.

Με την ίδια ευκολία που τα υποσχέθηκαν με την ίδια ευκολία τα αναίρεσαν. Για να κάνουν τα ακριβώς αντίθετα. Γιατί οι κανόνες της πολιτικής είναι αμείλικτοι. Οι αδύναμοι ούτε τους συσχετισμούς μπορούν να αλλάξουν ούτε τους όρους τους να επιβάλλουν. Και όταν δεν το κατανοούν απλώς επιβαρύνουν τη θέση τους. Όπως έδειξε το αποτέλεσμα της εξαντρίκ διαπραγμάτευσης της νεοαριστερής κυβέρνησης και τα σκέρτσα του Βαρουφάκη. Τον Ιανουάριο του 2015 παρέλαβαν μια χώρα, που μετά από πρωτοφανείς θυσίες επέστρεφε σταδιακά στην ομαλότητα. Για να την ξαναβυθίσουν στο λαβύρινθο των μνημονίων. Απάτες ή αυταπάτες μικρή σημασία έχει πλέον. Είτε εκ προμελέτης είτε εξ αμελείας το «έγκλημα» έχει συντελεστεί. Ο λογαριασμός δεν αλλάζει. Και είναι βαρύς. Και καλείται να τον πληρώσει πάλι ο ελληνικός λαός. Το κούρεμα του χρέους πήγε περίπατο. Τώρα κυνηγάνε ασθμαίνοντες την ελάφρυνση που είχε πετύχει η δική μας κυβέρνηση. Αντί να καταργήσουν τον ΕΝΦΙΑ έφεραν αύξηση και στο ΦΠΑ. Αντί να φέρουν 13ο και 14ο μισθό μειώνουν μισθούς και συντάξεις μέσα από τη φοροκαταιγίδα των έμμεσων φόρων. Δεσμεύτηκαν για ανέφικτα υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα και η αξιοπιστία τους είναι τόσο υψηλή που τους επέβαλαν τον «κόφτη». Τους επέβαλαν ταμείο ρευστοποίησης της κρατικής περιουσίας χειρότερο της «τρόιχαντ». Αυτό λέγεται συνθηκολόγηση και σωφρονισμός.

Και ο Πρωθυπουργός αγωνιά για τη παραμονή του στην εξουσία. Ξορκίζοντας σε κάθε αποστροφή του λόγου του την αριστερή παρένθεση. Μόνο που από προχθες η κυβέρνηση του ούτε αριστερή είναι, ούτε καν παρένθεση. Μια υποσημείωση στην ιστορία θα είναι ενός βίαιου σωφρονισμού για παραδειγματισμό.

ΑΝΤΙΛΟΓΟΣ στα “ΝΕΑ”