Ο εκδημοκρατισμός και η οικονομική ανάπτυξη ήταν τα προτάγματα της μεταπολίτευσης για τη μετάβαση της ελληνικής κοινωνίας σε μια ευρωπαϊκή δημοκρατία. Η είσοδος στην Ευρώπη επρόκειτο να λειτουργήσει ως πρόκληση και εφαλτήριο εκσυγχρονισμού.
Η χώρα πέτυχε πολλά αλλά πολλές στρεβλώσεις παρέμειναν. Τα πελατειακά δίκτυα αντί να διαλυθούν ισχυροποιήθηκαν, η δημόσια διοίκηση παρέμεινε κομματοκρατούμενη και αναποτελεσματική. Ο παραγωγικός ιστός της χώρας δεν εκσυγχρονίστηκε, ενώ αναπτύχθηκε ένας ατομικιστικός υλισμός και μια ευημερία με δανεικά. Η σύγκρουση με την πραγματικότητα ήταν αναπόφευκτη και το τίμημα για την κοινωνία βαρύ. Η εποχή των μνημονίων ήταν το αναπόφευκτο αποτέλεσμα της διεθνούς οικονομικής κρίσης και των διαρθρωτικών αδυναμιών της χώρας.
Το πολιτικό σύστημα μπήκε σε περιδίνηση. Οι δυνάμεις του λαϊκισμού, της δημαγωγίας και της οπισθοδρόμησης ήρθαν στην εξουσία. Τα άκρα και το περιθώριο μπήκαν στο Κοινοβούλιο. Η Νέα Δημοκρατία συμπιέστηκε, παλινδρόμησε κάποιες στιγμές, αλλά τελικά άντεξε. Το κόμμα όμως που υπέστη, τελικά, στρατηγική και καθολική ήττα ήταν το ΠΑΣΟΚ. Η κοινωνία, σε αλλεπάλληλες εκλογικές αναμετρήσεις καταδίκασε το άλλοτε κραταιό κόμμα της μεταπολίτευσης σε πολιτική απίσχναση. Αποδίδοντάς του το μεγαλύτερο μερίδιο της ευθύνης για την κρίση.
Την εβδόμη Ιουλίου άνοιξε ένας νέος πολιτικός κύκλος. Η χώρα μετά από δέκα χρόνια έχει πάλι αυτοδύναμη κυβέρνηση και έναν νέο δικομματισμό. Τα κομματικά παράγωγα της κρίσης εξαφανίστηκαν, αν και η πολιτική εκκεντρικότητα βρήκε δυο νέους εκφραστές στο Κοινοβούλιο. Στον νέο αυτό πολιτικό κύκλο, η Νέα Δημοκρατία θα είναι ο κυρίαρχος πόλος του πολιτικού συστήματος. Επικράτησε στις Ευρωεκλογές, ελέγχει τις 12 από τις 13 Διοικητικές περιφέρειες, πάνω από 200 δήμους, και έχει άνετη κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Δεν ξέρω αν ο ΣΥΡΙΖΑ υπέστη στρατηγική ήττα, το σίγουρο είναι ότι η Νέα Δημοκρατία έχει καταγάγει συντριπτική νίκη. Η Νέα Δημοκρατία επιβίωσε γιατί παραδοσιακά εξέφρασε τα δυναμικά στρώματα της ελληνικής κοινωνίας, τον μεσαίο χώρο, τους νοικοκυραίους που έλεγε ο Αβέρωφ. Δεν προσέβαλε τον αξιακό συντηρητισμό τους, αλλά δεν τον εργαλειοποίησε για ψηφοθηρικούς λόγους. Παρέμεινε κόμμα πατριωτικό αλλά όχι εθνικιστικό, λαϊκό όχι λαϊκίστικο, και φιλελεύθερο αλλά κοινωνικά φιλελεύθερο. Παρέμεινε αταλάντευτα προσηλωμένο στην ευρωπαϊκή προοπτική της χώρας και στο μεταρρυθμιστικό πρόταγμα.
Ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να διατήρησε σχετικά υψηλά ποσοστά στις εθνικές εκλογές αλλά ηττήθηκε κατά κράτος σε τρεις αλλεπάλληλες εκλογικές διαδικασίες. Απέτυχε οικτρά στις αυτοδιοικητικές εκλογές, και στις εθνικές εκλογές έχασε σε όλες σχεδόν τις ηλικίες και τις κοινωνικο-επαγγελματικές τάξεις. Η σύνθεση της νέας κοινοβουλευτικής του ομάδας είναι ετερόκλητη, η πολιτική του ταυτότητα συγκεχυμένη. Η μετεξέλιξή του σε κεντροαριστερό κόμμα δεν θα είναι εύκολη. Θα υπάρχει πάντοτε η πίεση οπισθοδρόμησης σε μεθόδους κόμματος διαμαρτυρίας καθώς ένα κομμάτι της εκλογικής του βάσης εξακολουθεί να αντιλαμβάνεται την πολιτική με όρους μπαχαλάκηδων. Καθώς η μάχη των συνιστωσών δεν θα είναι εύκολη, ο Τσίπρας θα έχει να ανέβει ένα βουνό για να μετατρέψει το ΣΥΡΙΖΑ σε κανονικό κόμμα.
Η νίκη της ΝΔ μπορεί να αποκτήσει χαρακτηριστικά πολιτικής ηγεμονίας, αν κατορθώσει να προχωρήσει στη μετάβαση σε ένα νέο παραγωγικό μοντέλο για τη χώρα. Τότε η χώρα θα έχει βγει οριστικά από την κρίση και θα έχει εισέλθει σε μια νέα μεταπολίτευση.
εφημερίδα: “ΤΑ ΝΕΑ”, στήλη: “ΑΝΤΙΛΟΓΟΣ”