“ΕΛΛΑΔΑ – ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ: Μια σχέση «μέσα από σαράντα κύματα» 1981-2021”

Για οποιονδήποτε θελήσει να µελετήσει τη διαχρονική πορεία της Ελλάδας ως πλήρους µέλους του ευρωπαϊκού οικοδοµήµατος, η σηµαντική αυτή έκδοση, εµπλουτισµένη µε έγγραφες συνεισφορές έµπειρων στελεχών της διοίκησης και έγκυρων αναλυτών, θα αποτελέσει µετά βεβαιότητας ένα αναπόδραστο σηµείο αναφοράς. Συγχρόνως, όµως, προσφέρει αφ’ εαυτής σαφή και κατηγορηµατική απάντηση σε δύο κρίσιµα ερωτήµατα: Έστω µε όλες τις δύσκολες στιγµές, µπορούµε να φανταστούµε πώς θα είχε εξελιχθεί η χώρα χωρίς την ένταξή της στις Ευρωπαϊκές Κοινότητες πριν από 40 χρόνια; Και, κυρίως, θα ήταν σε θέση να αντιµετωπίσει αποτελεσµατικά τις τεράστιες προκλήσεις του σήµερα και του αύριο, εάν δεν ήταν ενεργό µέλος της Ένωσης;

Ιωάννης Βράιλας, Πρέσβης, Μόνιµος Αντιπρόσωπος της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση

“The Transatlantic Partnership at a Crossroads: Renewal or Decoupling”

Today, The Transatlantic Partnership is facing two pivotal challenges. One external and one internal. The external challenge concerns the rise of two great revisionist powers, Russia and China, as well as Islamic radicalism. The internal challenge is the declining will of the US to defend the international order it created and the fracturation of the core of this order. These global shifts require of the Atlantic Partnership to reexamine its common interests and values, as well as its capabilities and strategic objectives. Both sides of the Atlantic are in the process of redefining their role in the emerging world order.

This monograph suggests that there is need for a new bargain of a more equal Transatlantic Partnership. Stronger trade relationships through revitalized negotiations for TTIP, and a more even defense relationship with Europe, addressing the disparity in military capabilities with the US, and the question of burden sharing. The two sides of the Atlantic need to draft a renewed Transatlantic Agenda, providing a coherent and comprehensive strategy for the Transatlantic Partnership in the 21st century. Political consultation needs to be intensified at all levels, along with the institutional nexus of the Atlantic Partnership. A strong Transatlantic Partnership is the only way to avert the pendulum from shifting away from the West and its ideals.

“The Renewal of Vows: A New Transatlantic Chapter for Europe and America”

Since the end of the Second World War, every US administration has promoted European recovery, transatlantic cooperation and joint defence. Common interests, together with common principles and values, constituted the bedrock of the post-war partnership between Europe and the US. NATO became an alliance of both interests and values.

Today, however, the transatlantic partnership is facing a new series of challenges. Of these, two are of particular importance: one external, the other internal. The external challenge concerns the rise of two great revisionist powers, Russia and China, as well as Islamic terrorism. The internal challenge is the declining willingness of the US to defend the international order it created and the fracturing of the core of this system. These global shifts are forcing the Atlantic partnership to re-examine its common interests, its common values, its capabilities and its strategic objectives.

This paper argues that there is a need for a new grand bargain that would lead to a more equal transatlantic partnership. The goals are stronger trade relationships through revitalised negotiations for the Transatlantic Trade and Investment Partnership (TTIP) and a more even defence relationship that addresses both the question of burden sharing and the disparity in military capability between Europe and the US.

«ΑΝΤΙΛΟΓΟΣ – Δοκίμια Πολιτικής»

Στο τέλος της πρώτης δεκαετίας του 21ου αιώνα, η Ελλάδα βυθίστηκε στη μεγαλύτερη και βαθύτερη κρίση της μεταπολιτευτικής της ιστορίας. Ένας συνδυασμός ενδογενών αιτίων και εξωγενών παραγόντων οδήγησε τη χώρα στη χρεωκοπία και σε πολλαπλά αδιέξοδα.
Η όλη συζήτηση αναφορικά με την κρίση έχει επικεντρωθεί κυρίως στην οικονομική της πτυχή. Περιστρέφεται γύρω από αριθμούς, δείκτες και μεγέθη. Και εξαντλείται σε μια ρηχή αντιπαράθεση γύρω από τα μνημόνια. Υπάρχει όμως εκκωφαντική σιωπή για τους πραγματικούς λόγους που οδήγησαν στην κρίση και τη χρεωκοπία. Υπάρχει μια σιωπηλή συγκάλυψη των ευθυνών. Ίσως γιατί οι ευθύνες μάς βαραίνουν όλους ανεξαιρέτως. Την πρωταρχική ευθύνη όμως φέρει η άρχουσα τάξη αυτού του τόπου. Η πολιτική, οικονομική και πνευματική ελίτ. Κι αυτό γιατί η οικονομική πτυχή της κρίσης είναι υποσύνολο και αποτέλεσμα μιας ευρύτερης πολιτικής, θεσμικής και πολιτισμικής διολίσθησης. Μια κρίση που προέκυψε από την αποτυχία του πολιτικού συστήματος να ολοκληρώσει το φιλόδοξο εκσυγχρονιστικό εγχείρημα που άρχισε ο Κωνσταντίνος Καραμανλής το 1974.
Για να ανοίξει ο δρόμος για τη μεταμνημονιακή ανόρθωση, χρειάζεται μία νέα Μεταπολίτευση. Που θα εκφράσει ένα διάχυτο αίτημα για αλλαγές, μεταρρυθμίσεις και εξυγιαντικές παρεμβάσεις στην κοινωνία, την οικονομία, την πολιτική και τη λειτουργία του κράτους. Πάνω σε ιεραρχημένες πολιτικές προτεραιότητες και ξεκάθαρους εθνικούς στόχους.

“Κοινωνικός Φιλελευθερισμός – Για την Ελλάδα της ελευθερίας και της κοινωνικής αλληλεγγύης”

Ο κοινωνικός φιλελευθερισμός είναι η ιδεολογία της ελπίδας. Απαλλαγμένος από κάθε είδους κοινωνικές μονομέρειες και δεσμεύσεις, δογματικές δουλείες και ιδεοληπτικές ταυτίσεις παρέχει το στέρεο πλαίσιο διαμόρφωσης ενός νέου πεδίου συναίνεσης. Πάνω σ’ αυτό η ελληνική κοινωνία θα αποκαταστήσει την ενότητά της και θα βρει τον αναγκαίο βαθμό κοινών στόχων και επιδιώξεων που συνιστούν την προϋπόθεση για να βγει η χώρα από την κρίση και να πετύχει την ανόρθωση, μετά την οικονομική κρίση, ανοίγοντας τον δρόμο για μια Νέα Μεταπολίτευση.

“Το θεσμικό πλαίσιο διαμόρφωσης της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ”

Το βιβλίο αυτό επικεντρώνεται στις διεργασίες διαμόρφωσης της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ στο εσωτερικό του αμερικανικού πολιτικού συστήματος. Η συγκεκριμένη έκδοση υποδεικνύει τους τομείς της πολυσύνθετης αμερικανικής πολιτειακής δομής και κοινωνικής δυναμικής που διαμορφώνουν την αμερικανική εξωτερική πολιτική και τους τρόπους -θεσμικούς και διαδικαστικούς- με τους οποίους λαμβάνει χώρα η προβολή αυτή.

“Reforming Europe – The role of the centre-right” (Editor)

In the 2009 elections, the European centre-right emerged victorious, thus affirming its political domination in contemporary European politics. The aim of this book is not to provide an analysis of the factors that contributed to the EPP’s political prevalence. Instead, it is to help this large political family maintain its vigour of political thought and policy prescriptions. The book provides a forum for prominent centre-right thinkers to debate the major European problems of our times, with particular emphasis on the management of the financial crisis and the next institutional steps regarding the European integration project. It assembles the views of politicians, academics and think-tank fellows from different national backgrounds and dissimilar ideological perspectives (Christian Democrats, conservatives and neo-liberals) who unfold their vision for Europe’s future. Moreover, it reflects the origins of contemporary European centre-right parties in order to reaffirm the core values and main priorities that have historically informed their policies. Overall, the book attempts to both highlight and stimulate the centre-right contribution to the discussion of Europe’s main contemporary challenges.

“Turkey’s Accession to the European Union – An Unusual candidacy” (Editor)

European views on Turkey’s membership in the EU have been split between those in support of its full integration and those advocating a privileged partnership. To the extent that many of the latter proposals imply that Turkey will be partially integrated within Europe in certain areas, the question of Turkey’s accession is probably not about ‘if’, but about ‘how much’ integration there will be within the Union’s structures. The purpose of this book is not to offer a definitive response to this question. The book aims instead to examine the complexity of the issues pertaining to Turkey’s prospective EU membership by presenting several, often divergent, accounts of the political, security and socio-economic dimensions of the entire process. The book provides a forum for an exchange of views among distinguished scholars and researchers from different national backgrounds in order to contribute to the ongoing public discussion of Turkey’s accession.

“30 Χρόνια Ελληνικής Εξωτερικής Πολιτικής 1974-2004” (Επιμέλεια)

Ο τόμος αυτός περιέχει κείμενα ενός μεγάλου αριθμού έγκριτων μελετητών πάνω σε όψεις της εμπειρίας από τα τριάντα τελευταία χρόνια της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής. Βάση τους αποτελούν οι εισηγήσεις που είχαν παρουσιαστεί σε Συνέδριο του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων του Παντείου Πανεπιστημίου, το Μάιο του 2004, με θέμα “Τριάντα Χρόνια Ελληνικής Εξωτερικής Πολιτικής: 1974-2004”. Τα μεγάλα θέματα που απασχόλησαν την ελληνική εξωτερική πολιτική αυτά τα κρίσιμα χρόνια, τα μέσα άσκησης εξωτερικής πολιτικής, ο ρόλος του εσωτερικού περιβάλλοντος, οι σύγχρονες προκλήσεις του διεθνούς συστήματος είναι μερικά από τα ζητήματα που προσεγγίζονται στο συλλογικό αυτό τόμο. Από την ανάγνωση των κειμένων καθίσταται σαφές ότι η περίοδος αυτή σφραγίστηκε από μεγάλες ανακατατάξεις τόσο στο εσωτερικό της χώρας, όσο και σε περιφερειακό και διεθνές επίπεδο. Οι προτεραιότητες, τα διλήμματα και οι φορείς άσκησης της εξωτερικής πολιτικής παρακολούθησαν και προσαρμόστηκαν σε αυτές τις μεγάλες αλλαγές. Αυτή ακριβώς την πραγματικότητα αποτυπώνει ο παρών τόμος.

“Προκλήσεις διακυβέρνησης για την ευρωπαϊκή κεντροδεξιά” (Επιμέλεια)

Το μεγάλο στοίχημα για τα κεντροδεξιά κόμματα της Ευρώπης στη μεταπολεμική περίοδο ήταν η συμφιλίωση των αξιών του συντηρητισμού με τις αρχές του φιλελευθερισμού. Με αφετηρία τις ιδεολογικές ρήξεις που επέφεραν ο ολοκληρωτισμός και η καταστροφικότατη του πολέμου, φιλελεύθεροι και συντηρητικοί επιδίωξαν τη συναίνεση με ελάχιστο κοινό παρανομαστή την απόρριψη τόσο του κρατισμού όσο και του σοσιαλισμού. Η ιδεολογία των κεντροδεξιών κομμάτων εδραιώθηκε στη συνείδηση των Ευρωπαίων ως κινητήρια δύναμη της εντυπωσιακής ανάπτυξης και κοινωνικής αλληλεγγύης που επετεύχθη μετά το 2945, όπως και της προόδου που έγινε στον τομέα της ευρωπαϊκής ενοποίησης και της διεθνούς συνεργασίας γενικότερα.

Με το τέλος του ψυχρού πολέμου οι κεντροδεξιές δυνάμεις φάνηκαν να δικαιώνονται, τουλάχιστον ως προς το σκέλος του οικονομικού φιλελευθερισμού. Μια δεκαετία αργότερα, οι συνέπειες της 11ης Σεπτεμβρίου, κυρίως στον πόλεμο εναντίον της διεθνούς τρομοκρατίας, έπληξαν, ωστόσο, τη συνοχή της ευρωπαϊκής κεντροδεξιάς σε ζητήματα ασφάλειας, δημοκρατίας, ευρωατλαντικής αλληλεγγύης. Στο πολύπλοκο κουβάρι της σύγχρονης πολιτικής, τα κεντροδεξιά κόμματα αναπλάθουν τον μίτο μιας πολιτικής, την οποία επιμένουν να συνδέουν με τα επιτεύγματα τους στον 20ο αιώνα, ενώ παράλληλα δοκιμάζουν τις δυνατότητες τους στο δυσανάγνωστο πολιτικό τοπίο που διαμορφώνεται εντός των ευρωπαϊκών κοινωνιών και στις σχέσεις αυτών με τον υπόλοιπο κόσμο.

Ο ανά χείρας τόμος επιχειρεί να αποτυπώσει σημαντικές πτυχές αυτής της αναζήτησης στην Ευρώπη και στην Ελλάδα. Κατανεμημένες σε τέσσερεις ενότητες, οι αναλύσεις μελετούν τα διακυβεύματα της ευρωπαϊκής κεντροδεξιάς σε θέματα ιδεολογικής ταυτότητας, οικονομικής ανάπτυξης, κράτους και κοινωνίας πολιτών, θεσμών και δημοκρατίας. Έλληνες και ξένοι πανεπιστημιακοί και πολιτικοί διασταυρώνουν απόψεις και εμπειρίες που στοχεύουν να συμβάλλουν στη νοηματοδότηση της διακυβέρνησης στην Ευρώπη του 21ου αιώνα.

“ΕU Integration and the future of Southeastern Europe” (Editor)

The present publication is based on the proceedings of a conference organized by the “Constantinos Karamanlis Institute for Democracy” and the “Konrad Adenauer Foundation” on issues concerning Southeastern Europe.

The analyses seek to provide a comprehensive presentation of current problems, organisational goals and actual possibilities which link the EU integration process with the future of Southeastern Europe.

“Ευρωατλαντικές Σχέσεις”

Το ανά χείρας βιβλίο επιχειρεί να ερμηνεύσει τις ιστορικές και πολιτικές συνιστώσες του ευρωατλαντικού χώρου. Μετά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, οι ευρωατλαντικές σχέσεις έχουν ως κεντρικό πυλώνα την Ατλαντική Συμμαχία και είναι ο άξονας του μεταπολεμικού διεθνούς συστήματος. Οι σχέσεις Αμερικής-Ευρώπης εξετάζονται σχετικά με τους γεωπολιτικούς και τους γεωστρατηγικούς παράγοντες που διαμόρφωσαν το θεσμικό, πολιτικό και στρατηγικό πλαίσιο του ευρωατλαντικού χώρου. Δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στο ρόλο της αμερικανικής και της βρετανικής στρατηγικής στην οικοδόμηση των Ατλαντικών θεσμών μετά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Η ανάλυση εξετάζει τους βασικούς σταθμούς που σφράγισαν την εξέλιξη των ευρωατλαντικών σχέσεων μέχρι τα πρόθυρα του 210υ αιώνα. Μεγάλο μέρος της ανάλυσης ιχνηλατεί τη μεταρρύθμιση του συστήματος κατά τη διάρκεια της μεταψυχροπολεμικής εποχής. Επίσης, αναλύει τον τρόπο με τον οποίο η μετεξέλιξη του συστήματος επηρέασε την Ευρωπαϊκή Αμυντική Ταυτότητα και τη θεσμική-πολιτική μετεξέλιξη της Ατλαντικής Συμμαχίας.

“Democracy security & economic development in Southeast Europe” (Editor)

This publication is based on the proceedings of a conference organized by “Konrad Adenauer Foundation” and the “Constantinos Karamanlis Institute for Democracy” with the participation of major politicians, academics, diplomats, journalists and other analysts from Greece, Germany and the countries of Southeast Europe.

The present volume is based on the contributions of the various speakers to the three sections of the conference: “Inner Stability as the Key for Prosperity”, “The Options for Regional Co-operation”, and “Concepts for the future of Southeast Europe”.

“US – European relations under the Bush Administration” (Editor)

This volume is based on the proceedings of a Conference entitled “US-European Relations under the Bush Administration” which was sponsored by the Constantinos Karamanlis Institute for Democracy and the School of Advanced International Studies/Johns Hopkins University, in Athens, on June 7th, 2001. The volume is organized according to the program of the Conference around the following topics: “The New Europe and the New Administration”, “European Integration: Implications for US-European Relations and the Mediterranean” and “The Balkans and Greek-American Relations”.

“H αμερικανική εξωτερική πολιτική μετά τον ψυχρό πόλεμο”

«Εξαρτάται από το για ποια από τις δύο Αμερικές μιλάμε. Το παρελθόν μας έχει φτιάξει έτσι ώστε στις σχέσεις μας με τον εξωτερικό μας κόσμο να μπορούμε να είμαστε ανεκτικοί ή πουριτανοί, γενναιόδωροι ή εγωιστές, προσγειωμένοι ή ρομαντικοί, με ενδιαφέρον για τον άνθρωπο ή με ηθικές ιδεοληψίες (…) του εκδικητή αγγέλου «απεσταλμένου» του Θεού, του διορισμένου από τον Θεό ιεραποστόλου. Η Αμερική βρίσκεται τώρα στο ιστορικό εκείνο σημείο που ένα μεγάλο έθνος κινδυνεύει να χάσει τη συναίσθηση του τι ακριβώς βρίσκεται μέσα στη σφαίρα της δυνάμεώς του και τι έξω από αυτή. Η δύναμη τείνει να ταυτισθεί με την αρετή κι ένα μεγάλο έθνος είναι ιδιαίτερα επιρρεπές στην ιδέα ότι η δύναμη του είναι σημείο θεϊκής εύνοιας και, που το επιφορτίζει με μια ιδιαίτερη ευθύνη για την τύχη των άλλων εθνών, για το πώς θα τα κάνει πλουσιότερα, ευτυχέστερα και σοφότερα, για το πώς δηλαδή θα τα αναπλάσει «κατά την ιδίαν αυτού λαμπρή εικόνα και ομοίωση». Η δύναμη συγχέεται με την αρετή και τείνει να θεωρηθεί ικανή για όλα. Από τη στιγμή που ένα μεγάλο έθνος θα εμποτισθεί με την ιδέα της «αποστολής» εύκολα υποθέτει ότι έχει τα μέσα και την υποχρέωση να πραγματοποιήσει το έργο του Θεού».

“Security dilemmas in Eurasia”

Eurasia, the globe’s largest continent, is geopolitically important. It was the main theater of Soviet-American rivalry throughout the Cold War and will remain important in the post Cold War era.

The purpose of this volume is to identify hot spots in Eurasia, where a shift in the distribution of power might bring about a shift in the international distribution of power, and to identify the strategy of the main actors in the region in the post Cold War era.