Γόρδιος δεσμός

Γόρδιος δεσμός

Νέος γύρος διμερών συνομιλιών ξεκινάει αυτή την εβδομάδα για το Κυπριακό. Οι συνομιλίες έχουν ήδη εισέλθει στα ακανθώδη ζητήματα, όπως το περιουσιακό, την αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων, το ζήτημα των εγγυήσεων και της ασφάλειας. Μετά από δεκαετίες αδιαλλαξίας, η νέα τουρκοκυπριακή ηγεσία δείχνει σημάδια διαλλακτικότητας, προσεγγίζοντας τις συνομιλίες με εποικοδομητικό πνεύμα. Και εμφανίζεται να έχει, ως ένα βαθμό, μεγαλύτερη αυτονομία από την Άγκυρα από ότι στο παρελθόν. Η αποδυνάμωση του στρατού μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα διευρύνει τα περιθώρια κινήσεων του Ακιντζί. Και η αντίθεση του στο πραξικόπημα ισχυροποιεί τη θέση του μετά την επικράτηση του Ερντογάν.

Οι συνομιλίες, όμως, διεξάγονται σε μια περίοδο που η ευρύτερη περιοχή είναι σε ανάφλεξη. Όλοι εναντίον όλων. Η Τουρκία που αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για την έκβαση των συνομιλιών βρίσκεται σε περιδίνηση. Και τα μηνύματα που εκπέμπει είναι αμφίσημα. Ο Ερντογάν, μετά το πραξικόπημα, εδραιώνει ένα προσωποπαγές αυταρχικό καθεστώς. Με πρακτικές που απομακρύνουν την Τουρκία από το ευρωπαϊκό κεκτημένο και την ευρωπαϊκή της προοπτική. Την ίδια στιγμή που οι σχέσεις της με τις ΗΠΑ βρίσκονται στο ναδίρ. Με τουρκικούς κυβερνητικούς κύκλους να διατυπώνουν πρωτοφανείς μομφές για τη στάση της Αμερικής στο πραξικόπημα. Και να κατηγορούν τη Δύση ότι απεργάζεται σενάρια αποδυνάμωσης και διαμελισμού της Τουρκίας. Από την άλλη πλευρά, ο Ερντογάν δείχνει σημάδια πολιτικού ρεαλισμού. Αποκλιμακώνοντας τις σχέσεις με Ρωσία και Ισραήλ. Ο Ερντογάν αντιλαμβάνεται ότι τα ανοιχτά μέτωπα της Τουρκίας είναι πολλά. Με τον πόλεμο στη Συρία και το προσφυγικό να αποτελούν δυσεπίλυτα προβλήματα. Αλλά κυρίως το κουρδικό, να αποτελεί απειλή κατά της εξωτερικής και εσωτερικής ασφάλειας της Τουρκίας. Για τους λόγους αυτούς, ενδεχομένως, ο Ερντογάν εμφανίστηκε διαλλακτικός στις τελευταίες του δηλώσεις για το Κυπριακό. Λέγοντας ότι η επίλυση του Κυπριακού θα φέρει ασφάλεια, σταθερότητα και πρόοδο στην περιοχή.

Η Ελλάδα, εδώ και αρκετά χρόνια, είχε αρκεστεί σε μια τακτική αποκλιμάκωσης της έντασης της ελληνοτουρκικές σχέσεις. Μια πολιτική «ειρηνικής στασιμότητας», που μας επέτρεπε να αναμένουμε την ευρωπαϊκή μετεξέλιξη της Τουρκίας και την προσαρμογή της στο ευρωπαϊκό κεκτημένο. Η ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση, και μια ευρωπαϊκή Τουρκία δημιουργούσαν προοπτικές για λύση του Κυπριακού στη βάση του διεθνούς δικαίου και του ευρωπαϊκού κεκτημένου. Η επιδείνωση, όμως, των σχέσεων της Τουρκίας με τις ΗΠΑ αλλά και τους ευρωπαίους εταίρους μας διαφοροποιεί τα πράγματα. Το ευρωπαϊκό κλειδί δεν αρκεί για την επίλυση του γόρδιου δεσμού. Η τελική στάση της Τουρκίας θα καθοριστεί από τη σημασία της λύσης του Κυπριακού στη συνολική ταξινόμηση και διευθέτηση των γεωπολιτικών της εκκρεμοτήτων.

ΑΝΤΙΛΟΓΟΣ στα “ΝΕΑ”