Οι σχέσεις Τουρκίας – Ισραήλ

Οι σχέσεις Τουρκίας – Ισραήλ

Οι σχέσεις Τουρκίας-Ισραήλ έχουν περάσει από σαράντα κύματα. Από τη δεκαετία του 1950 μπήκαν οι βάσεις για τη συνεργασία των δυο χωρών. Μια συνεργασία, αρχικά τουλάχιστον, κρυφή. Σε πολιτικό, οικονομικό, και στρατιωτικό επίπεδο. Με ανάδοχο τις ΗΠΑ, η οποία προσπαθούσε να δομήσει έναν άξονα περιφερειακών συμμαχιών στη Μ. Ανατολή τη περίοδο του ψυχρού πολέμου. Η Κεμαλική Τουρκία αποτελούσε για τη Δύση όχι μόνο ψυχροπολεμικό προπύργιο, αλλά και μοντέλο κοσμικού κράτους για τη μουσουλμανική Μέση Ανατολή. Η συνεργασία αυτή, από τη δεκαετία του 1990 και μετά, πήρε τη μορφή του, δημοσιοποιημένου πλέον, τουρκο-ισραηλινού άξονα. Η συνεργασία αυτή ποτέ δεν βασίστηκε σε μια κοινότητα αξιών. Όσο κι αν επιχειρήθηκε, για προπαγανδιστικούς λόγους αμοιβαίου συμφέροντος, η δημιουργία ενός ιστορικού αφηγήματος παράλληλης ιστορικής πορείας. Ουσιαστικά, βασιζόταν στη σύγκλιση των συμφερόντων των δυο χωρών. Άλλωστε, όπως εύστοχα έχει εξομολογηθεί βετεράνος ισραηλινός διπλωμάτης, περιγράφοντας τις δυσκολίες των σχέσεων με τη Τουρκία: Για τους Τούρκους υπάρχει μόνο μια αρχή. Ότι έχουν πάντα δίκiο.

Οι σχέσεις διερράγησαν το Μάιο του 2010. Μετά την έφοδο των Ισραηλινών στο πλοίο Μαβί Μαρμαρά, που προσπαθούσε να σπάσει τον αποκλεισμό της Γάζας. Ήταν το αποκορύφωμα της ισλαμικής ατζέντας και της αντισημιτικής ρητορικής του Ερντογάν που είχε σταδιακά αποξενώσει τις δυο πλευρές.

Έκτοτε, οι τεκτονικές πλάκες της Μέσης Ανατολής έχουν μετακινηθεί. Δημιουργώντας μια άλλη πραγματικότητα. Ο συριακός εμφύλιος, και ο ISIS, αναζωπύρωσαν τον τουρκικό εφιάλτη της δημιουργίας κουρδικής οντότητας. Έφεραν τη σύγκλιση Ρωσίας – Αμερικής και τη τουρκορωσσική ανάφλεξη.

Από την άλλη πλευρά, η αραβική άνοιξη αποσταθεροποίησε παραδοσιακούς «ψυχρούς εταίρους» του Ισραήλ στον αραβικό κόσμο. Χώρες όπως η Ιορδανία και η Αίγυπτος. Και η συμφωνία Ιράν- ΗΠΑ ενέτεινε το αίσθημα απομόνωσης του Ισραήλ. Τα γεωπολιτικά ζητήματα ασφάλειας είναι αυτά που οδηγούν τις δυο χώρες σε μια προσπάθεια επαναπροσέγγισης. Μιας επαναπροσέγγισης εξ ορισμού δύσκολης. Ακόμη και αν το Ισραήλ αποδεχθεί τις ταπεινωτικές αξιώσεις του Ερντογάν. Η πολιτική αλληλεγγύης του Ερντογάν προς τη Χαμάς στη Γάζα, και τη Μουσουλμανική Αδελφότητα στην Αίγυπτο κάνει δύσκολη τη σύγκλιση με το Ισραήλ. Και πάντως καθιστά αδύνατη την αναβίωση του τουρκοισραηλινού άξονα του παρελθόντος.

Οι ελληνοισραηλινές σχέσεις δεν επηρεάζονται από αυτή την εξέλιξη. Γιατί δεν βασίζονται, πλέον, στο απλουστευτικό αξίωμα, ο εχθρός του εχθρού μου είναι φίλος μου. Αντίθετα, οι δυο χώρες έχουν αναπτύξει μια σοβαρή και πολυεπίπεδη συνεργασία. Που προχωράει, παρά τις αρχικές επιφυλάξεις του Ισραήλ για τις παραδοσιακά φιλοπαλαιστινιακές θέσεις του κ. Τσίπρα. Με τη συνεργασία Κύπρου και Αιγύπτου μπορεί να οδηγήσει σε έναν ευρύτερο περιφερειακό σχεδιασμό.

ΑΝΤΙΛΟΓΟΣ στα “ΝΕΑ”

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *