Οι αμερικανικές προεδρικές εκλογές της 3ης Νοεμβρίου διεξάγονται σε συνθήκες ενός ακήρυχτου πολέμου. Η Αμερική θρηνεί σχεδόν 250.000 νεκρούς. Περισσότερους από όσους θρήνησε αθροιστικά στο Βιετνάμ, στο Αφγανιστάν, και τους δυο πολέμους στο Ιράκ.
Η Αμερική πληρώνει υψηλό τίμημα γιατί, σε μεγάλο βαθμό, ο Πρόεδρος της υποτίμησε, ολιγώρησε, και εν τέλει επέλεξε να αψηφήσει τον κίνδυνο της πανδημίας. Ο Τραμπ, παρά το γεγονός ότι προσβλήθηκε και ο ίδιος από τον ιό, βρίσκεται σε άρνηση. Αρνείται να αποδεχθεί την πραγματικότητα. Εξακολουθεί να υποτιμά τον κίνδυνο, παραποιεί τα στοιχεία, δημιουργεί φρούδες ελπίδες. Αντιστρατεύεται τα πορίσματα και τις επιταγές της επιστήμης και επιμένει στο αφήγημα που έχει χτίσει στο φαντασιακό υποσυνείδητο των οπαδών του. Το αφήγημα της ισχυρής Αμερικής, της ισχυρής οικονομίας, του άτρωτου ηγέτη.
Το ηγετικό προφίλ του Τραμπ είναι χτισμένο στα καλούπια των τηλε-ευαγγελιστών, όπως ο Jerry Falwell η ο Jim και η Tammy Baker. Ο Τραμπ όπως και οι τηλε -ευαγγελιστές απευθύνεται στο θυμικό και απευθύνεται σε πιστούς όχι σε ορθολογικούς πολίτες. Ο τζακσονικός λαικισμός του, το πομπώδες decorum από τα reality shows, και η ανταλλακτική νοοτροπία του κτημασομεσίτη στοιχειοθετούν την πολιτική του αρματωσιά. Ο Τραμπ προσπαθεί να προσηλυτίσει πολίτες δυσαρεστημένους από το σύστημα, κοινωνικά στρώματα που άφησε πίσω η παγκοσμιοποίηση και η τεχνολογική επανάσταση, και να τους μετατρέψει σε πιστούς. Έχει δημιουργήσει οπαδούς που πιστεύουν τα λεγόμενα του χωρίς βάσανο, χωρίς έρευνα, χωρίς αξιολόγηση. Κυβερνάει αναπαράγοντας την συνομωσιολογία, και τις δεισιδαιμονίες του διαδικτύου και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Παράλληλα, υποδαυλίζει τις κοινωνικές αναταραχές και δαιμονοποιεί τους αντιπάλους του. Η πόλωση και ο διχασμός είναι το πολιτικό του καύσιμο γιατί είναι η συγκολλητική ουσία της εκλογικής του βάσης.
Αυτή ήταν κατά βάση και η προεκλογική του τακτική. Δεν ξεδίπλωσε ούτε πρόγραμμα, ούτε όραμα για την επόμενη τετραετία. Δεν υπεραμύνθηκε πολιτικών. Δεν ανέλαβε καν την ευθύνη των χερισμών για την πανδημία.
Άρθρωσε μόνο δοξασίες. Το αφήγημα του είναι ότι η Αμερική είναι ισχυρότερη από ποτέ, έχει την ισχυρότερη οικονομία, ξεπερνάει την πανδημία, και ο ίδιος είναι ο καλύτερος πρόεδρος των ΗΠΑ από τον Λίνκολν και μετά. Η νομιμοποίηση της εξουσίας του δεν στηρίζεται σε βεμπεριανά ορθολογικά κριτήρια αλλά στην δημοφιλία της καλτ πολιτικής του περσόνας σε ένα κομμάτι της κοινωνίας.
Η ηγέτιδα δύναμη της Δύσης, που βασίστηκε και προήγαγε τον ορθολογισμό, την καινοτομία, και τις επιστήμες έχει ίσως την πλέον σκοταδιστική ηγεσία της ιστορίας της.
Η πολιτική λογική λέει ότι ο Τραμπ θα ηττηθεί στις εκλογές. Θα ηττηθεί πρωτίστως για τον τρόπο που διαχειρίστηκε την πανδημία και δευτερευόντως από τον Μπάιντεν. Ο αντισυστημικός του λόγος δεν πείθει το ίδιο μετά από τέσσερα χρόνια διακυβέρνησης. Οι επιπτώσεις της πανδημίας στην οικονομία, οι φυλετικές διακρίσεις και το ακραία πολωτικό και διχαστικό κλίμα έχουν δημιουργήσει κόπωση στην αμερικανική κοινωνία.
Το ανησυχητικό είναι ότι ο Τραμπ, για πρώτη φορά στην ιστορία της Αμερικής, προεξοφλεί νοθεία στις εκλογές και αφήνει να αιωρείται ότι δεν θα αποδεχθεί το αποτέλεσμα των εκλογών αν χάσει. Χτίζει προσεκτικά μια νομιμοποιητική βάση αμφισβήτησης του αποτελέσματος. Εάν η ήττα του είναι σαρωτική δεν θα έχει πολλά περιθώρια αντίδρασης. Εάν όμως είναι οριακή τότε είναι πολύ πιθανόν η Αμερική να αντιμετωπίσει συνταγματική κρίση.
Σε κάθε περίπτωση ο Τραμπ είναι το σύμπτωμα και ο επιταχυντής μια βαθιάς και δομικής κρίσης που αντιμετωπίζει η Αμερική. Οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές, η παγκοσμιοποίηση και η τεχνολογική επανάσταση εκτόξευσαν τις ανισότητες και θάμπωσαν το αμερικανικό όνειρο. Οι οικονομικές ανισότητες, οι φυλετικές διακρίσεις, η εργαλειοποίηση των ταυτοτικών πολιτικών έχουν ρηγματώσει την συνοχή της αμερικανικής κοινωνίας. Το κύρος των ΗΠΑ στο εξωτερικό έχει πληγεί.
Θα χρειαστεί πολύ περισσότερο από μια αλλαγή στο Λευκό Οίκο για να αντιμετωπιστούν τα αίτια της πολύπλευρης κρίσης. Εάν οι εκλογές φέρουν ένα “μπλε κύμα”, δηλαδή τον έλεγχο του Λευκού Οίκου αλλά και του Κογκρέσσου από τους Δημοκρατικούς, τα πράγματα θα είναι ευκολότερα. Ακόμη, όμως, και στο ιδανικό σενάριο για τους Δημοκρατικούς, ο 77χρονος Μπάιντεν θα έχει να ανέβει ένα βουνό για να επουλώσει τις πληγές της Αμερικής και να την οδηγήσει στην ανάκαμψη.