Η ψήφιση των προαπαιτούμενων έφερε απώλειες. Το ασφαλιστικό που ακολουθεί θα δοκιμάσει την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ στον πυρήνα της αριστερής της ταυτότητας. Αίφνης η κυβέρνηση αισθάνεται ότι η πολιτική της κυριαρχία εξατμίζεται. Τα σενάρια για οικουμενική κυβέρνηση δίνουν και παίρνουν. Έχοντας κερδίσει δυο εκλογικές αναμετρήσεις κι ένα δημοψήφισμα ο ΣΥΡΙΖΑ έχει κυβερνήσει μόλις μερικούς μήνες. Αλλά μοιάζει να κουβαλάει τη φθορά ολόκληρων τετραετιών. Με τον πολιτικό χρόνο συμπυκνωμένο ο ΣΥΡΙΖΑ θυμίζει ήδη το ΠΑΣΟΚ της παρακμής.

Κάπως έτσι ο κ. Τσίπρας ξέθαψε τη συναίνεση και τον εθνικό διάλογο. Προβλέψιμη πολιτική μανιέρα πολλών Πρωθυπουργών, όταν βλέπουν το έδαφος να φεύγει κάτω από τα πόδια τους. Ο κ. Τσίπρας όταν μπορούσε και έπρεπε να επιδιώξει εθνική συνεννόηση και ομοψυχία δεν την επιδίωξε. Και τώρα που την επιδιώκει δεν την εννοεί. Ένα χρόνο πριν ο κ. Τσίπρας κλήθηκε από την κυβέρνηση ΝΔ-ΠΑΣΟΚ να συναινέσει. Όχι σε μέτρα. Αλλά στην εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας. Κλήθηκε δηλαδή να συναινέσει στην απρόσκοπτη λειτουργία του πολιτεύματος. Και στην ολοκλήρωση της θητείας της κυβέρνησης. Κάτι που θα επισώρευε επιπλέον πολιτικό κόστος για τη κυβέρνηση λόγω μέτρων. Ενώ μόνο πολιτικό όφελος θα είχε για τον ίδιο.

Αρνήθηκε. Μετατρέποντας την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας σε εφαλτήριο για την κατάληψη της εξουσίας. Με τα γνωστά καταστροφικά αποτελέσματα.

Το καλοκαίρι η ψήφιση του μνημονίου και η παραμονή στην Ευρώπη ήταν θέμα εθνικής επιβίωσης. Η αντιπολίτευση έβαλε πλάτη και ψήφισε τη Συμφωνία. Ο Πρωθυπουργός θα μπορούσε να έχει αξιοποιήσει τη στάση της αντιπολίτευσης. Και να κάνει την υπέρβαση. Δρομολογώντας τη συγκρότηση μιας κυβέρνησης εθνικής ανασυγκρότησης. Από ευρύτερες δυνάμεις. Δεν το έπραξε. Πεισματικά και αλαζονικά επέλεξε να κυβερνήσει με το κ. Καμένο. Τώρα που ο κ. Τσίπρας βλέπει τις πολιτικές δεξαμενές του να αδειάζουν επικίνδυνα καλεί σε εθνικό διάλογο. Αυτούς που απαξίωνε ως το παλαιό πολιτικό σύστημα. Για την παιδεία, το ασφαλιστικό, τη συνταγματική αναθεώρηση. Αν κρίνουμε από την παιδεία, ένα διάλογο εντελώς προσχηματικό. Διάλογο για τι πράγμα ακριβώς; Για να νομιμοποιήσουμε τη καταστροφική πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ. Που κατήργησε τα πρότυπα και την αριστεία. Κατήργησε ουσιαστικά τα Συμβούλια των Ιδρυμάτων. Κατήργησε την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών και το νέο λύκειο. Κατήργησε δηλαδή όλες τις μεταρρυθμίσεις που με πολύ κόπο, μετά από πολυετή διάλογο, και με διακομματική συναίνεση προωθήσαμε.

Αν έτσι εννοούν στην κυβέρνηση τον εθνικό διάλογο και τη συναίνεση μάλλον ψάχνουν για χρήσιμους ηλίθιους. Η αντιπολίτευση μπορεί να έπαιξε το ρόλο του χρήσιμου ηλίθιου το καλοκαίρι για τη σωτηρία της χώρας. Δεν θα το επαναλάβει τώρα για τη σωτηρία του κ. Τσίπρα.

ΑΝΤΙΛΟΓΟΣ στα “ΝΕΑ”

Συνήθως οι πολιτικοί σχηματισμοί ηττώνται σε ιδεολογικό, πολιτικό, ή διαχειριστικό επίπεδο. Ή έστω από τη κόπωση της πολυετούς παραμονής τους στην εξουσία. Σπανίως πολιτικό κόμμα έχει επιφέρει τέτοιο πλήγμα στον εαυτό του. Έχει βάλει τέτοιο αυτογκόλ, όπως η ΝΔ προχθές.

Ένα ιστορικό κόμμα με μακρά διαδρομή και προσφορά στη χώρα κατόρθωσε να ευτελιστεί. Και να προσβάλει τους πολίτες. Να ευτελιστεί γιατί απεδείχθη ανάξιο να οργανώσει και να φέρει εις πέρας μια απλή διαδικασία. Να προσβάλει τους πολίτες γιατί αφού τους ταλαιπώρησε δυο μήνες με μια ανούσια διαδικασία πασαρέλας, τους ζήτησε να θυσιάσουν την Κυριακή τους για να πάνε να μην ψηφίσουν.

Οι ευθύνες είναι μεγάλες. Και αγγίζουν όλους. Από τον πρώτο μέχρι τον τελευταίο. Γιατί όταν το πλοίο πέσει στα βράχια ευθύνες έχουν όλοι. Από τον καπετάνιο και τον ύπαρχο μέχρι τους ναύτες. Γιατί το να πάμε να τα φορτώσουμε όλα στον ύπαρχο μου μοιάζει λίγο ανανδρία. Όσο κι αν ο ύπαρχος είναι για κάποιους η πιο αντιπαθητική φιγούρα του πλοίου. Και προφανώς έχει και σημαντικό μερίδιο ευθύνης. Αλλά αυτό που περιμένουμε όλοι δεν είναι οι αλληλοκατηγορίες. Περιμένουμε, τουλάχιστον αυτή την ώρα, να βρουν τον τρόπο να ολοκληρώσουν τη διαδικασία γρήγορα και αδιάβλητα. Από τον πρώτο μέχρι τον τελευταίο. Γιατί φοβάμαι ότι ακούω την οχλοβοή να φουντώνει.

Η ΝΔ δεν είχε καμιά δουλειά να αλλάξει τη διαδικασία εκλογής αρχηγού το 2009. Για ένα δημοκρατικό κοινοβουλευτικό κόμμα το Συνέδριο είναι το Σώμα εκλογής Προέδρου. Ο εκπασοκισμός και η σκοπιμότητα μας οδήγησαν στην εκλογή από τη βάση. Αυτό οδήγησε στη σημερινή κατάσταση. Η πολιτική λογική λέει ότι μετά από εκλογικές ήττες και παραίτηση Προέδρου ακολουθεί Συνέδριο. Κι εκεί η καλύτερη πλατφόρμα θέσεων και προγράμματος κερδίζει. Και βγάζει αρχηγό. Είχα τονίσει την ανάγκη αυτή από αυτήν εδώ τη στήλη. Και μετά την ήττα του Ιανουαρίου, επί Σαμαρά, και μετά την ήττα του Σεπτεμβρίου επί Μεϊμαράκη.

Δεν έγινε. Ανοίξαμε τελικά τη διαδικασία εκλογής αρχηγού. Αφού την ανοίξαμε οφείλουμε να την ολοκληρώσουμε. Τάχιστα και με τρόπο αδιάβλητο. Για να αποκατασταθεί το κύρος της παράταξης και η αξιοπιστία της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Γιατί όταν καθίστασαι περίγελως των φαιδρών έχεις θέμα.

Ο νέος Πρόεδρος οφείλει άμεσα να συγκαλέσει Συνέδριο. Συνέδριο ουσίας. Για να κάνουμε μια νέα αρχή. Που θα δώσει στην κοινωνία ελπίδα και προοπτική. Απέναντι σε μια κυβέρνηση που καταρρέει. Υπό το βάρος των ανακολουθιών της και της ανεπάρκειας της. Αλλιώς, όπως θα έλεγαν και οι Πασόκοι, θα μπούμε στο χρονοντούλαπο της ιστορίας. Και το χειρότερο. Θα το έχουμε πετύχει μόνοι μας.

ΑΝΤΙΛΟΓΟΣ στα “ΝΕΑ”

Έκαναν πλειοδοσία υποσχέσεων και παροχών. Και τι δεν είπαν. Θα καταργούσαν τα μνημόνια, θα έδιναν πίσω τη 13η σύνταξη, θα καταργούσαν τον ΕΝΦΙΑ. Κανένα σπίτι δεν θα έβγαινε στο σφυρί. Γιατί αυτοί θα έκαναν σκληρή διαπραγμάτευση, μας είπαν. Και ήταν τόσο καλοί διαπραγματευτές, που απέρριψαν μια κακή συμφωνία και έφεραν στη θέση της ένα τέρας. Αφού εν τω μεταξύ είχαν ισχυροποιήσει τη θέση τους μέσα από ένα δημοψήφισμα. Μια συμφωνία συνθηκολόγηση άνευ όρων. Που αυξάνει τους φόρους, μειώνει τις συντάξεις, και βαθαίνει την ύφεση. Συν τα capital controls, που παραμένουν σε ισχύ. Και διαλύουν ό,τι έχει απομείνει από την οικονομική δραστηριότητα.

Μια κοινωνία εξουθενωμένη από τη λιτότητα και τις περικοπές, και μαθημένη στις εύκολες λύσεις πίστεψε τις υποσχέσεις τους. Και τους ακολούθησε. Και τώρα είναι αντιμέτωπη με τα αδιέξοδα και τη φτωχοποίηση. Η κοινωνική αναταραχή κλιμακώνεται. Γιατί δεν υπάρχει κοινωνική ομάδα που να μην πλήττεται από τα νέα μέτρα. Αυτός είναι ο λογαριασμός της εγκληματικής επιπολαιότητας τους. Και της τραγικής ανεπάρκειας τους. Και ακόμη δεν έχουμε αγγίξει το ασφαλιστικό. Η φθορά της κυβέρνησης είναι ραγδαία. Η πολιτική κυριαρχία του κ. Τσίπρα ακούγεται σαν ένα κακόγουστο ανέκδοτο. Η κοινοβουλευτική πλειοψηφία έχει ήδη συρρικνωθεί στους 153 βουλευτές.

Κι όλα αυτά την ώρα που το προσφυγικό οξύνεται και τα τρομοκρατικά χτυπήματα στο Παρίσι δημιουργούν μια κρίση ασφάλειας στην Ευρώπη. Και η κυβέρνηση, δέσμια των ιδεοληψιών της στοχοποιεί τον πρώην υπουργό προστασίας του πολίτη. Αντί να διερευνήσει τις σοβαρότατες καταγγελίες του. Έσπειραν ανέμους και θερίζουν θύελλες.

Σ’αυτό το επιβαρυμένο πολιτικό περιβάλλον, η εσωκομματική αναμέτρηση για την εκλογή αρχηγού στο κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης παύει να είναι μια εσωτερική διαδικασία. Δεν αφορά μόνο την αξιωματική αντιπολίτευση. Αφορά και τη χώρα συνολικά. Που χρειάζεται μια αξιόμαχη και αξιόπιστη αντιπολίτευση. Ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης είναι εν δυνάμει Πρωθυπουργός. Από αυτή τη διαδικασία πρέπει να εκλεγεί ένας νέος πρόεδρος με ευρεία νομιμοποίηση και ισχυρή εντολή. Για να μπορέσει να κάνει τις αλλαγές που χρειάζεται το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Να φέρει την ανανέωση σε πρόσωπα, ιδέες και πρακτικές. Και να σχεδιάσει ένα αξιόπιστο και ρεαλιστικό σχέδιο εθνικής ανασυγκρότησης. Που θα χτίσει μια νέα σχέση εμπιστοσύνης με την κοινωνία. Και ιδιαίτερα τους νέους. Χρειάζεται ρήξη με αποστεωμένες δομές και σκουριασμένες νοοτροπίες. Αν η ΝΔ χάσει αυτό το μεγάλο στοίχημα το πολιτικό σύστημα θα μείνει κρεμασμένο στον αέρα. Με μια κυβέρνηση που παραπαίει και μια αντιπολίτευση που βυθίζεται. Η κρίση και η απονομιμοποίηση θα ενισχύσουν τα άκρα. Και ο λογαριασμός θα γίνει ακόμη πιο τσουχτερός.

ΑΝΤΙΛΟΓΟΣ στα “ΝΕΑ”

Πράξη πολέμου χαρακτήρισε ο Γάλλος Πρόεδρος την αποτρόπαιη τρομοκρατική επίθεση στο Παρίσι. Και προειδοποίησε ότι η απάντηση της Γαλλίας θα είναι χωρίς έλεος. Περίπου τα ίδια λόγια είχε χρησιμοποιήσει ο Αμερικανός Πρόεδρος μετά την επίθεση της 11ης Σεπτεμβρίου. Μπορεί όμως η Ευρώπη να αντιδράσει ανάλογα; Η Αμερική, με τα μέσα της υπερδύναμης και την αποφασιστικότητα που την διακρίνει ενεπλάκη σ’ ένα πολυμέτωπο πόλεμο. Προσδιορίζοντας τη ρίζα της γένεσης της αόρατης μάστιγας της τρομοκρατίας σε κρατικές οντότητες που συγκροτούσαν τον άξονα του κακού. Φέρνοντας έτσι την σύγκρουση σε ένα πεδίο που υπερτερούσαν τα δικά της συγκριτικά πλεονεκτήματα. Και εν τέλει εξουθενώνοντας την Αλ Κάιντα. Η μάχη κερδήθηκε. Αλλά όχι ο πόλεμος. Το σχέδιο του εκδημοκρατισμού των καθεστώτων της Μέσης Ανατολής απέτυχε. Και η Αραβική Άνοιξη εξελίχθηκε σε Αραβικό Χειμώνα. Και αστάθεια. Στο Ιράκ, στη Λιβύη, στη Συρία. Και μια νέα, ακόμη πιο φρικτή, απειλή. Τον ISIS.

Η Ευρώπη σήμερα είναι πολύ πιο ευάλωτη. Και από άποψη ισχύος και από άποψη συνοχής. Και υπάρχει ο κίνδυνος παλινδρόμησης. Από την ευρωπαϊκή πίσω στην εθνική πολιτική. Κάτι που φαίνεται ήδη από τις πρώτες αντιδράσεις στο προσφυγικό. Κλείσιμο των συνόρων και μετατόπιση του προβλήματος στο γείτονα. Ή στη χώρα εισόδου, που θα σημάνει άμεσους κινδύνους για τη χώρα μας. Ο κίνδυνος του ευρωσκεπτικισμού ελλοχεύει. Και η ελεύθερη διακίνηση πολιτών στα πλαίσια της συνθήκης Σένγκεν κινδυνεύει. Άλλωστε αυτός είναι και ο στόχος της ισλαμικής τρομοκρατίας. Να καταστείλει την ατζέντα της παγκοσμιοποίησης και της ελευθερίας. Να οδηγήσει σε κλείσιμο συνόρων, να επιβάλει ψυχολογία οιονεί πολιορκίας. Να διαχύσει το συναίσθημα ότι ο αόρατος εχθρός βρίσκεται εντός των πυλών. Έτοιμος να χτυπήσει ανά πάσα στιγμή οπουδήποτε και οποιονδήποτε. Αδιακρίτως. Να ανατρέψει τον τρόπο ζωής των κοσμικών δημοκρατιών και ανοιχτών κοινωνιών της Δύσης. Όπως κατεξοχήν τον συμβολίζει το Παρίσι. Και εν τέλει να διαλύσει τα θεμέλια του κοινωνικού συμβολαίου των δυτικών κοινωνιών. Μετατρέποντας τις σε φοβικά φρούρια.

Δημοκρατία και ελευθερία δεν μπορεί να υπάρξουν χωρίς ασφάλεια. Και σ’αυτή τη φάση της διαλεκτικής της βίας δεν χωράει αναποφασιστικότητα. Αναπόδραστα η Γαλλία δεν μπορεί ούτε πρέπει να αντιμετωπίσει τον πόλεμο αυτό μόνη. Ούτε καν η Ευρώπη. Η αποτελεσματική αντιμετώπιση του ISIS επιβάλλει το συντονισμό των κινήσεων της Δύσης μέσα από τη νατοϊκή συμμαχία. Και σε συνεννόηση με τις άλλες μεγάλες δυνάμεις. Στον πόλεμο αυτό κατά της τρομοκρατίας η χώρα μας δεν έχει την πολυτέλεια των ιδεοληψιών της κυβέρνησης. Τυχόν ενδοιασμοί και επιφυλάξεις θα μας οδηγήσουν σε απομόνωση με απροσδιόριστες συνέπειες για την εθνική μας ασφάλεια.

Σε λίγες ημέρες η ΝΔ εκλέγει νέο πρόεδρο. Μέσα από μια διαδικασία, η οποία δεν πρέπει να απαξιωθεί από χαμηλή συμμετοχή. Η χώρα είναι βαθιά βυθισμένη σε μια πολυετή κρίση χωρίς προοπτική. Η κυβέρνηση παραδέρνει ανάμεσα στις ιδεοληψίες της και την ανεπάρκειά της. Αδυνατώντας να αφομοιώσει την ιδεολογική και πολιτική της κωλοτούμπα. Διαδηλώνει εναντίον της πολιτικής που η ίδια ασκεί και μηνύει τους δικούς της υπουργούς. Όπως μας είπε η κυβερνητική εκπρόσωπος, εφαρμόζει μια συμφωνία με μέτρα που θεωρεί άδικα. Γι’ αυτό οι πολίτες αντιδρούν. Και τότε γιατί δεν παραιτείται; Γαντζώνεται στην εξουσία για την εξουσία. Μια τέτοια κυβέρνηση, είναι προφανές, ότι δεν έχει μπροστά της πολλά τέρμινα. Όσο κι αν επιδίδεται σε μια πρωτοφανή προσπάθεια άλωσης του κράτους και χειραγώγησης των μηχανισμών.

Αυτή την κυβέρνηση καλείται να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά η ΝΔ ως αξιωματική αντιπολίτευση. Και να βάλει τα θεμέλια της επιστροφής της στην εξουσία για την ανασυγκρότηση του τόπου. Μόνο αυτό δεν κάνει. Πάμε σε αλλαγή προέδρου μέσα από διαδικασία πασαρέλας τεσσάρων παράλληλων μονολόγων. Χωρίς ουσιαστικά να συζητήσουμε τίποτα. Χωρίς να δώσουμε απαντήσεις. Τι έφταιξε και η ΝΔ υπέστη τρείς διαδοχικές ήττες; Γιατί έχει καθηλωθεί τα τελευταία χρόνια σε ποσοστά κάτω από 30%;

Η παρατεταμένη παρακμή που περνάει ο τόπος έχει φέρει βαθιές και μεγάλες κοινωνικές αλλαγές. Ένα απονομιμοποιημένο πολιτικό σύστημα δεν μπορεί να ανταποκριθεί στα κοινωνικά αιτήματα. Και πλαγιοκοπείται από τις ακραίες και περιθωριακές δυνάμεις. Σ’αυτό το περιβάλλον η ΝΔ έπρεπε να οδηγηθεί συντεταγμένα σε ένα Συνέδριο αρχών και θέσεων. Να συζητήσουμε πολιτικά, να ξαναδούμε την πυραμίδα ιδεολογικές αρχές, προγραμματικός λόγος, οργανωτική δομή. Για να μπορέσουμε να επανασυνδέσουμε την παράταξη με την κοινωνία. Να αποκτήσουμε ξανά σχέση εμπιστοσύνης με πλατιά λαϊκά στρώματα. Μέσα από μια τέτοια διαδικασία θα καταλήγαμε και στον αρχηγό που καλύτερα θα εξέφραζε το νέο πρόταγμα.

Γιατί το ζητούμενο δεν είναι μόνο να εκλεγεί πρόεδρος που θα νικήσει τον Τσίπρα. Αυτό και αναγκαίο και επείγον είναι. Το σημαντικό είναι μια συνολική αναδιάρθρωση που θα κάνει τη ΝΔ δύναμη σταθερότητας και προοπτικής. Μια ανανέωση του κόμματος σε ιδέες, πρόσωπα, και πρακτικές. Που θα οικοδομήσει μια νέα σχέση εμπιστοσύνης με τους νέους δίνοντας τους ελπίδα.

Αυτά δεν έγιναν. Για να γίνουν χρειάζεται από την παρούσα διαδικασία ένας πρόεδρος με πλατιά νομιμοποίηση και τη βούληση να τα κάνει αφού εκλεγεί. Αυτό προϋποθέτει συμμετοχή. Μικρή συμμετοχή θα οδηγήσει στη συρρίκνωση και την απαξίωση ανάλογη με αυτή που βίωσε και το ΠΑΣΟΚ. Και τότε, όπως θα έλεγε ο Θουκυδίδης, «ουδέν εστίν ό,τι ουκ απώλετο».

ΑΝΤΙΛΟΓΟΣ στα “ΝΕΑ”

Ο Πρωθυπουργός κέρδισε αλλεπάλληλες εκλογικές αναμετρήσεις. Πέρασε αβρόχοις ποσίν την οβιδιακή μεταμόρφωση του σε μνημονιακό. Και διαχειρίστηκε χωρίς ουσιαστικές απώλειες την απόσχιση παλαιών συντρόφων.

Και τα κατάφερε γιατί σερφάρισε στο κύμα της απογοήτευσης της κοινωνίας. Της κόπωσης από το παλιό και της δίψας για το νέο. Διήγειρε τα σύνδρομα της θυματοποίησης του Έλληνα από το ξένο δυνάστη. Και το θυμό της κοινωνίας δίνοντας μια απονενοημένη και εκ προοιμίου χαμένη μάχη.

Παρά τη νωπή δεύτερη λαϊκή εντολή, όμως, η κυβέρνηση δείχνει σημάδια φθοράς και αποσύνθεσης. Είναι φυσικό. Γιατί στα χρόνια της αντιπολίτευσης ο Πρωθυπουργός έβαλε τον πήχυ των προσδοκιών τόσο ψηλά που τώρα είναι αδύνατον να τον περάσει.

Και τώρα ο Πρωθυπουργός και η κυβέρνηση του βρίσκονται ενώπιον των αδιεξόδων που οι ίδιοι δημιούργησαν. Με ένα μνημόνιο που ούτε μπορούν ούτε αντέχουν να εφαρμόσουν. Με ένα μνημόνιο που οι ίδιοι επέλεξαν να είναι φορομπηχτικό γιατί η επιλογή των μεταρρυθμίσεων τους προξενεί αλλεργία.

Η αναντιστοιχία λόγων και έργων είναι χαώδης. Και η κυβέρνηση προσπαθεί να διασώσει, αν διασώζεται, κάτι από τις κοινωνικές της εξαγγελίες. Οι διαπραγματεύσεις έχουν κολλήσει. Στους πλειστηριασμούς της πρώτης κατοικίας και στη ρύθμιση των ληξιπρόθεσμων οφειλών στις 100 δόσεις. Η εκταμίευση της δόσης των 2 δις καθυστερεί. Και μαζί καθυστερεί η διαδικασία για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Κάτι που επαναφέρει το εφιαλτικό σενάριο του κουρέματος των καταθέσεων.

Αλλά δεν είναι μόνο αυτό. Ένας χρόνος ακυβερνησίας έχει ξαναστείλει την οικονομία στην εντατική. Η πρόσφατη έκθεση της Κομισιόν είναι αποκαλυπτική. Το χρέος σκαρφάλωσε στο 194,8%, η ανεργία στο 25%, η ύφεση στο 1,4%.

Οι ιδιωτικοποιήσεις έχουν βαλτώσει, το ίδιο και οι μεγάλες επενδύσεις (Ελληνικό -Βουλιαγμένη).

Και ακόμη δεν έχουμε μπεί στα δύσκολα του τρίτου μνημονίου που συμφώνησε η κυβέρνηση, όπως η αναμόρφωση του ασφαλιστικού.

Η κατάσταση επιδεινώνεται από τη χιονοστιβάδα του προσφυγικού και την έξαρση της βίας. Όσον αφορά στο δεύτερο, η κυβέρνηση έρχεται αντιμέτωπη με το τέρας του πεζοδρομίου που εξέθρεψε ως αντιπολίτευση. Και του αντικοινοβουλευτισμού που υποδαύλισε στο όνομα του αντιμνημονιακού αγώνα.

Δεν μπορεί. Κάποιοι εχέφρονες στην κυβέρνηση θα το ξανασκέπτονται. Πόσο πιο καλά για τη χώρα και πιο εύκολα για τους ίδιους θα ήταν τα πράγματα αν δεν είχαν εκβιάσει εκλογές τον Δεκέμβριο. Η οικονομία θα έτρεχε με ρυθμούς ανάπτυξης 2,7%, η χώρα δεν θα είχε φεσωθεί με 60 δις αχρείαστου χρέους. Σιγά-σιγά θα επιστρέφαμε στη κανονικότητα. Αλλά επειδή η ιστορία δεν γράφεται με «αν», θα αναγκαστούν να αντιμετωπίσουν όλα τα αδιέξοδα που δημιούργησαν και να πιουν το ποτήρι μέχρι τέλους.

ΑΝΤΙΛΟΓΟΣ στα “ΝΕΑ”

Η Συνθήκη Φιλίας και Συνεργασίας που υπέγραψαν ο Ντε Γκωλ με τον Αντενάουερ το 1963, αποτέλεσε τη βάση μιας εθνικής συμφιλίωσης. Τα κίνητρα τους διέφεραν. Ο Ντε Γκωλ είδε την συμμαχία με τη Γερμανία ως αντιστάθμισμα στον κυρίαρχο ρόλο της Αμερικής στην Ευρώπη του ψυχρού πολέμου. Ο Αντενάουερ είδε τη συμμαχία ως μια ακόμη αναγκαία κίνηση στη σκακιέρα της επίλυσης του γερμανικού προβλήματος. Σε κάθε περίπτωση, η συνθήκη μετέτρεψε δυο παραδοσιακούς εχθρούς σε στενούς συμμάχους. Και έθεσε τα θεμέλια της συνεργασίας τους για την οικοδόμηση της ενωμένης Ευρώπης. Επιβιώνοντας πολλών προεδρικών διδύμων με διαφορετικές πολιτικές και ιδεολογικές καταβολές. Σμιτ-Ζισκάρ, Μιτεράν-Κολ, Σιράκ-Σρέντερ. Τα οφέλη ήταν αμοιβαία και η σχέση συμπληρωματική.

Η Γαλλία, ανεξάρτητη πυρηνική δύναμη με ισχυρή εξωτερική πολιτική. Η Γερμανία διχοτομημένη αλλά ραγδαία εξελισσόμενη σε οικονομική ατμομηχανή της Δυτικής Ευρώπης.

Η γαλλογερμανική συνεργασία ήταν και η ασφαλιστική δικλείδα για να συναινέσει η Γαλλία στη γερμανική επανένωση μετά το τέλος του ψυχρου πολέμου. Με αντάλλαγμα, από την πλευρά της Γερμανίας, την ενίσχυση της οικονομικής και νομισματικής ενοποίησης. Τη συνθήκη του Μάαστριχτ και το ευρώ. Ο γαλλογερμανικός άξονας λειτούργησε ως επιταχυντής της ευρωπαϊκής ενοποίησης.

Σήμερα, τα πάντα έχουν αλλάξει. Η Γαλλία βρίσκεται σε καθοδική τροχιά. Η πολιτική της επιρροή στη γηραιά ήπειρο και στον πλανήτη έχει μειωθεί σημαντικά. Η οικονομία της υποφέρει λόγω του χρέους και της έλλειψης ανταγωνιστικότητας. Αντίθετα, η ενωμένη Γερμανία, με νέα αυτοπεποίθηση, αυξάνει διαρκώς την επιρροή της στην ήπειρο και στα διεθνή δρώμενα. Η άλλοτε ισότιμη και συμπληρωματική σχέση εξελίσσεται ραγδαία σε μια ανισοβαρή σχέση. Με τη Γερμανία να παίρνει τις αποφάσεις στην Ευρώπη και τη Γαλλία να ακολουθεί.

Οι δυο χώρες έχουν το ίδιο όραμα για την πορεία της ενωμένης Ευρώπης, αλλά δεν έχουν κοινά συμφέροντα. Η Γαλλία επιδιώκει ένα κοινό ευρωπαϊκό προϋπολογισμό που θα της επιτρέψει να συνεχίζει να δανείζεται χαμηλότοκα. Επιδιώκει τη δημοσιονομική χαλάρωση για να αντιμετωπίσει τα δημοσιονομικά της αδιέξοδα. Μιλάει εξ ονόματος του Νότου κυρίως γιατί αντιμετωπίζει παρόμοια προβλήματα.

Η Γερμανία συζητάει έναν προϋπολογισμό με αυστηρούς κανόνες δημοσιονομικής πειθαρχίας. Που θα αναγκάζει κάθε χώρα να ζει και να ξοδεύει σύμφωνα με τις δυνατότητες της. Για να συνεχίζεις να δανείζεσαι χαμηλότοκα θα πρέπει να πειθαρχείς και να λογοδοτείς μέχρι την τελευταία λεπτομέρεια.

Αυτό υπαγορεύει η παραγωγική της δομή και η επενδυτική της οικονομία.

Τι θα επικρατήσει τελικά; Η επιθυμία της Γερμανίας για δημοσιονομική αυστηρότητα η της Γαλλίας για δημοσιονομική χαλάρωση; Από την απάντηση στο ερώτημα θα εξαρτηθεί και η μορφή που θα πάρει η Ευρώπη τα επόμενα χρόνια.

ΑΝΤΙΛΟΓΟΣ στα “ΝΕΑ”

Το κόμμα του Ερντογάν επέστρεψε αυτοδύναμο στην εξουσία. Τέσσερις μήνες μετά τις εκλογές του Ιουνίου, που έδειξαν σημάδια κόπωσης και φθοράς απο την πολυετή διακυβέρνηση. Ό,τι δεν πέτυχε τον Ιούνιο το επιτυγχάνει τώρα. Τουλάχιστον εν μέρει. Η αυτοδυναμία επιτεύχθηκε ενώ του λείπουν μόλις 14 έδρες για το όριο των 330 βουλευτών που χρειάζονται για τη συνταγματική αναθεώρηση. Για τη μετατροπή του πολιτεύματος της Τουρκίας απο κοινοβουλευτική σε προεδρική δημοκρατία.

Χαρισματικός για τους υποστηρικτές του, Σουλτάνος για τους εχθρούς του, ο Ερντογάν δεν έκρυψε ποτέ τη βούληση του για την απόλυτη συγκέντρωση εξουσίας στα χέρια του. Το πέτυχε ξηλώνοντας το βαθύ κεμαλικό κράτος μέσα απο αλλεπάλληλες συγκρούσεις. Σε όλα τα επίπεδα. Στο στρατό, στη δικαιοσύνη, στο κρατικό μηχανισμό. Τις κέρδισε όλες. Ξεδιπλώνοντας σταδιακά την ισλαμική του ατζέντα.

Αρχικά, η αποκαθήλωση του κεμαλισμού έφερε άνθηση της ελυθερίας και των δικαιωμάτων. Και για τη Δύση το μοντέλο μιας ήπιας ισλαμικής δημοκρατίας με ελεύθερη οικονομία φάνταζε εξαγώγιμο και στην υπόλοιπη Μέση Ανατολή.

Εδραιώνοντας σταδιακά την πολιτική του κυριαρχία ο Ερντογάν αισθάνθηκε άτρωτος. Όσο ξεδόντιαζε το κεμαλικό κατεστημένο τόσο σκλήραινε η ισλαμική του ατζέντα και εντεινόταν ο αυταρχισμός του. Οι περιορισμοί της ελευθερίας του τύπου, ο καταναγκασμός της κοινωνίας των πολιτών και σειρά σκανδάλων έφεραν τις εξεγέρσεις στη πλατεία Ταξίμ.

Στην εξωτερική πολιτική το δόγμα Νταβούτογλου, αντί να μηδενίσει, πολλαπλασίασε τα προβλήματα και τις διενέξεις με γειτονικές χώρες. Και έφερε τη ρήξη με το Ισραήλ, την απώλεια της εμπιστοσύνης των ΗΠΑ, και την επιβράδυνση της ενταξιακής πορείας στην Ευρώπη.

Ο εμφύλιος στη Συρία και η ογκούμενη απειλή του ISIS έφεραν την εμπλοκή της Αμερικής και της Ρωσίας ενάντια στα συμφέροντα της Τουρκίας. Της Ρωσίας υπέρ του Άσαντ και της Αμερικής υπέρ των Κούρδων.

Ο νεο-οθωμανισμός του Ερντογάν εξελίχθηκε σε πολλαπλασιασμό των εξωτερικών απειλών και σε εσωτερική αμφισβήτηση.
Αυτή ήταν η μία όψη του νομίσματος. Η άλλη όψη του νομίσματος έδειχνε τις πολιτικές ευκαιρίες που φέρνει κάθε κρίση. Ο Ερντογάν τις άδραξε γυρίζοντας την πολιτική ατζέντα σε θέματα ασφάλειας. Οι τρομοκρατικές επιθέσεις, όπως το μακελειό στην Άγκυρα, συσπείρωσαν την κοινή γνώμη και πόλωσαν την εκλογική αναμέτρηση. Το ρίσκο απέδωσε. Το AKP επικράτησε με αυτοδυναμία. Παρά την πόλωση, όμως, το φιλοκουρδικό κόμμα μπήκε στη βουλή έστω και οριακά. Και το AKP δεν συγκέντρωσε το μαγικό αριθμό των 330 εδρών που απαιτούνται για τη συνταγματική αναθεώρηση.
Για τους οπαδούς του η προχθεσινή επικράτηση είναι η επιβεβαίωση της πολιτικής του κυριαρχίας. Για τους εχθρούς του μια τελευταία ταλάντωση του πολιτικού εκκρεμούς.

ΑΝΤΙΛΟΓΟΣ στα “ΝΕΑ”