Οι σχέσεις Τουρκίας-Ισραήλ έχουν περάσει από σαράντα κύματα. Από τη δεκαετία του 1950 μπήκαν οι βάσεις για τη συνεργασία των δυο χωρών. Μια συνεργασία, αρχικά τουλάχιστον, κρυφή. Σε πολιτικό, οικονομικό, και στρατιωτικό επίπεδο. Με ανάδοχο τις ΗΠΑ, η οποία προσπαθούσε να δομήσει έναν άξονα περιφερειακών συμμαχιών στη Μ. Ανατολή τη περίοδο του ψυχρού πολέμου. Η Κεμαλική Τουρκία αποτελούσε για τη Δύση όχι μόνο ψυχροπολεμικό προπύργιο, αλλά και μοντέλο κοσμικού κράτους για τη μουσουλμανική Μέση Ανατολή. Η συνεργασία αυτή, από τη δεκαετία του 1990 και μετά, πήρε τη μορφή του, δημοσιοποιημένου πλέον, τουρκο-ισραηλινού άξονα. Η συνεργασία αυτή ποτέ δεν βασίστηκε σε μια κοινότητα αξιών. Όσο κι αν επιχειρήθηκε, για προπαγανδιστικούς λόγους αμοιβαίου συμφέροντος, η δημιουργία ενός ιστορικού αφηγήματος παράλληλης ιστορικής πορείας. Ουσιαστικά, βασιζόταν στη σύγκλιση των συμφερόντων των δυο χωρών. Άλλωστε, όπως εύστοχα έχει εξομολογηθεί βετεράνος ισραηλινός διπλωμάτης, περιγράφοντας τις δυσκολίες των σχέσεων με τη Τουρκία: Για τους Τούρκους υπάρχει μόνο μια αρχή. Ότι έχουν πάντα δίκiο.

Οι σχέσεις διερράγησαν το Μάιο του 2010. Μετά την έφοδο των Ισραηλινών στο πλοίο Μαβί Μαρμαρά, που προσπαθούσε να σπάσει τον αποκλεισμό της Γάζας. Ήταν το αποκορύφωμα της ισλαμικής ατζέντας και της αντισημιτικής ρητορικής του Ερντογάν που είχε σταδιακά αποξενώσει τις δυο πλευρές.

Έκτοτε, οι τεκτονικές πλάκες της Μέσης Ανατολής έχουν μετακινηθεί. Δημιουργώντας μια άλλη πραγματικότητα. Ο συριακός εμφύλιος, και ο ISIS, αναζωπύρωσαν τον τουρκικό εφιάλτη της δημιουργίας κουρδικής οντότητας. Έφεραν τη σύγκλιση Ρωσίας – Αμερικής και τη τουρκορωσσική ανάφλεξη.

Από την άλλη πλευρά, η αραβική άνοιξη αποσταθεροποίησε παραδοσιακούς «ψυχρούς εταίρους» του Ισραήλ στον αραβικό κόσμο. Χώρες όπως η Ιορδανία και η Αίγυπτος. Και η συμφωνία Ιράν- ΗΠΑ ενέτεινε το αίσθημα απομόνωσης του Ισραήλ. Τα γεωπολιτικά ζητήματα ασφάλειας είναι αυτά που οδηγούν τις δυο χώρες σε μια προσπάθεια επαναπροσέγγισης. Μιας επαναπροσέγγισης εξ ορισμού δύσκολης. Ακόμη και αν το Ισραήλ αποδεχθεί τις ταπεινωτικές αξιώσεις του Ερντογάν. Η πολιτική αλληλεγγύης του Ερντογάν προς τη Χαμάς στη Γάζα, και τη Μουσουλμανική Αδελφότητα στην Αίγυπτο κάνει δύσκολη τη σύγκλιση με το Ισραήλ. Και πάντως καθιστά αδύνατη την αναβίωση του τουρκοισραηλινού άξονα του παρελθόντος.

Οι ελληνοισραηλινές σχέσεις δεν επηρεάζονται από αυτή την εξέλιξη. Γιατί δεν βασίζονται, πλέον, στο απλουστευτικό αξίωμα, ο εχθρός του εχθρού μου είναι φίλος μου. Αντίθετα, οι δυο χώρες έχουν αναπτύξει μια σοβαρή και πολυεπίπεδη συνεργασία. Που προχωράει, παρά τις αρχικές επιφυλάξεις του Ισραήλ για τις παραδοσιακά φιλοπαλαιστινιακές θέσεις του κ. Τσίπρα. Με τη συνεργασία Κύπρου και Αιγύπτου μπορεί να οδηγήσει σε έναν ευρύτερο περιφερειακό σχεδιασμό.

ΑΝΤΙΛΟΓΟΣ στα “ΝΕΑ”

Ο χρόνος που φεύγει είναι ένας χαμένος χρόνος. Μια μαύρη τρύπα στην ιστορία της χώρας. Θα μπορούσε να ονομαστεί το έτος της απώλειας. Απώλειας εισοδημάτων, εθνικού πλούτου, ασφάλειας του πολίτη. Αλλά κυρίως απώλειας της ελπίδας και διάψευσης της προσδοκίας. Και βεβαίως κατάρρευσης της όποιας αξιοπιστίας αυτής της κυβέρνησης.

Το Δεκέμβριο του 2014 το κλίμα ήταν διαφορετικό. Υπήρχε ελπίδα και η αίσθηση ότι είμαστε στο σωστό δρόμο. Η χώρα έδειχνε σημάδια ανάκαμψης. Για πρώτη φορά η οικονομία είχε σημειώσει θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης. Και για το 2015 η πρόβλεψη ήταν για ρυθμούς ανάπτυξης άνω του 2,5%. Στα δημόσια οικονομικά είχαμε πετύχει πρωτογενή πλεονάσματα με αποτέλεσμα να μειώνονται οι δανειακές μας ανάγκες. Οι διαρθρωτικές αλλαγές και οι αποκρατικοποιήσεις προχωρούσαν. Οι τράπεζες μας ήταν σε καλή κατάσταση. Αλλά, το σημαντικότερο, ένα καλό κλίμα είχε αρχίσει να διαμορφώνεται στην αγορά. Επιστρέφαμε σιγά-σιγά στην ομαλότητα.

Όλα αυτά ανατράπηκαν βίαια. Εκβιάζοντας εκλογές ο κ. Τσίπρας ανήλθε στην εξουσία. Εμπορευόμενος την ελπίδα και υποσχόμενος στους πάντες τα πάντα. Δέσμιος των ιδεοληψιών του και της απειρίας του ο Πρωθυπουργός έβαλε τη χώρα σε τέτοια περιδίνηση που δύσκολα θα ισοροπήσει πάλι. Και πάντως με τεράστιο κόστος. Η καταστροφική διαπραγμάτευση με εταίρους και δανειστές έφερε την ασφυξία στην οικονομία. Διέλυσε το τραπεζικό σύστημα και έφερε τα capital controls. Ο Πρωθυπουργός πρόσφατα παραδέχθηκε, στα ξένα ΜΜΕ, τα λάθη του σ´αυτήν τη παρατεταμένη και καταστροφική διαπραγμάτευση. Αλλά δεν είναι μόνο αυτό. Μέσα σε ένα χρόνο, οι δυο κυβερνήσεις του κ. Τσίπρα επιβάρυναν τη χώρα με μείωση του ΑΕΠ, αύξηση του χρέους ως ποσοστού του ΑΕΠ, και αύξηση της ανεργίας. Και αύξηση του δανεισμού της χώρας μέσα από ένα τρίτο μνημόνιο. Ξαναρίχνοντας την οικονομία στην ύφεση. Είναι σίγουρο ότι ο Πρωθυπουργός σε κάποια μελλοντική συνέντευξη του στα ξένα ΜΜΕ θα αποδεχθεί το λάθος της σπουδής του να ανέλθει στην εξουσία. Και το κόστος της απειρίας του για τη χώρα. Αν μη τι άλλο ο κ. Τσίπρας παραδέχεται τα λάθη του με μια αφοπλιστική, θα έλεγα κυνική, ειλικρίνεια.

Την μεγαλύτερη ζημιά, όμως, οι κυβερνήσεις Τσίπρα την έχουν προξενήσει στη Παιδεία. Με την αποξήλωση του μεταρρυθμιστικού προγράμματος των τελευταίων πέντε χρόνων. Με την επαναφορά των κομματικών κριτηρίων στην επιλογή των στελεχών εκπαίδευσης, την καταδίκη της αριστείας, και την κατάργηση της αξιολόγησης. Με το ξήλωμα του νέου λυκείου, που θεσμοθετήσαμε, και την επαναφορά της κουλτούρας της ήσσονος προσπάθειας. Με την οπισθοδρόμηση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στη δεκαετία του 1980. Στην απαρχή των δεινών μας δηλαδή. Πραγματικά, το έτος της απώλειας.

ΑΝΤΙΛΟΓΟΣ στα “ΝΕΑ”

400,000 ψηφοφόροι έστειλαν ηχηρό μήνυμα τη Κυριακή. Με πολλούς αποδέκτες. Κατ’αρχήν σε όσους βιάστηκαν να προεξοφλήσουν το τέλος της ΝΔ. Η ΝΔ ούτε συρρικνώθηκε ούτε τραυματίστηκε από τη διαδικασία εκλογής αρχηγού. Αντίθετα, βγαίνει ενισχυμένη. Όχι μόνο δεν διασπάστηκε αλλά βγαίνει περισσότερο ενωμένη από ποτέ. Από μια διαδικασία που, σημειωτέον, κάναμε ότι περνούσε από το χέρι μας για να απωθήσουμε αντί να προσελκύσουμε τον κόσμο.

Σε μια εποχή που η πολιτική διαδικασία έχει γίνει απωθητική στα μάτια των πολιτών. Σ´αυτή την εποχή, οι πολίτες περίμεναν στωικά, μέχρι αργά το βράδυ, στις ουρές για να ψηφίσουν. Και αν η διαδικασία ήταν απλούστερη θα είχαν ψηφίσει ακόμα περισσότεροι.

Η συμμετοχή ήταν και μια ηχηρή απάντηση σε όλους αυτούς που φαντασιώνονταν η επιδίωκαν μια αναμέτρηση μηχανισμών με κρυφές δεξαμενές και άλλες μπαρούφες. Οι πολίτες τους διέψευσαν. Όπως διέψευσαν και όλους αυτούς που μιλούσαν για φθαρμένο προϊόν και για επικείμενη μοριοποίηση της κεντροδεξιάς. Απέδειξαν ότι το brand name Νέα Δημοκρατία παραμένει ισχυρό. Κι αυτό είναι σημαντικό. Και για τον κεντροδεξιό χώρο και για το πολιτικό σύστημα. Σε μια χώρα που κατατρέχεται από θεσμική ασυνέχεια η ΝΔ αποδεικνύει αξιοσημείωτη θεσμική αντοχή. Τη θεσμική αντοχή και παράδοση ενός πραγματικού ευρωπαϊκού κόμματος. Κι αυτό δεν είναι τυχαίο. Η ΝΔ ενσωματώνει τα στοιχεία της ελληνικής παράδοσης σε ένα μεταρρυθμιστικό πλαίσιο ορθολογικών δημοκρατικών θεσμών και δομών. Και γεφυρώνει το μεταρρυθμιστικό πρόταγμα με τα συντηρητικά στρώματα της ελληνικής κοινωνίας. Αλλά και οι ιδέες της έχουν επικρατήσει. Η μεγάλη πλειοψηφία των πολιτών συμμερίζεται ότι η ιδανική πολιτεία είναι αυτή που συνδυάζει την ελευθερία με τη κοινωνική δικαιοσύνη. Και οι μεγάλες της επιλογές έχουν ιστορικά δικαιωθεί. Και η θεσμοθέτηση του δημοκρατικού πλαισίου της μεταπολίτευσης και η ευρωπαϊκή πολιτική της χώρας. Και σε κυβερνητικό επίπεδο, παρά τα αναπόφευκτα λάθη και αστοχίες το συνολικό ισοζύγιο παραμένει θετικό.

Αυτά εξηγούν την ανθεκτικότητα της απήχησης της ΝΔ στην ελληνική κοινωνία. Το ζητούμενο είναι η διεύρυνση της απήχησης της. Και το αποτέλεσμα της Κυριακής δίνει το στίγμα. Κεντροδεξιά, και όχι αμιγώς δεξιά, πολιτική πλατφόρμα και ανανέωση. Και τα δύο αυτά σε διαφορετικούς συνδυασμούς υποψηφίων αναδείχθηκαν πλειοψηφικά στο αποτέλεσμα της Κυριακής. Τη δεύτερη Κυριακή οι ψηφοφόροι της ΝΔ θα αναζητήσουν τον υποψήφιο που μπορεί να συγκεράσει και τα δύο.

Οι ψηφοφόροι έστειλαν και το μήνυμα ότι επιθυμούν μια ισχυρή αντιπολίτευση που θα ελέγχει την κυβέρνηση. Και δεν θα αποτελεί δεκανίκι της. Δεν γνωρίζω αν στην κυβέρνηση συνεχίζουν να φαντασιώνονται τα περί πολιτικής κυριαρχίας τους. Το σίγουρο είναι ότι κάποιοι έδειξαν προχθές ότι έχουν σοβαρές αντιρρήσεις.

ΑΝΤΙΛΟΓΟΣ στα “ΝΕΑ”

Σε πρόσφατες συνεντεύξεις του σε ξένα μέσα μαζικής ενημέρωσης ο πρωθυπουργός ήταν αποκαλυπτικός. Διέλυσε το μύθο της περήφανης διαπραγμάτευσης και τη σκιαγράφησε όπως πραγματικά ήταν. Μια πανωλεθρία. Παραδέχθηκε ότι έχασε χρόνο. Και στο τέλος ξέμεινε και από χρήματα και από δυνάμεις. Αυτό συνιστά μια γενναία παραδοχή που τον τιμά. Αυτό που τρομάζει είναι η επόμενη πρόταση. Αν το γνώριζε λέει αυτό, θα είχε πάρει πιο γενναίες αποφάσεις από την αρχή. Τι ακριβώς δεν γνώριζε; Αυτό που του έγραφαν στις εφημερίδες και του έλεγαν στη Βουλή όλοι; Αυτό που ήξερε και ο τελευταίος πολίτης και κατανοούσε και ο κάθε πρωτοετής φοιτητής αυτής της χώρας; Ήταν προφανές ότι μια παρατεταμένη διαπραγμάτευση θα οδηγούσε την οικονομία σε ασφυξία. Παρά τα πρωτογενή πλεονάσματα και την αύξηση των αποθεματικών που είχε πετύχει η προηγούμενη κυβέρνηση. Πόσω μάλλον όταν ο Βαρουφάκης είχε επιπόλαια αμελήσει να πάρει χρήματα μαζί με τη παράταση του Μνημονίου τον Φεβρουάριο του 2015. Στο τέλος, ο κ. Τσίπρας αναγκάστηκε να υπογράψει μια συμφωνία με πολύ χειρότερους όρους. Γιατί δεν κατάλαβε ότι ο χρόνος λειτουργούσε εις βάρος μας.

Παραδέχθηκε επίσης ότι δεν μπορείς να αλλάξεις την Ευρώπη όταν είσαι μόνος σου. Παραδέχθηκε, δηλαδή, πραγματική αδυναμία στοιχειώδους κατανόησης του στρατηγικού περιβάλλοντος στο οποίο κινείται η χώρα. Των συσχετισμών δυνάμεων, των μέσων και των δυνατοτήτων που διαθέτει. Κι αυτά δεν χρειάζεται να είσαι ούτε Κλαούζεβιτς ούτε Σουν Τσου για να τα καταλάβεις. Αρκεί να έχεις κατάλληλους συνεργάτες. Και την ικανότητα να τους επιλέγεις.

Κάποιοι επιμένουν να θεωρούν τον κ. Τσίπρα χαρισματικό και να τον αποκαλούν μάλιστα και εθνάρχη. Ούτε το ένα ισχύει ούτε το άλλο. Γοητευτικός μπορεί να είναι ο κ. Τσίπρας. Αλλά χαρισματικός δεν είναι. Δεν μπορεί ούτε να έλξει ούτε να εμπνεύσει μεγάλες κοινωνικές πλειοψηφίες. Εθνάρχης δεν είναι γιατί ούτε το μέλλον του τόπου μπορεί να καθορίσει. Και με βεβαιότητα δεν μπορεί να το καθορίσει θετικά. Ο κ. Τσίπρας απλώς σέρφαρε και συνεχίζει να σερφάρει στο κύμα της απογοήτευσης και της δυσαρέσκειας των Ελλήνων πολιτών.

Ο κ. Τσίπρας διαμαρτύρεται επίσης γιατί οι πολιτικές που μας ζητούν να εφαρμόσουμε είναι ζουρλομανδύας. Μα εκεί μας οδήγησαν η καταστροφική του διαπραγμάτευση και η απόφαση του να εκβιάσει εκλογές τον περασμένο Δεκέμβριο.

Και παρ᾽όλα αυτά, συνεχίζει το εμπόριο ελπίδας. Από το πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης στο πολυνομοσχέδιο με το παράλληλο πρόγραμμα. Που γνώριζε ότι οι δανειστές δεν θα δεχθούν. Μόνο που σιγά-σιγά και το εμπόριο κρασάρει και η ελπίδα ξεφτίζει. Και η χώρα, δυστυχώς, βυθίζεται.

ΑΝΤΙΛΟΓΟΣ στα “ΝΕΑ”

Η Ενωμένη Ευρώπη αντιμετωπίζει τη μεγαλύτερη πρόκληση της ιστορίας της. Το ευρωπαϊκό όραμα θαμπώνει κι ένα κύμα ευρωσκεπτικισμού σαρώνει την ήπειρο απ’ άκρου εις άκρον. Η εξάχρονη οικονομική κρίση μαζί με το προσφυγικό-μεταναστευτικό, και τη τρομοκρατία δοκιμάζουν την εμπιστοσύνη των πολιτών στους ευρωπαϊκούς θεσμούς. Ο λαϊκισμός και η ξενοφοβία των ακραίων κομμάτων γίνονται ελκυστικά. Ιδιαίτερα όταν παρουσιάζονται με το προσωπείο του αντισυστημικού λόγου. Και τη νοσταλγία για το παλιό εθνικό μεγαλείο. Σ αυτή τη συγκυρία, η άνοδος της Λεπέν ήταν για πολλούς ένα αναμενόμενο ατύχημα. Αλλά δεν είναι μόνο η Γαλλία. Στη Βρετανία ο πάντοτε υπαρκτός ευρωσκεπτικισμός τείνει να πάρει διαστάσεις Brexit. Στη Πολωνία επικράτησαν οι ευρωσκεπτικιστές. Αλλά και σε χώρες όπως η Δανία, η Σουηδία, και η Φιλανδία ο ευρωσκεπτικισμός αρχίζει να κυριαρχεί στη πολιτική ατζέντα.

Η αλήθεια είναι ότι η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση τελούσε υπό αμφισβήτηση και πριν τη κρίση. Καθώς οι σημερινοί Ευρωπαίοι έχουν διαφορετικές ανάγκες και αγωνίες από αυτές που θεμελίωσαν τις Κοινότητες μετά το τέλος του πολέμου. Οι σημερινοί ευρωπαίοι έχουν βιώσει μόνο ειρήνη τα τελευταία εβδομήντα χρόνια και θεωρούν ότι η απειλή του εθνικισμού και του πολέμου έχει εκλείψει.

Η προσπάθεια εμβάθυνσης του ευρωπαϊκού ενοποιητικού εγχειρήματος προσέκρουσε σε εθνικούς σκοπέλους. Όπως φάνηκε από τη τύχη του ευρωσυντάγματος. Της προσπάθειας δηλαδή να μετεξελιχθούν οι ευρωπαϊκές συνθήκες σε ένα ολοκληρωμένο Σύνταγμα. Που θα επέτρεπε στην ΕΕ να ενισχύσει τη συνοχή και την ανταγωνιστικότητα της.

Η οικονομική κρίση ανέδειξε τις ατέλειες της ΟΝΕ που ήταν μέχρι σήμερα ο κορυφαίος αναβαθμός της ευρωπαϊκής ενοποιητικής διαδικασίας. Πολλοί πολίτες άρχισαν να βλέπουν την Ευρώπη περισσότερο ως οικονομική αβεβαιότητα και λιγότερο ως πολιτικό θρίαμβο. Για πρώτη φορά πλέον, στην ημερήσια διάταξη δεν βρίσκεται η κατανομή της ευημερίας αλλά η κατανομή σημαντικών βαρών. Και αυτό δοκιμάζει τη συνοχή της Ευρώπης.

Η προσφυγική μεταναστευτική κρίση και η απειλή της τρομοκρατίας προκαλούν ανασφάλεια, φοβία και οχύρωση στο κράτος-έθνος. Και κινητροδοτούν την πολιτική και εκλογική συμπεριφορά.

Η σημερινή πολύπλευρη κρίση δοκιμάζει τις αντοχές του ευρωπαϊκού εγχειρήματος. Η οικονομική ανάκαμψη αποτελεί αναγκαία, όχι όμως και ικανή συνθήκη για να βγει η Ευρώπη από τη κρίση. Μπορεί η ιστορία της ευρωπαϊκής ενοποίησης να είναι μια σειρά από κρίσεις και επανεκκινήσεις. Είναι όμως, πλέον, προφανές ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση χρειάζεται ένα νέο raison d’etre. Ένα πολιτικό όραμα για τον 21ο αιώνα. Αλλιώς, όπως προειδοποίησε ο Μπερνάρ-Ανρί Λεβί: Δεν είναι σίγουρο ότι δεν θα συμβεί το χειρότερο. Λίγος καιρός μένει για να σώσουμε όλοι μαζί το όνειρο των επιφανών πρωτοπόρων της Ευρώπης.

ΑΝΤΙΛΟΓΟΣ στα “ΝΕΑ”

Πριν από λίγο καιρό ο Πρωθυπουργός συμμετείχε σε επενδυτικό φόρουμ στη Νέα Υόρκη. Το video του διαλόγου με τον Κλίντον έγινε viral στο διαδίκτυο. Κάποιες αμήχανες απαντήσεις του Πρωθυπουργού έδειχναν ότι μάλλον δεν είχε καταλάβει τις ερωτήσεις που του απηύθυνε ο συνομιλητής του. Κάποιοι στάθηκαν στην ελλιπή γνώση της αγγλικής γλώσσας. Το σημαντικότερο ήταν η προχειρότητα της αντιμετώπισης των θεμάτων. Η πλημμελής προετοιμασία για την προώθηση των θεμάτων μας εκτός συνόρων. Κι εκεί που όλοι ελπίσαμε ότι το πάθημα θα είχε γίνει μάθημα μας προέκυψαν τα tweets.

Ο Πρωθυπουργός της χώρας να ανταλλάσσει μηνύματα με τον Νταβούτογλου για σοβαρά εθνικά θέματα μέσω tweeter. Ξοδεύουμε εκατομμύρια. Εσείς για να παραβιάζετε. Εμείς για να αναχαιτίζουμε, λέει ο Πρωθυπουργός στο Νταβούτογλου. Ο Πρωθυπουργός αντιμετωπίζει τις τουρκικές παραβιάσεις του εθνικού εναέριου χώρου στο Αιγαίο λες και παίζει ένα ακριβό παιχνίδι στο play station με το φιλαράκι του. Ο Νταβούτογλου με ένα ξερό σχόλιο τον επανέφερε στη τάξη. Τα σχόλια για τους πιλότους δεν συνάδουν με το κλίμα της ημέρας. Αλέξη ας επικεντρωθούμε στη θετική ατζέντα. Με άλλα λόγια, Αλέξη παιδί μου, σοβαρέψου.

Προηγουμένως ο Πρωθυπουργός είχε δεχθεί να παρακολουθήσει τον φιλικό ποδοσφαιρικό αγώνα των εθνικών ομάδων Ελλάδας και Τουρκίας. Και βρέθηκε στη δυσάρεστη θέση να ακούει τις αποδοκιμασίες των Τούρκων φιλάθλων κατά την ανάκρουση του εθνικού μας ύμνου. Στην Άγκυρα ο Νταβούτογλου μίλησε μπροστά του για αμοιβαίες παραβιάσεις στο Αιγαίο. Τσιμουδιά ο Πρωθυπουργός. Κι όταν Τούρκος δημοσιογράφος τον ρώτησε για το άνοιγμα των ενταξιακών κεφαλαίων 17, 23, και 24, η απάντηση του κ. Τσίπρα προξένησε πολλά εγκεφαλικά στη Λευκωσία.

Στην επίσημη επίσκεψη στο Ισραήλ βάφτισε την Ιερουσαλήμ πρωτεύουσα του Ισραηλινού κράτους. Και πριν σβήσουν τα χαμόγελα στα πρόσωπα των Ισραηλινών έλυσε και το Παλαιστινιακό ανακηρύσσοντας την Α. Ιερουσαλήμ πρωτεύουσα του Παλαιστινιακού κράτους.

Άτυχες στιγμές ή γκάφες; Δεν χωράει αμφιβολία ότι ο Πρωθυπουργός είναι ένας ευφυής πολιτικός. Η αλαζονεία, όμως, και η άγνοια κινδύνου συνδυασμένα με μια πρωτοφανή για Πρωθυπουργό απειρία τον οδηγούν σε διπλωματικά λάθη. Και το χειρότερο. Εδραιώνεται μια εικόνα της χώρας και του Πρωθυπουργού που αναδύει προχειρότητα, έλλειψη προετοιμασίας, και ελαφρότητα. Αυτά στην εσωτερική πολιτική σκηνή μπορεί να συγχωρούνται. Και ενίοτε και να επιβραβεύονται εκλογικά. Στην αρένα της διεθνούς πολιτικής όμως δεν συγχωρούνται. Γιατί συνεπάγονται εθνικό κόστος. Τα εθνικά θέματα είναι περίπλοκα και ανοιχτά. Και απαιτούν βαθιά γνώση και σοβαρή προετοιμασία. Γιατί αν η περήφανη διαπραγμάτευση τους στα οικονομικά μας κόστισε μερικές δεκάδες δις., στα εθνικά θέματα μπορεί να στοιχίσει με εθνικό ακρωτηριασμό.

ΑΝΤΙΛΟΓΟΣ στα “ΝΕΑ”

Η κατάρριψη του ρωσικού μαχητικού αεροσκάφους από τη Τουρκία δεν οφείλεται σε αντίδραση της στιγμής. Εντάσσεται σε έναν ευρύτερο σχεδιασμό της Άγκυρας για τις εξελίξεις στην εγγύς περιφέρεια της. Ρωσία και Τουρκία έχουν αντίθετα συμφέροντα και επιδιώξεις στην περιοχή.

Στο συριακό εμφύλιο, η Άγκυρα είχε εξαρχής ταχθεί υπέρ της ανατροπής του καθεστώτος Άσαντ. Χρησιμοποιώντας ως μοχλό τους τουρκομάνους αντικαθεστωτικούς. Η Ρωσία αντίθετα είδε στην επιβίωση του Άσαντ την αναβίωση της επιρροής της στη περιοχή. Και οι δυο χώρες αρχικά υποβάθμισαν την απειλή του ISIS. Όταν μπήκαν στη μάχη εναντίον του το έκαναν προσχηματικά και για διαφορετικούς λόγους. Η Ρωσία για να εξουδετερώσει τους αντιπάλους του Άσαντ. Και η Τουρκία για να εξουδετερώσει τους Κούρδους της Συρίας. Και να αποτρέψει τη de facto δημιουργία κουρδικού κράτους στα σύνορα της.

Η διογκούμενη απειλή του ISIS και η επίθεση της 13ης Νοεμβρίου στο Παρίσι άλλαξαν τα δεδομένα και τις ισορροπίες. Η ανάγκη της άμεσης αντιμετώπισης του ISIS έφερε τη σύγκλιση της Δύσης με τη Ρωσία. Και έναν διαφαινόμενο συμβιβασμό για το μέλλον του Άσαντ.

Η Τουρκία είδε ξαφνικά όλον το σχεδιασμό της στην περιοχή να καταρρέει. Τους τουρκομάνους αντικαθεστωτικούς συμμάχους της να καταστρέφονται από τους ρωσικούς βομβαρδισμούς. Το καθεστώς Άσαντ να ενισχύεται και να επιβιώνει. Και τους Κούρδους της Συρίας να αναβαθμίζονται σε στρατιωτικούς εταίρους της Δύσης. Καθώς παραμένουν οι μόνες αξιόπιστες χερσαίες δυνάμεις που επιχειρούν κατά του ISIS.

Μπροστά στον κίνδυνο να διαμορφωθούν οι εξελίξεις στην περιοχή ερήμην της και εις βάρος των συμφερόντων της, η Τουρκία αντέδρασε. Με μια κίνηση υψηλού αλλά όχι απαγορευτικού ρίσκου. Ήταν μια κίνηση διεμβολισμού της διαφαινόμενης σύγκλισης Ρωσίας Δύσης. Ήταν μήνυμα προς τη Ρωσία με την προκαταβολική σιγουριά της στήριξης που θα έχει μια χώρα μέλος του ΝΑΤΟ απέναντι στη Ρωσία. Ήταν μήνυμα και προς τη Δύση ότι η συμπόρευση της στην περιοχή θα έχει όρους και υψηλό τίμημα.

Σε πρώτη ανάγνωση η Τουρκία βγαίνει κερδισμένη. Πήρε αμέσως δήλωση στήριξης από τον αμερικανό πρόεδρο και κάλυψη, όπως ήταν φυσικό, από το ΝΑΤΟ. Η Σύνοδος ΕΕ Τουρκίας κατέληξε σε συμφωνία για διάθεση 3 δις για τους Σύρους πρόσφυγες. Και σε ξεπάγωμα της ενταξιακής της διαπραγμάτευσης. Ενώ η ρωσική αντίδραση ήταν μάλλον αντιμετωπίσιμη.

Μακροπρόθεσμα, όμως, η Τουρκία θα βρεθεί απομονωμένη. Ανάμεσα σε μια εχθρική Ρωσία, ένα αναβαθμισμένο εχθρικό Ιράν, μια εχθρική Συρία, και το κουρδικό σε χειρότερη μοίρα. Έχοντας επιδεινώσει τον τελευταίο καιρό τις σχέσεις της με το Ισραήλ και τη Δύση. Η εξωτερική πολιτική Νταβούτογλου για μηδενικά προβλήματα τείνει να εξελιχθεί σε εξωτερική πολιτική χωρίς συμμάχους.

ΑΝΤΙΛΟΓΟΣ στα “ΝΕΑ”